حامد آئینه وند
📌اکنون که سالگرد حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ را پشت سر گذاشتیم زمان مناسبی برای ارزیابی سود و زیان حاصل از عملیات «طوفان الاقصی» است. به نظر نمی رسد هیچ یک از طراحان حمله پیامدهای سنگین آن را در سطحی که امروز قابل مشاهده است مد نظر قرار داده بودند. پیامدهایی که در عمل دستاوردهای مد نظر حماس در این عملیات را نه در کوتاه مدت بلکه در سالگرد آن، شامل ضربه سنگین به توان بازدارندگی اسرائیل، آزاد سازی اسرای فلسطینی، گرفتن امتیازات اقتصادی و سیاسی ودر راس آن ایجاد کشور مستقل فلسطینی بود را محقق نکرده است. اگرچه شناسایی دولت مستقل فلسطینی و راه حل دو کشوری در محافل دیپلماتیک جهان بیش از گذشته بر جسته شده اما به صورت کامل تحقق پیدا نکرده است و به رغم آنکه کشورهایی در اتحادیه اروپا از جمله اسپانیا، نروژ، ایرلند و اسلونی کشور مستقل فلسطینی را مورد شناسایی قرار داده اند اما واضح است تا پذیرش آن از سوی اسرائیل و تثبیت آن در سازمان ملل متحد راه درازی باقی است. در مقابل آنچه در روی زمین، در افکار عمومی و محافل دیپلماتیک قابل رویت است : ویرانی کامل نوار غزه، از دست رفتن دست کم نیمی از توان عملیاتی حماس، بیش از ۴۱ هزار کشته و حدود دو برابر زخمی و قطع عضو، ترور چهره های بلند پایه حماس اعم از فرماندهان نظامی و سیاسی شامل هنیه و دیگران و هم چنین تنبیه بی سابقه حزب ا.. به دلیل حمایت از حماس شامل ترور حسن نصرا.. دبیر کل و سایر اعضای بلند پایه آن است . اسرائیل با دستور کار احیای بازدارندگی مجدد، همت خود را مصروف نابودی آنچه محور مقاومت خوانده میشود شامل حماس، حزب ا..و جمهوری اسلامی کرده است.
📌حملات شدید ارتش اسرائیل به جنوب لبنان و بیم از تبدیل بیروت به غزه دیگر، در سالگرد هفت اکتبر با هدف خلع سلاح کامل حزب ا.. که به هیچ وجه هدف آسانی نیست و جمهوری اسلامی حامی اصلی حزب ا.. با آن کنار نمی آید خاورمیانه را با بحرانی بی سابقه در سالهای اخیر روبه رو کرده است ترس حاصل از یک درگیری تمام عیار در خاور میانه در صورت پاسخگویی شدید اسرائیل به حملات موشکی اول اکتبر ۲۰۲۴ جمهوری اسلامی و پاسخگویی مجدد از سوی ایران بر کل خاورمیانه سایه انداخته است. با وجود اینکه ضرورت برقراری آتش بس هم در غزه هم در جنوب لبنان برای پیشگیری از درگیری تمام عیار راه حل اساسی است اما کابینه جنگی اسرائیل به ریاست نتانیاهو با توجه به پیروزی های تاکتیکی مهمی که به دست آورده و حذف حسن نصر ا.. و انفجار پیجرهای اعضای حزب ا.. از آن جمله است حاضر نیست از اهداف حداکثری خود چشم پوشی کند. باید توجه داشت که اگرچه توازن قدرت در خاورمیانه به شکل آشکار ی به سمت تضعیف نفوذ منطقه ای جمهوری اسلامی حرکت می کند اما هر گونه تغیری در وضعیت موجود نیازمند زمان است تا نتایج تثبیت شده خود را نشان دهد.
📌گفته می شود طراحان عملیات هفت اکتبر درصدد بودند تا با معکوس کردن روند پیمان آبراهام نه تنها مانع پیوستن احتمالی عربستان سعودی به آن شوند بلکه در روند عادی سازی روابط آن دسته از کشورهای عربی مانند امارات و بحرین که روابط خود را با اسرائیل عادی کردند نیز اختلال وارد کنند. تحولات یک سال گذشته هیچ نشانی از موفقیتی در این باره نشان نمی دهد. درست است که با جنگ جاری در غزه و لبنان اوضاع خاورمیانه به هم ریخته است اما باید توجه کرد که اکثریت کشورهای عربی از جمله عربستان، بحرین، امارات و مصر اگرچه به نکوهش رفتار اسرائیل به ویژه در غزه پرداختند اما در عمل هیچ حرکتی در مقابله با اسرائیل انجام نداده اند و با سکوت خود در عمل به اسرائیل برای ادامه تلاش خود برای تغییر توازن قدرت در منطقه به زیان محور مقاومت کمک کرده اند. وضعیت فعلی در خاورمیانه نمی تواند به شکل کنونی ادامه پیدا کند اما به نظر میرسد اسرائیل بر تلاشهای خود برای تغییر در توازن قدرت به نفع خود و نابودی محور مقاومت تا پیش از رونمایی از رئیس جمهور جدید امریکا در ۵ نوامبر بیفزاید اما نکته مهمی که در این میان نباید از آن غفلت کرد این است که تلاش های اسرائیل در این مسیر برای نابودی نیروهای نیابتی صداهایی در داخل حکومت ایران که خواهان تجهیز جمهوری اسلامی به بمب هسته ای هستند را روز به روز بلند تر می کند، حرکت در چنین مسیری ا ز سوی جمهوری اسلامی بدون تردید واکنش شدید نظامی ایالات متحده را صرف نظر از اینکه چه کسی در کاخ سفید باشد در پی خواهد داشت. چیزی که جمهوری اسلامی در شرایط شکننده داخلی و خارجی ابدا خواهان آن نیست اما اگر پای موجودیت در میان باشد شاید ریسک رفتن به سمت سلاح هسته ای را به جان بخرد اما در چنین صورتی عاقبتی بهتر از حماس در انتظارش نخواهد بود.