چهل‌وشش سال از خاموشی احمد ظاهر، آوازخوان پرآوازه افغانستان و ملقب به «الماس شرق» می‌گذرد، اما صدای او همچنان در ذهن و جان فارسی‌‌زبانان طنین‌انداز است. بدون اغراق، هیچ خواننده‌ در افغانستان تا امروز به شهرت و محبوبیت احمد ظاهر نرسیده است. صدای او که نه‌‌تنها برای هم‌ نسلانش، بلکه برای نسل‌های پس از او نیز هنوز زنده و آشنا است. 

احمد ظاهر در سال ۱۳۵۸ خورشیدی، در یک سانحه رانندگی مشکوک در مسیر بزرگراه کابل‌ـ‌مزار‌شریف در منطقه سالنگ جان باخت. آرامگاه او در قبرستان «شهدای صالحین کابل» قرار دارد؛ مکانی که در دوره نخست حاکمیت طالبان تخریب شد، اما پس از فروپاشی حکومت این گروه، دوباره بازسازی و به زیارتگاه و یادبود او بدل شد. در دوران جمهوریت، هر سال در سالگرد درگذشت احمد ظاهر، هنرمندان و چهره‌های فرهنگی با نثار گل بر مزارش، یادش را زنده نگه می‌داشتند. اما اینک در دومین دوره حاکمیت طالبان، این‌گونه بزرگداشت‌ها ممنوع شده و فضای فرهنگی افغانستان خاموش شده است. 

احمد ظاهر در سال ۱۳۲۵ خورشیدی در شهر کابل زاده شد. پدرش، محمد ظاهر، در برهه‌ای از تاریخ نخست‌‌وزیر افغانستان بود. احمد ظاهر در عمر کوتاه ۳۳ ساله‌اش، صدها آهنگ پاپ خلق کرد و با اجرای ترانه‌هایی به زبان‌های فارسی، پشتو، اردو و انگلیسی، مرزهای زبانی و فرهنگی را درنوردید.  

محبوبیت او تا امروز نیز کم‌‌نظیر است. صدایش در خانه‌ها، ماشین‌ها، محفل‌ها و خاطره‌ها جاری‌ است. او خواننده‌ای بود که توانست دل هر سه نسل پیر، جوان و نوجوان را به‌ دست آورد و آهنگ‌هایش هنوز از پرشنونده‌‌ترین ترانه‌های موسیقی افغانستان به شمار می‌روند.  

فرزاد، جوان ۲۶ ساله‌ای که همه‌ روزه هنگام رانندگی آهنگ‌های احمد ظاهر را گوش می‌دهد، به ایندیپندنت فارسی می‌گوید: «هرگاه به ایست‌های بازرسی طالبان نزدیک می‌شوم، آهنگ‌های احمد ظاهر را قطع می‌کنم، تا مورد بازخواست قرار نگیرم.»  

فرزاد احمد ظاهر را محبوب‌‌ترین آوازخوان افغانستان می‌داند و می‌گوید: «من آهنگ‌های احمد ظاهر را خیلی دوست دارم و با بیشتر آهنگ‌هایش خاطره دارم. با آهنگ‌های او بزرگ شدم. پدرم خیلی طرفدار احمد ظاهر بود و من هم چون از کودکی صدای او را می‌شنیدم، به مرور علاقه‌مندش شدم.»  

فرزاد معتقد است که ممنوعیت موسیقی از سوی طالبان هرگز مانع شنیده‌ شدن صدای احمد ظاهر نخواهد شود. او با اطمینان می‌گوید: «مردم باز هم به موسیقی گوش خواهند داد، مخصوصا به آهنگ‌های احمد ظاهر.»  

محبوبیت احمد ظاهر به مرزهای افغانستان محدود نمانده و صدای او از سال‌ها پیش تا اینک در آن‌ سوی رودخانه آمو، به‌ویژه در تاجیکستان، طنین‌انداز است. تا امروز کاست‌های احمد ظاهر در میان مردم تاجیکستان طرفداران فراوانی دارد و در بازارهای این کشور همچنان خرید و فروش می‌شود. محبوبیت او در میان تاجیک‌ها به‌ حدی است که بسیاری از آوازخوانان نامدار تاجیک، چون شبنم ثریا، مدینه اکنازاروا، صدرالدین و دیگران، بارها ترانه‌های احمد ظاهر را بازخوانی کرده‌اند، بازخوانی‌هایی که نه‌تنها در تاجیکستان، که در افغانستان نیز با استقبال گسترده مردم روبه‌رو شده است.  

احمد ظاهر تنها یک خواننده نبود، بلکه توانایی نواختن چندین آلت موسیقی، ازجمله آکاردئون و هارمونیه (سازدهنی) را داشت. این مهارت باعث می‌شد که اجرای او نه‌‌تنها شنیداری، که از لحاظ احساسی نیز تاثیرگذارتر باشد. آکاردئون نواختن او در کنسرت‌های زنده‌اش در افغانستان، همواره با تشویق و هیجان شرکت‌‌کنندگان همراه می‌شد و به اجراهایش رنگی دیگر می‌داد. 

در کنار مهارت‌های موسیقایی، احمد ظاهر در انتخاب شعر برای ترانه‌هایش نیز وسواس و دقت خاصی داشت. او اشعار شاعران برجسته معاصر فارسی‌‌زبان، چون فریدون مشیری، فروغ فرخزاد، سیمین بهبهانی و هوشنگ ابتهاج را با ظرافت به آهنگ بدل می‌کرد و روحی نو به سروده‌های آنان می‌بخشید. افزون بر این، او به ادبیات کلاسیک نیز علاقه‌ای بسیار داشت و از سروده‌های بزرگان شعر فارسی همچون حافظ، سعدی، مولوی، رودکی و دیگر شاعران کلاسیک در ترانه‌هایش بهره می‌برد.  

این دقت در گزینش شعر و این پیوند ژرف با ادبیات، به‌‌روشنی نشان می‌دهد که احمد ظاهر نه‌ فقط با موسیقی، که با شعر و فرهنگ نیز پیوندی ریشه‌دار داشت. بی‌سبب نیست که بسیاری یکی از عوامل ماندگاری آهنگ‌های او را همین اشعار پرمحتوا و غنی می‌دانند، اشعاری که با صدای او زندگی تازه‌ای یافته‌اند.