
مراسم قرعهکشی جام ملتهای فوتبال ۲۰۲۶ زنان آسیا، سهشنبه ۷مرداد۱۴۰۴ انجام شد. تیم ملی فوتبال زنان ایران، در دشوارترین گروه ممکن با تیمهای ملی فوتبال زنان استرالیا، کرهجنوبی و فیلیپین در گروه A قرار گرفت.
مسابقات در سه گروه چهار تیمی به میزبانی استرالیا برگزار خواهد شد. دو تیم اول بهصورت مستقیم به مرحله حذفی صعود میکنند و دو تیم برتر سوم گروههای سهگانه نیز، مجوز حضور در این مرحله را به دست میآورند. هشت تیم در مرحله یکچهارم نهایی باهم بهصورت حذفی مسابقه میدهند تا تکلیف چهار تیم صعود کننده به نیمهنهایی مشخص شود.
کره شمالی، چین، بنگلادش و ازبکستان در گروه B قرار گرفتهاند و در گروه C نیز، تیمهای ملی فوتبال زنان ژاپن، ویتنام، هند و چینتایپه، همگروه شدهاند.
فوتبال زنان در آسیا تفاوتهای محسوسی با فوتبال مردان دارد. در شرق این قاره، چین و ژاپن، تا حدودی کرهجنوبی و استرالیا، نهفقط تیمهای مدعی در سطح قاره، که در سطح جهانی میدرخشند. فوتبال زنان ایران، با چه تیمهایی همگروه شده و در صورت شگفتیسازی و صعود، با چه قدرتهای دیگری روبهرو خواهد شد؟
***
زنان استرالیا؛ دورهگردهای پرافتخار آسیا و اقیانوسیه
تاریخچه فوتبال زنان در استرالیا به سال ۱۹۲۰ میرسد. زمانی که گروههایی از زنان دانشجو دانشگاه سیدنی در چند گروه، تیمهای فوتبال را برای سرگرمی تشکیل دادند، اما فوتبال زنان تا سال ۱۹۷۱ نه مورد توجه زنان قرار گرفت و نه فدراسیون فوتبال یا سازمانهای ورزشی این کشور.
سال ۱۹۷۱، فوتبال زنان در استرالیا بهشکل رسمی راهاندازی شد. نکته جالب اینجاست که لیگهای ایالتی فوتبال زنان سال ۱۹۷۳ و اتحادیه فوتبال زنان سال ۱۹۷۴ تاسیس میشوند. یعنی فدراسیون فوتبال استرالیا ابتدا لیگهای زنان را راهاندازی میکند و پساز آن، اختیارات برگزاری مسابقات را به خود زنان فوتبالیست، مربی و مدیر این رشته میدهد.
زنان استرالیایی سال ۱۹۷۵ برای اولین بار در رقابتهای قهرمانی آسیا-اقیانوسیه شرکت میکنند و به مقام سوم این رقابتها میرسند. از همان سال، زنان فوتبالیست استرالیایی در این کشور ملقب به «ماتیلداها» (Matildas) میشوند.
اما این عبارت، ریشهای عجیب دارد؛ لقب ماتیلداها، برگرفته از ترانه معروف استرالیایی به نام «Waltzing Matilda» است. ماتیلدا در زبان عامیانه استرالیایی به کیسه یا بقچهای گفته میشد که کارگران دورهگرد معروف به (swagmen) وسایل شخصیشان را در آن میگذاشتند و همراه خود به سفر میبردند.
شعر Waltzing Matilda، مفهومی از «با بقچهات راه برو» بود که دختران استرالیایی، خود را شبیه به آن دیدند. زنان استرالیایی گفته بودند که خود را شبیه به آن دورهگردها، سختکوش، مستقل و آماده سفر و مبارزه میبینند. سال ۱۹۹۲، عبارت «The Matildas»، رسما بهعنوان لقب فوتبال زنان استرالیا انتخاب شد.
زنان استرالیا سه بار در سالهای ۱۹۹۴، ۱۹۹۸ و ۲۰۰۳ به مقام قهرمانی رقابتهای زنان اقیانوسیه دست یافتند. سال ۲۰۰۶ در اولین حضورشان در آسیا، به نایبقهرمان جام ملتهای آسیا دست یافتند و چهار سال بعد، به قهرمانی این مسابقات رسیدند. این تیم در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ هم، به نایبقهرمانی آسیا دست یافت.
استرالیا از رکورددارهای حضور در جامجهانی فوتبال زنان نیز محسوب میشود. از سال ۱۹۹۸ تاکنون، هشت بار به این رقابتها صعود کردهاند. سال ۲۰۲۳، زنان استرالیا به مقام چهارم جامجهانی دست یافت. آنها در یکهشتم نهایی زنان فرانسه را حذف کرده بودند.
همچنین زنان استرالیا از سال ۲۰۰۰ نیز در پنج دوره فوتبال زنان المپیک حضور داشتند و به مقام چهارم المپیک ۲۰۲۰ توکیو نیز رسیدند.
«سامانتا می کر»، ملقب به «سم کر»، کاپیتان ۳۱ساله تیم ملی فوتبال زنان استرالیا و بهترین گلزن تاریخ فوتبال ملی زنان این کشور را، میتوان زهردارترین بازیکن این تیم دانست. او در ۱۲۸ بازی ملی ۶۹ گل به ثمر رسانده و هماکنون کاپیتان تیم فوتبال زنان چلسی نیز است.
زنان کرهجنوبی؛ مستقل، حتی در فدراسیون فوتبال
سال ۱۹۴۹ میلادی، گروهی از زنان فعال اجتماعی، دانشجویان زن و فدراسیون فوتبال کرهجنوبی، مسابقهای نمایشی برای راهاندازی فوتبال زنان را در این کشور برگزار کردند. نتیجه آن اما چندان خوشایند نبود؛ حتی زنان کرهای از این مسابقات استقبال نکرده بودند.
فوتبال زنان کره سال ۱۹۸۸ بهصورت رسمی آغازبهکار کرد و تنها دو سال بعد، یعنی سال ۱۹۹۰، تیم ملی فوتبال زنان کرهجنوبی راهی رقابتهای آسیایی شد. سال ۲۰۰۱ اما فدراسیون فوتبال کرهجنوبی تصمیم میگیرد برای شکوفایی فوتبال این کشور یک تصمیم انقلابی بگیرد؛ به رسمیت شناختن فدراسیون فوتبال زنان که بهصورت مستقل و جداگانه از فدراسیون فوتبال این کشور فعالیت میکند.
دو سال بعد، تیم ملی کره جنوبی با کسب مقام سوم رقابتهای جام ملتهای آسیا، برای اولین بار سهمیه حضور در رقابتهای جامجهانی زنان را به دست میآورد.
زنان کرهجنوبی یک قهرمانی و یک نایبقهرمانی جام ملتهای زنان آسیا، دو قهرمانی مسابقات قهرمانی زنان شرق آسیا، چهار دوره حضور در رقابتهای جامجهانی ۲۰۰۳، ۲۰۱۵، ۲۰۱۹ و ۲۰۲۳ و دو دوره حضور در رقابتهای فوتبال زنان المپیک ۲۰۰۴ و ۲۰۲۰ را، در سوابق خود دارند.
ستاره کنونی تیم ملی کره جنوبی را میتوان «لی گئوم مین» ۳۱ساله دانست. مهاجمی که در ۹۹ بازی ملی ۲۷ گل به ثمر رسانده و توانایی بازی در وینگر چپ و راست را هم درد. لی گئوم مین، سال ۲۰۱۹ به منچسترسیتی پیوست و سابقه بازی در تیمهای برایتون و هماکنون بیرمنگهام را نیز دارد.
زنان فیلیپین؛ رشد و توسعه ناگهانی در قرن بیست و یکم
با اینکه در سال ۱۹۸۱ برای نخستین بار تیم ملی فوتبال زنان فیلیپین در رقابتهای آسیایی شرکت کرد، اما فوتبال زنان در این کشور تا سالهای ابتدایی قرن بیست و یکم، شکلوشمایلی حرفهای، استاندارد و جدی نداشت.
تا سال ۲۰۰۵ که کمیتههای زنان در فدراسیون فوتبال فیلیپین بهصورت جدی بهدنبال راهاندازی لیگهای حرفهای زنان در این کشور باشند، تیمهایی متشکل از زنان فوتبالیست دانشجو یا دانشآموزان در رقابتهای آسیایی شرکت میکردند. از سال ۲۰۱۰، فیلیپین صاحب سازمان حرفهای لیگ زنان، لیگ حرفهای و باشگاههای استاندارد شد.
استراتژی نخست در فوتبال زنان فیلیپین روی شناسایی و جذب دختران فوتبالیست فیلیپینی که در خارج از این کشور و در کشورهای توسعه یافته در فوتبال حضور داشتند قرار گرفت.
همچنین، انتخاب مربیان صاحب کارنامه در فوتبال زنان برای تیمهای باشگاهی و ملی فیلیپین از سال ۲۰۱۵ بهصورت جدی دنبال شد. شناخته شدهترین آنها را میتوان «آلن استاجیچ»، سرمربی سابق تیم ملی فوتبال زنان استرالیا دانست.
نتیجه این تصمیمات، حضور فیلیپین در نیمهنهایی جام ملتهای ۲۰۲۲ و رسیدن به جامجهانی زنان ۲۰۲۳ بود.
«سارینا بولدن» ۲۹ساله، مهاجم و کاپیتان فیلیپین را، باید خطرناکترین و بهترین بازیکن این تیم دانست که سابقه گلزنی در جامجهانی زنان را هم دارد. او از پدر و مادری فیلیپینی در «سانتا کلارا» کالیفرنیا در آمریکا متولد شده و سابقه بازی در «سانفرانسیکو»، «وسترن سیدنی» و «نیوکاسل» را دارد. سارینا سال ۲۰۱۸ پیراهن زنان فیلیپینی را برتن کرد و تاکنون در ۵۲ بازی برای تیمش، ۳۱ بار گلزنی کرده است.
از: ایران وایر