ایران یکی از ناتوان ترین کشورها برای جذب سرمایه خارجی و حتی جذب سرمایه خودی بوده است. برای اینکه ایران به طور خالص صادر کننده سرمایه در سال گذشته بوده است.
خبرگزاری دولتی مهر از قول سید شمس الدین حسینی، وزیر امور اقتصاد و دارایی و معاون او بهروز علی شیری، گزارش داده است که ایران طی سال ۱۳۹۰ چهار میلیارد و یکصد میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی در پروژه های مختلف جذب کرده است.
این دو مقام ارشد دولت ایران به جزییات سرمایه گذاری ها و هویت سرمایه گذاران خارجی اشاره ای نکرده اند.
در این زمینه با حسن منصور، اقتصاددان ایرانی مقیم بریتانیا گفت و گو کرده و نخست از او در مورد اهمیت این میزان سرمایه گذاری پرسیدیم.
حسن منصور: در درجه اول اینکه خود رقم چهار میلیارد در برابر نیازهای ایران رقم بسیار بسیار ناچیزی است و آن را باید با رقم یک تریلیون و ۵۳۶ میلیارد دلاری که سال گذشته در سرمایه گذاری مستقیم خارجی صرف شده است (مقایسه کرد).
از این رقم بزرگترین برنده اینها آمریکاست با ۲۲۷ میلیارد، اتحادیه اروپا با ۴۲۱ میلیارد، چین با ۱۲۴ میلیارد، هند با ۶۷ میلیارد و از نظر انواع و تعداد پروژه ها هم در منطقه آسیا، چین با یک هزار و ۲۷۰ پروژه، هند با ۸۶۹ پروژه، سنگاپور با ۳۴۶ پروژه و در منطقه خود ما ترکیه با رقم بالای ۱۵ میلیارد دلار.
عنایت بفرمایید که یعنی ایران یکی از ناتوان ترین کشورها برای جذب سرمایه خارجی و حتی جذب سرمایه خودی بوده است. برای اینکه ایران به طور خالص صادر کننده سرمایه در سال گذشته بوده است.
در کشوری که امنیت سیاسی بسیار بسیار نازل است، به این معنا که دولتی که آنجا مستقر است منتخب مردم نیست و اقلا منتخب بودنش مورد جدل است، در نتیجه خودش را به زور به جامعه تحمیل کرده است، در آن جاها سرمایه گذاری خارجی انجام نمی گیرد.
حسن منصور، اقتصادددان
به این ترتیب دولت وقتی از واقعیت کم می آورد به آمارسازی و ادعا متوسل می شود که نتیجه آن متاسفانه در عمل، افزایش بیکاری، افزایش قیمت ها و ترمز کردن اقتصاد هر روزه تا روز دیگر است.
دولت جمهوری اسلامی سعی می کند که سرمایه گذاران خارجی را تشویق کند در این زمینه، حتی آقای رحیمی معاون اول رییس جمهوری ایران از اعطای جایزه برای هر ایرانی و یا غیر ایرانی که بتواند منجر به جذب سرمایه خارجی در ایران شود، خبر داده است. آیا فکر می کنید که این گونه سیاست ها کارساز خواهد بود؟
ببینید، برای اذهان آماتور یا مردم فریب اینها معنا دارند. در دنیای اقتصاد، جهان این گونه نیست. سرمایه در پی امنیت و سود است. در نتیجه وقتی زیر ساخت سرمایه گذاری وجود دارد، امنیت وجود دارد، سرمایه گذاری به سادگی انجام می گیرد. و سرمایه به کار می افتد و ایجاد اشتغال می کند و فنون و مدیریت منتقل می شود.
در غیر این صورت این کار انجام نمی شود. در هیچ کدام از این کشورهایی که سرمایه های بزرگ خارجی را جذب کرده اند، جایزه اهدا نمی کنند، منتها شرایط را برای سرمایه گذاری فراهم می کنند تا سرمایه گذار بتواند به راحتی سرمایه گذاری و ایجاد اشتغال و سود آوری کند و از این بابت هر دو طرف سرمایه پذیر و سرمایه گذار سود ببرند.
این جایزه گذاشتن ها خودش اعتراف به این است که سرمایه گذاری انجام نمی گیرد و متاسفانه سرمایه های خارجی به سوی ایران متمایل نمی شود.
به اعتقاد شما چه امکاناتی لازم است در ایران برای جذب سرمایه خارجی و یا سرمایه ایرانیان مقیم خارج؟
در وهله نخست پایین آوردن ریسک هاست. این ریسک ها که مهمترین آن ریسک امنیت و ریسک سیاسی است در ایران بسیار بالاست. ریسک دستگاه های ناظر بر سرمایه گذاری که گلوی سرمایه گذار را می فشارند، ایجاد تزاحم می کنند و می توانند سرمایه سرمایه گذار را ضبط و مصادره کرده و از چنگش در بیاورند، در ایران بسیار بالاست.
اینها عواملی است که سرمایه گذار را فراری می دهد. وانگهی در یک کشوری که امنیت سیاسی بسیار بسیار نازل است ، به این معنا که دولتی که در آنجا مستقر است منتخب مردم نیست و اقلا منتخب بودنش مورد جدل است، در نتیجه خودش را به زور به جامعه تحمیل کرده است، در آن جاها که سرمایه گذاری خارجی انجام نمی گیرد.
به ویژه وقتی سرمایه گذار به چشم اندازی نگاه می کند که در یک منطقه بسیار متحول خاورمیانه، تمامی دولت ها زیر پایشان می لرزد، به ویِژه دولت هایی که عملا نشان داده اند که تسلیم انتخابات و رای مردم نمی شوند؛ در آن کشورها ریسک سرمایه گذاری تقریبا انجام نمی گیرد.
خود همین رقم نادرست، یعنی چهار میلیارد را، شما اگر با این ارقام بزرگ که انجام می شود در دنیای امروز مقایسه کنید متوجه می شوید که حتی به جزیی از یک درصد هم نمی رسد و بسیار رقم ناچیزی در برابر هزار و ۶۰۰ میلیارد دلاری که در تونس سرمایه گذاری شده است.
از: رادیو فردا
