به گفته محمدجواد لاریجانی، احمدینژاد به کمتر از برجام هم راضی بود. او ضمن انتقاد به برجام پیشبینی کرده که تحریمهای بزرگتری علیه ایران در راه است. لاریجانی خواهان احیای برنامه هستهای ایران با ابعاد مخفی شده است.
محمدجواد لاریجانی در جمهوری اسلامی ایران عناوین متفاوتی دارد، از رئیس پژوهشگاه دانشهای بنیادی، معاون امور بینالملل در قوه قضائیه و رئیس ستاد حقوق بشر تا نظریهپرداز جناح اصولگرا.
جواد لاریجانی معمولا یکی از طرفهای صحبت سایتهای نزدیک به سپاه و نهادهای امنیتی در ایران است و در باره مسائل مختلفی هم اظهار نظر میکند.
سایت تسنیم برای چندمین بار در زمینه برجام و جنبههای مختلف آن به تازگی دوباره پای صحبت تئوریپرداز “ایران، امالقرای اسلام” نشسته است.
جواد لاریجانی در این مصاحبه همان نظر سابق خود را تکرار میکند که برجام بر اساس فکت شیت (دادهبرگ) آمریکاییها پیش میرود و عملا درک و دریافت آمریکا از برجام است که جنبه عملی پیدا کرده و میکند.
او با طعنه به هاشمی رفسنجانی که گفته بود، بعضیها در صدد تعطیلکردن برجام هستند، میگوید: «برجام تعطیل نشده است و اتفاقاً با قوت پیش میرود؛ منتهی براساس فکت شیت آمریکایی پیش میرود. ما بلافاصله بعد از توافق برجام در وین گفتیم که باید برای آن فکتشیت در کشور تصویب شود تا تفسیرهای آمریکا مبنای عملشان قرار نگیرد، اما این کار انجام نشد.»
“مذاکره برد− برد بیمعنی است”
جواد لاریجانی دیگر متتقدان و موافقان برجام را به نقد گرفته و از جمله دولت را متهم میکند که چرا در مذاکرات هستهای صحبت از برد-برد کرده است، در حالی که ایران از نظر او در موضع حق کامل و طرف مقابل در موضع تجاوز و زورگویی بوده است و برد برد میان این دو معنایی ندارد.
او میگوید: «وقتی میگوییم بیایید طبق قاعده برد- برد کار کنیم یعنی یخچال و فریزر و تلویزیون برای تو و آن سطل هم برای من! عاقلانه این است که اینجا استراتژی ما “مقابله با تجاوز” باشد؛ ما هرگز و به هیچ وجه نباید به متجاوز جایزه بدهیم.»
جواد لاریجانی ضمن اینکه دائم بر “نظر کارشناسی و غیرجناحی” خود تاکید دارد، تصویری به دست میدهد که ایران را زیانمند کامل برجام معرفی میکند: «مطابق برجام آن چیزی که ما باید انجام دهیم خوش تعریف، نقد و قلفتی بود و آن چیزی که باید او (طرف مقابل) انجام بدهد اصلاً تعریف نداشت! مثلاً گفته شده صرفاً تحریمهای هستهای (Nuclear Related) باید برداشته شود؛ اما خیلی از تحریمهای غیرهستهای به یک نحوی به هستهای وصل شده است.»
طرفهای غربی در ماههای اخیر تاکید کردهاند که هم اجرای کامل برجام و هم برداشتهشدن سایر تحریمها مشروط به تغییر رویه و رویکرد منطقهای ایران، از جمله در زمینه نوع نگاه به موجودیت اسرائیل و درگیری در مناقشات منطقهای است.
آزمایشهای موشکی ایران که بر آنها شعار نابودی اسرائیل نوشته شده نیز فضایی منفی در جهان غرب نسبت به سیاستهای ایران بهوجود آورده است.
جناح مسلط در حاکمیت ایران اما این رویکردها را نقطه قوت خود میداند و حاضر به تغییر آنها نیست.
“روح سیاه برجام”
جواد لاریجانی بدون اشاره به مضمون مناقشه هستهای و سهم جمهوری اسلامی در این مناقشه و بدون آنکه به فشار بزرگ تحریمهایی که تا توافق برجام علیه ایران وضع شده بود اشاره کند یا رویکردهای ایران را در زمینه تعلل و تاخیر در اجرای برجام به نقد بگیرد، تفسیری متفاوت از توافق هستهای به دست میدهد.
او به صحبت برادرش استناد میکند که “دُرّ غلطان دادیم و آبنبات گرفتیم” و میگوید: «جمهوری اسلامی بهای بسیار سنگینی برای تحقق توافق هستهای داده است و اگر بنا بود شرایط این چنین باشد و قرائت آمریکا از برجام پایه عمل قرار گیرد حتماً موضع جمهوری اسلامی چیز دیگری بود… بههرصورت آنچه ما پرداختهایم، از انهدام اراک، تعطیلی فردو، انهدام (اوراق نمودن) صدها دستگاه سانتریفیوژ و از همه مهمتر تقریباً تعطیلی تحقیق و توسعه جدی و مهار توسعه فنی-علمی در زمینه هستهای برای قریب دو دهه، اینها هرگز با رفع قطره چکانی محدودیتها و حفظ ساختار تحریم و کنترل همان قطرات محدود همخوانی ندارد. به قول دکتر علی لاریجانی مروارید غلطان دادیم و “آب نبات دستهدار” گرفتیم.»
اظهارات جواد لاریجانی در همان روزهایی منتشر شده که حسن روحانی در اظهارتی در کهکیلویه و بویراحمد نمایی از وضعیت خطرناک ایران در روزهای قبل از برجام به دست داده است. او قطعنامههای سازمان ملل را محملی دانسته که اگر برجامی در کار نمیآمد میتوانست منشا حملات نظامی به ایران شود.
در عین حال وضعیت داخلی ایران نیز به گفته روحانی به نقطه خطرناکی رسیده بود: «صبح روز ۲۷ مردادماه ۹۲ که شروع به کار کردم، برای ذخایر مواد غذایی استراتژیک وضعیت خوبی نداشتیم و در کشور برای ۱۸ روز حتی در برخی از استانها تنها برای سه روز گندم وجود داشت… حتی سم غیراستاندارد کشاورزی و داروی بیکیفیت وارد و مصرف می شد… اما از آن وضعیت عبور کردیم بهطوری که ذخایر گندم ما در سال ۹۳ به ۶ تا ۹ ماه رسید و نفتمان را در همه جای دنیا میتوانیم بفروشیم.»
لاریجانی اما برجام را دارای “روحی کثیف” میداند که هدفش “انفجار نظام اقتصادی ایران و بازداشتن جمهوری اسلامی از پشتیبانی از فلسطین و جبهه مقاومت” است: «روح برجام خیلی کثیف است. روح کثیف برجام اینهاست که توانمندی هستهای ما را از بین ببرند، ما را در منطقه از پشتیبانی فلسطین و جبهه مقاومت بازدارند، نظام اقتصادی ما را در داخل کشور در حد انفجار ببرند و نهایتاً نظام اسلامی ما را دچار چالش جدی کنند.»
با این توصیفات انتقاد لاریجانی به احمدینژاد هم بیمعنی میشود، زیرا نه برجام را قبول دارد و نه سیاست احمدینژاد را. لاریجانی که در دورهای از حامیان قدر احمدینژاد به شمار میآمد در باره سیاستهای هستهای او میگوید: «خود ایشان (احمدینژاد) در سالهای آخر ریاست جمهوریاش بدتر از این برجام را پیشنهاد میکرد. احمدینژاد پیشنهاد داشت همه مواد غنیشده هستهای را یک جا بدهیم و خودش هم با اوباما مذاکره و مسئله را حل کند.»
“مخفیکاری کنیم”
جواد لاریجانی در عین حال منکر آن است که ادامه مناقشه هستهای میتوانست به بروز حمله نظامی به ایران منجر شود: « اینکه میگویند اگر برجام را قبول نمیکردیم، جنگ میشد حرف بسیار بیپایهای است؛ اتفاقاً الان دشمن در تعرض نظامی خوشاشتهاتر شده است. »
“خوشاشتهاترشدن دشمن به حمله نظامی” هم از نظر جواد لاریجانی به این برمیگردد که قدرت تهدید اتمی ایران کاهش یافته و جمهوری اسلامی برای دستیابی به سلاح اتمی به سه سال وقت نیاز دارد.
توصیه او این است که «ما باید کاری کنیم که ارزیابی آنها از توانمندی ما به ۴۸ ساعت برسد، همانطور که ژاپنیها هستند. آنها هم بمب ندارند ولی توانمندیشان آنقدر هست که میتوانند ظرف ۴۸ ساعت اولین بمب را بسازند. میخواهم بگویم که این توانمندی باید باشد… حال درباره اینکه این بازسازی چگونه صورت بگیرد، من معتقدم که باید یک موسسه عظیمی برای تحقیقات هستهای درست کنیم؛ که بخش زیاد آن میتواند علنی باشد و فقط ۳۰ درصد آن محرمانه است.۷۰ درصدش میتواند آشکار باشد.»
تجربه مخفیکاری هستهای جمهوری اسلامی ایران و پیامدهای آن ظاهرا از نظر جواد لاریجانی کمآسیبتر از آن بوده که قابل تکرار نباشد.
از: دویچه وله