پل ارگان، بی‌بی‌سی
یک شرکت آمریکایی می‌خواهد گرگ تاسمانی (سمت چپ) و ماموت پشمالو (راست) را که منقرض شدند، به حیات بازگرداند
دانشمندان در تلاش برای بازگرداندن گونه‌های جانوری منقرض‌شده هستند.
یک شرکت نوپای مستقر در ایالات متحده که در سال ۲۰۲۱ تأسیس شد، مطمئن است که می‌تواند نه یک، بلکه دو گونه منقرض‌شده را در پنج تا ۱۰ سال آینده بازگرداند.
شاید انجام این کار در پارک ژوراسیک ساده به نظر می‌رسیده، اما در زندگی واقعی کار آسانی نیست و همه متقاعد نشده‌اند که می‌توان، یا حتی باید چنین کاری انجام شود.
در اینجا، ما به آنچه برنامه‌ریزی شده است نگاه می‌کنیم و بررسی می‌کنیم که آیا واقعاً امکان بازگرداندن یک حیوان از عالم مردگان وجود دارد یا نه.
برنامه چیست؟
پروفسور جورج چرچ، متخصص ژنتیک آمریکایی، امیدوار است که انقراض‌زدایی را به واقعیت تبدیل کند
کولوسال بایوساینسز (Colossal Biosciences) به سرپرستی جورج چرچ، متخصص علوم ژنتیک آمریکایی و بن لام، مدیر اجرایی شرکت، امیدوار است که بتواند ماموت پشمالو را تا سال ۲۰۲۷ بازگرداند.
و با کمک دانشگاه ملبورن، آنها به تازگی پروژه‌ای را برای بازآفرینی گرگ تاسمانی یا تیلاسین، یک جانور کیسه‌دار که از دهه ۱۹۳۰ منقرض شده است، اعلام کردند.
اما چگونه می‌توانند این کار را انجام دهند؟
فیل آسیایی دی‌ان‌ای مشابه ماموت پشمالو دارد
یکی از راه‌ها نوعی مهندسی معکوس است: دانشمندان سلول‌های بنیادی را از گونه زنده‌ای که دی‌ان‌ای مشابه دارد می‌گیرند و سپس از فناوری ویرایش ژن برای «بازگرداندن» گونه‌های منقرض‌شده استفاده می‌کنند.
برای ماموت پشمالو، نزدیکترین حیوان فعلی فیل آسیایی است.
برای دستیابی به دی‌ان‌ای گرگ تاسمانی، این گروه مشغول کار روی یک نوزاد این حیوان است که از کیسه مادرش بیرون آورده شده و در موزه‌ای در ملبورن در الکل قرار داده شده است.
چرا انجامش این اندازه سخت است؟
تیلاسین با نام مستعار گرگ تاسمانی از دهه ۱۹۳۰ منقرض شده است
بزرگترین مانع برای دانشمندان یافتن دی‌ان‌ای است که به اندازه کافی دست نخورده و سالم باشد تا بتوان آن را با دقت و تا حد امکان نزدیک به اصل بازسازی کرد.
مشکل این است که وقتی حیوانات می‌میرند، دی‌ان‌ای آنها تکه‌تکه می‌شود یا به رشته‌های کوتاه‌تر تقسیم می‌شود.
کنار هم قرار دادن اینها به ترتیبِ درست دشوار است.
مزایای آن چیست؟
شیطان تاسمانی که در خطر انقراض است، ممکن است از برخی از آخرین تحقیقات و فناوری بهره‌مند شود
بن لام، یکی از بنیانگذاران کولوسال، معتقد است که بازگرداندن حیوانات منقرض‌شده می‌تواند به حفظ تنوع زیستی، بازیابی زیست‌بوم‌های به تحلیل رفته و خنثی کردن صدمات ایجاد شده به دست انسان‌ها در گذشته کمک کند.
او می گوید: «ماموت پشمالو و ببر تاسمانی هر دو نقشی کلیدی در محیط زیست خود داشتند. انقراض‌زدایی از هر دو، این قابلیت را دارد که تأثیر مثبتی بر این زیست‌بوم تخریب شده داشته باشد که حاصل خلاء اکولوژیکی پدید آمده از غیبت این گونه‌هاست.»
او همچنین می‌گوید که تحقیقات آنها می‌تواند دانش جلوگیری از انقراض موجودات دیگر را ارتقا دهد.
او توضیح می‌دهد: «شیطان تاسمانی ۲۰ یا ۳۰ نوزاد به دنیا می‌آورد. با این حال، تنها تعداد انگشت‌شماری از نوزادان زنده می‌مانند. کیسه خارجی‌ای که برای پروژه تیلاسین پرورش می‌دهیم، می‌تواند به طور باورنکردنی به متخصصان زیست‌شناسی حفاظت که با شیاطین تاسمانی کار می‌کنند کمک کند.»
خطرات چیست؟
پیش‌بینی اینکه مادر فیل جانشین چگونه می‌تواند ماموت را حمل کند و به دنیا بیاورد دشوار است
منتقدانی مانند ویکتوریا هریج، زیست‌شناس تکاملی در موزه تاریخ طبیعی، می‌گوید فرآیند ایجاد یک بچه ماموت زنده، در صورتی که جنینی با ژن ویرایش‌شده در یک فیل جایگزین کاشته شود، می‌تواند خطراتی را برای حیوانات دیگر به همراه داشته باشد.
«این فیل باید به مدت ۲۲ ماه حامله باشد و سپس زایمان کند، با خطراتی برای مادر، و حمل یک گونه متفاوت – این فرآیندی کاملا تهاجمی است.»
او می‌گوید: «این کار بدون رفتارهای غیراخلاقی جدی امکان‌پذیر نیست، که اساساً استفاده از مادران فیل جایگزین است که بسیار وحشتناک است. این اتفاق نمی‌افتد، زیرا نمی‌توانید از رحم مصنوعی استفاده کنید.»
اما بن لام می‌گوید کولوسال به این موضوع هم رسیدگی کرده است: «علاوه بر گروه دستگاه خارج از رحم، ما همچنین یک گروه کامل دامپروری را تشکیل داده‌ایم که روی رحم جایگزین کار می‌کنند».
آیا این کار اخلاقی است؟
ماموت‌ها به حمایت از یک اکوسیستم مولد کمک کردند
برخی از منتقدان فکر انقراض‌زدایی را غیراخلاقی می‌دانند. هیچ‌کس نمی‌داند که معرفی مجدد گونه‌ای مانند ماموت پشمالو که بیش از ۴۰۰۰ سال است که در زمین پرسه نزده است و نتایج بالقوه این کار، چه تأثیری خواهد داشت. همچنین این سؤال وجود دارد که در صورت اثبات کارایی این فناوری، دانشمندان از چه مرحله‌ای دیگر جلوتر نخواهند رفت.
ویکتوریا می‌گوید درک این نکته مهم است که هر حیوانی که به این شیوه ایجاد شده باشد، نسخهای مشابه به آنچه قبلا بوده است، نخواهد بود.
«چیزی به نام انقراض‌زدایی وجود ندارد. چیزی که قرار است اتفاق بیفتد خلق یک موجود کاملاً جدید است. وقتی چیزی منقرض شد، منقرض شده است، از بین رفته است، شما آن را از دست داده‌اید و می‌توانید فقط نسخهای از آن را برگردانید.»
اما بن لام می‌گوید آنچه مهم است، نیاز به اصلاح اشتباهات بشر است: «ما منابع لازم را برای تحقق انقراض‌زدایی و شروع به رفع آسیب‌هایی که بشر انجام داده است، داریم.»
با سرمایه مالی و تجربه علمی پشت این پروژه اخیر، ممکن است بیش از هر زمان دیگری به مشاهده معرفی مجدد گونه‌های منقرض‌شده نزدیک‌تر شده باشیم.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید