ضیاء مصباح (دبیر کانون علوم اداری ایران)
طبق ماده ۳۷ قانون مدیریت خدمات کشوری – دستگاه های اجرایی موظف شده اند (بهتر است بگو ییم ده سال قبل مکلف شده بودند) به منظور بهبود کیفیت و کمیت امور، ارائه خدمات به شهروندان را به صورت ا لکترونیکی انجام داده و لزوم مراجعه حضوری مردم به دستگاه های اجرایی را حذف کنند. سقف زمانی تعیین شده ۲۴ مهر ۸۹ بوده است.
باتوجه به اتمام فرصت تعیین شده) فقط ۷۵ ماه تاخیر تا کنون !!) و اینکه این قانون الزاما مسیر تکمیل، رفع نقایص و نهایتا اجرایی شدن را بوسیله سازمان امور اداری و استخدامی آنچنانکه در اهداف مطرح و دیده شده، طی خواهد نمود، یادآور میشود:
توجه به این مهم هر چند در مواردی به دفاتر پیشخوان دولت واگذار شده با تعلل بسیار همه دست اندرکاران، آنهم با در دسترس بودن نیروی انسانی تحصیلکرده، متخصص، آگاه، ارزان و وسایل مدرن لازم در حد انبوه در درون کشور، همراه است.
تصویب بکارگیری ICT این ساده ترین و بدیهی ترین وسیله که کار آمدی خود را از هر لحاظ طی سنوات گذشته در بسیاری زمینه ها در درون کشورنشان داده و همگان آنرا لازم و شدنی میدانند با تعلل و تاخیر خسارت بسیار مواجه است. بعنوان نمونه
شورای نگهبان، با ویژگیهای خاص در موضوع انتخابات کماکان به دلایل روشن با مکانیزه شدن سیستم رای گیری و شمارش اراء از این طریق مخالفت میفر مایند و وزارت کشور که پاسخگوی برگزاری انتخابات با روش مدرن، مناسب زمان و حسب ضرورت است موضوع را به گذشت زمان بیشتر موکول مینماید، انگار که جامعه جوان، کنجکاو، پویا و تمامی ملت را به ان کاری نیست!!!
هر چند اخیرا تعدادی از حوزه های انتخاباتی شورای شهر و روستا قرار شده الکترونیکی باشد – کماکان شک و تردید هایی وجود دارد – در حالیکه بشهادت و نظارت نگارنده گزینش دانشجو در ازمایشات ورودی دانشگاهها با وسایل و امکانات ۵۰ سال قبل تا کنون به بهترین، سالمترین، سریعترین و مطمین ترین شکل انجام شده و میشود -شاهدی گویا بر توانمندی و از سویی تعمد و تعلل بر عملی شدن این امر بدیهی بنظر میرسد.
در هر حال و به امید گوشی شنوا نکاتی در این باب را که پیشرفت کشور را در پی میاورد طرح مینماید:
الف – اهداف دولت الکترونیک
استفاده از – – Information & Communications Technology- )فناوری اطلاعات و ارتباطات) در دولت و ایجاد زیربنای دولت الکترونیک به فراهم شدن یک محیط تجاری شکوفا و مدرن کمک می نماید و شرایطی را به وجود می آورد که باعث جذب سرمایه گذاران می گردد. جوابگویی دولت از طریق بهره وری ICT در مدیریت و عملکردها، شانس مشارکت و فعال تر شهروندان در فرایندهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و تصمیمات دولت را به صورت موثری بهبود می بخشد و ارائه خدمات را ساده خواهد ساخت. از سویی بر سودمندی سازمان های اداری خواهد افزود و باعث صرفه جویی در هزینه ها می گردد.
کارایی کارمندان را افزایش می دهد و باتوجه به کاسته شدن از کاغذ بازی های موجود وکاهش مراجعه مستقیم به ادارات و سازمان های دولتی، کارمندان می توانند به طور موثرتری به وظیفه خود در مسیر کمک به حل مشکلات جامعه با تحقیق و نو اوری بپردازند.
همچنین درآمد از طریق ارائه خدمات افزایش می یابد و علت این افزایش، ساده تر شدن فرایندهای مربوط به ارائه خدمات می باشد که باعث جذب کسانی می شود که قبلا کمتر از این خدمات استفاده می کردند. ضمنا باعث کاهش هزینه خواهد شد و عملکردهای دولت را ساده و موثر خواهد نمود.
دولت از طریق ICT مراحل زاید را حذف و فرایندها را ساده خواهد نمود و به رشد شرکت ها و تعاونی ها کمک، ارتباط دولت با گروه ها و تعاونی های کم اهمیت را امکان پذیر می سازد و به رشد آنها کمک خواهد کرد.
نهایتا هدف دولت الکترونیک افزودن فعل و انفعال بین سه بازیگر عمده در جامعه یعنی: دولت، شهروندان و شرکت های تجاری به منظور تسریع در رشد فرایندهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور می باشد،
از همه مهمتر بخشی از حقوق شهر وندان را تامین و در دسترس قرار میدهد (اخیرا حقوق شهر وندی البته با قید نداشتن ضمانت اجرا!! مشابه اصول فراموش شده قانون اساسی در این رابطه طی تشریفاتی اعلام گردید).
ب – مشکلات دولت الکترونیک
نوع خدماتی که دولت می خواهد ارائه دهد هرچه پیچیده تر باشد، هزینه ها بیشتر خواهد بود. پروژه های دولت الکترونیک باید از لحاظ مالی قابل تحمل باشند. وب سایت ها یکی از آسان ترین و ارزان ترین راه های دستیابی به دولت الکترونیک به صورت موثر با کم ترین سرمایه گذاری می باشند.
دولت الکترونیک در هر شرایطی باید مشی شهروند محوری را هدف خود قرار دهد. این به آن معنی است که دولت ا لکترونیک باید یک سرویس برخاسته از نیاز و تقاضای کاربر باشد.
می توان مراحل ایجاد دولت الکترونیک را به سه فاز تقسیم کرد؛ این فازها به همدیگر وابسته نیستند و نیازی به کامل شدن یک فاز برای شروع فاز دیگر نیست.
فاز یک: انتشار استفاده از ICT برای بسط دسترسی به اطلاعات دولت: اینترنت و دیگر تکنولوژی های پیشرفته ارتباطی می توانند این اطلاعات را بسیار سریع و مستقیم به شهروندان برسانند. کشورهای در حال توسعه عموما می توانند فرآیند دولت الکترونیک را انتشار اطلاعات دولتی به صورت آن لاین، مثلا از قوانین و قواعد اسناد و فرم ها شروع کنند. دسترسی به اطلاعات دولتی بدون مراجعه به سازمان های دولتی و انتظار در صف های طولانی و یا پرداخت رشوه! می تواند پیشرفتی عظیم برای جوامعی مانند ایرانمان باشد که کاغذ بازی های اداری آنان را با مشکل رو به رو ساخته است. سایت های انتشار به عنوان پیشتاز دولت الکترونیک عمل می کنند.
فاز دو: اثر متقابل توسعه مشارکت مردمی در دولت:
دولت الکترونیک نیاز به ارتباطی دو طرفه دارد که می تواند از طریق ابزارهایی چون پست الکترونیک برای کاربران فراهم آورد. این فاز از دولت الکترونیک همچنین ممکن است شامل ایجادForum های شهروند دولت باشد. چنین Forum هایی می تواند باعث ایجاد انجمن های آن لاین گردد که مردم بتوانند عقاید خود را مبادله کنند، آگاهی عمومی را افزایش داده و شانسی جدید برای ازسرگیری فعالیت هایی که به وسیله فاصله محدود شده اند، فراهم کند
فاز سه: داد و ستد دسترس پذیر کردن خدمات دولت به صورت آن لاین:
دولت ها می توانند با ایجاد وب سایت هایی که به کاربران اجازه داد و ستد به صورت آن لاین را می دهد جلوتر بروند. یک وب سایت “داد و ستد” یک پیوند مستقیم به خدمات دولت که در هر زمانی قابل دسترس می باشند ایجاد می کند.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید