امیر رستاق
روزنامه‌نگار حوزه فرهنگ و هنر
عکس از ایسنا: در نهایت و در اوایل شش‌ماهه دوم سال ۱۳۹۵ علی جنتی از وزارت ارشاد کناره گرفت و جایش را به صالحی امیری داد
موسیقی در سال ۱۳۹۵ با فراز و نشیب‌های فراوانی روبرو بود،از حوادث و برگزاری جشنواره‌های مختلف تا برهم خوردن کنسرت‌های گوناگون در شهرها و نیز مرگ برخی از نام‌آواران و حضور یک ایرانی در میان برندگان جایزه گرمی ورد میوزیک.
این نوشته به بررسی برخی از این رویدادها پرداخته است:
اجرای گروه مهبد که به مناسبت آغاز جنگ ایران و عراق به صحنه رفته بودند و انتشار خبر این اجرا در فضای رسانه‌ای واکنش تند منتقدان را به دنبال داشت
با شروع فصل بهار و روزهای آغازین آن، جدال بین هواداران کنسرت در مشهد و نیز مخالفان آن به شکلی جدی‌تر آغاز شد. احمد علم الهدی که تا پیش از آغاز به کار دولت حسن روحانی هیچ مخالفتی با برگزاری کنسرت در مشهد صورت نمی‌داد، این بار به شکلی جدی به مخالفت با برگزاری کنسرت پرداخت. او گفت: “کنار گنبد امام رضا نمی‌شود کنسرت برگزار شود، این خلاف حیثیت و هویت این شهر است، تو کنسرت می‌خواهی، مشهدی نباش، برو یک شهر دیگر زندگی کن.”
به تبع علم الهدی برخی از ائمه جمعه در شهرهای مختلف به مخالفت پرداختند. دادستان‌های چند شهر کنسرت‌های دارای مجوز را هم لغو نمودند.
این مخالفت‌ها تا جایی پیش رفت که حسن روحانی در شهریورماه سال ۱۳۹۵ به شکل علنی علیه منتقدان موضع گرفت و آنها را به رفتارهای خارج از حیطه قانون متهم ساخت. او حتی از وزیر ارشاد نیز انتقاد کرد که چرا به جای اجرای قانون از موضع خود عقب نشینی کرده است؟
در ادامه در قم شهری مذهبی است همانند مشهد که تقریبا کمتر سخنی از موسیقی و کنسرت در آن به گوش می‌رسد، اما اجرای گروه مهبد که به مناسبت آغاز جنگ ایران و عراق به صحنه رفته بودند و انتشار خبر این اجرا در فضای رسانه‌ای واکنش تند منتقدان را به دنبال داشت، چرا که تا پیش از این اجرا حتی خبری از هیچ کنسرت موسیقی در قم در رسانه‌ها انعکاس نیافته بود و اصولا کمتر گروهی در این شهر به دنبال اجرای موسیقی بودند.
ابتدا آیت‌الله صافی گلپایگانی به این خبر واکنش نشان داد و گفت که باید جلوی چنین کاری گرفته شود. به فاصله یک هفته بعد آیت‌آلله محمد یزدی به عنوان رئیس جامعه مدرسین از نمایندگان تهران خواست که نسبت به چنین اقدامی واکنش نشان دهند و خود نیز از وزیر ارشاد و آقای روحانی خواست جلوی برگزاری کنسرت را بگیرند. نمایندگان مردم قم در مجلس نیز در نامه‌ای به وزیر ارشاد خواستار برکناری مدیر کل ارشاد قم شدند که در نهایت این اتفاق افتاد و مدیر کل استعفا داد.
در نهایت و در اوایل شش‌ماهه دوم سال ۱۳۹۵ علی جنتی از وزارت کناره گرفت و جایش را به صالحی امیری داد. اگر چه دلایل دیگری را می‌توان برای استعفای علی جنتی برشمرد، اما برگزاری کنسرت‌ها و نیز انتقاد بسیار منتقدان به مدیریت ضعیف در حوزه موسیقی و تغییرات چندباره در این زمینه از جمله دلایل اصلی استعفای او به شمار می‌رود.
واکنش تند روحانیون اصولگرا به برگزاری کنسرت در قم
حق nاز همان ابتدای سال نامه‌های تند و انتقادی علی رهبری به وزیر ارشاد و ریاست جمهوری در انتقاد از وضعیت ارکستر سمفونیک موجب بازتاب‌های بسیاری شد.
استعفای علی رهبری و فرهاد فخرالدینی و بحران ارکستر‌های سمفونیک و ملی
حاشیه‌های موسیقی تنها در بیرون از دایره موسیقی و مخالفان کنسرت نبود، بلکه در درون موسیقی و به خصوص مدیریت دو ارکستر بزرگ سمفونیک و ملی حاشیه‌ها خبرساز شد. از همان ابتدای سال نامه‌های تند و انتقادی علی رهبری به وزیر ارشاد و ریاست جمهوری در انتقاد از وضعیت ارکستر سمفونیک موجب بازتاب‌های بسیاری شد.او، مدیران ارشاد را به ضعف و بدقولی و باندبازی متهم ساخت، و گفت که با نوازندگان ارکستر مثل کارگران روزمزد رفتار می‌کنند.
رهبر مستعفی ارکستر سمفونیک تهران: با نوازندگان مانند کارگران روزمزد رفتار می‌کنند
اگر چه این واکنش با پاسخ هوشنگ کامکار( از اعضای شورای عالی خانه موسیقی) روبرو شد و دفتر موسیقی و تالار رودکی نیز به او پاسخ دادند اما این سبب نشد تا کارها روال منطقی یابد. مدتی بعد فرهاد فخرالدینی(رهبر ارکستر ملی) نیز به انتقاد از وضعیت دستمزدها و نحوه اداره ارکستر ملی پرداخت.
نکته جالب توجه این بود که آقای فخرالدینی نیز همانند علی رهبری به نحوه دخالت برخی از مدیران در کار ارکستر ملی و چگونگی پرداخت دستمزدها ایراد گرفته بود. ارکستر ملی که چند ماهی بدون رهبر مانده بود، در نهایت با انتخاب فریدون شهبازیان به این سمت مجددا آغاز به کار کرد، اما شهبازیان در نخستین اجرای این ارکستر گفت که این ارکستر ارکستر موسیقی ملی نیست و از ریاست جمهور خواست که برای ارکستر ملی به رهبری فرهاد فخرالدینی نیز بودجه مجزایی در نظر بگیرد. در حالی که تا پایان سال هیچ گونه خبری از ارکستر زیر نظر فخرالدینی انتشار نیافت.
فرهاد فخرالدینی از رهبری ارکستر ملی کناره‌گیری کرد
حق نوربخش با تمام انتقادها برای سال آینده هم به عنوان رییس جشنواره موسیقی انتخاب شد
انتخاب رئیس جشنواره موسیقی فجر و انتقادات فراوان
انتخاب حمیدرضا نوربخش به ریاست جشنواره موسیقی امسال نیز یکی از رخدادهای جنجالی موسیقی به شمار می‌رفت. او که سال گذشته جشنواره‌ای پرحاشیه و با انتقاد بسیار حتی چند موزیسین و گروه شرکت کننده را مدیریت می‌کرد. به رغم انتقادها و ضعف‌ها در برپایی جشنواره، برای بار دوم و به رغم آنکه خود گفته بود رئیس جشنواره نخواهد شد،این سمت را پذیرفت تا منتقدان صف‌آرایی تازه‌ای را در برابر این انتخاب و معاون هنری وزیر آغاز کنند.
آنها نامه‌ای با بیش از هزار امضاء به وزیر ارشاد نوشتند و ضمن انتقاد از آنچه که آنها غیرشفاف بودن برگزاری این جشنواره، و نداشتن اساسنامه عنوان کردند، خواستار رسیدگی به این وضعیت شدند. وزیر ارشاد نیز زیر مجموعه خود را مامور بررسی این نامه کرد که در نهایت به نشست منتقدان با مدیرکل موسیقی وزارت ارشاد انجامید و مقرر شد برای جشنواره موسیقی فجر اساسنامه‌ای تدارک دیده شود. امری که مشخص نیست تا چه اندازه مدیران برگزار کننده را مقید به رفتارهایی کند که منتقدان از آن به عنوان رفتارهای باندی و غیرشفاف یاد می‌کنند.
ده اجرای قابل توجه جشنواره موسیقی فجر
حق وزارت ارشاد اعلام کرد مجوز آلبوم شجریان صادر شده است
شجریان از بیماری تا دریافت مجوز آلبوم
محمدرضا شجریان، آوازخوان اسطوره‌ای موسیقی با همان پیام نوروزی و وضعیت ظاهری نامتعارف علاقه‌مندان و تمامی ایرانیان را بهت زده کرد. او که از آمریکا این پیام را انتشار داد گفت که ۱۵ سال است به بیماری سرطان مبتلاست و در پی معالجه آن است. شش ماه بعد از اعلام این خبر او مصاحبه‌ای بلند با روزنامه‌ایران انجام داد و در آن تلویحا فعالیت‌های خود بعد از سال ۱۳۸۸ را مورد انتقاد قرار داد.
به دنبال انتشار این مصاحبه وزارت ارشاد اعلام کرد مجوز آلبوم شجریان صادر شده است. در تمامی این مدت اما شجریان خود در انظار ظاهر نشد و عکسی نیز از او در فضای رسانه‌ای ایران و شبکه‌های اجتماعی منتشر نشد و تنها کسی که اخباری از وضعیت مزاجی شجریان انعکاس می‌داد، همایون شجریان بود که اوضاع پدرش را بهتر از گذشته می‌دانست و از مردم می‌خواست برای پدرش دعا کنند.
محمدرضا شجریان به ایران بازگشت
در اواخر امسال اما یکی از مدیران شبکه صدا و سیما انعکاس صدای شجریان را به انتقاد صریح‌تر از موضع‌گیری‌های به زعم او سیاسی آقای شجریان بعد از سال ۱۳۸۸ توصیه کرد تا راه او برای خواندن در تلویزیون باز شود.
در یکی دو ماه پایانی سال تازه‌ترین عکس آقای شجریان از سوی همایون شجریان و به فاصله کوتاهی از سوی همسر آقای شجریان(کتایون خوانساری) انتشار یافت که نشان می‌داد او از وضعیت ظاهری بهتری برخوردار است و پزشکان قصد دارند او را برای دور دوم درمان آماده کنند.
حق خبر لغو کنسرت کلهر در نیشابور موجی از اعتراض و انتقاد را به دنبال داشت
کیهان کلهر از لغو کنسرت در تهران تا جایزه گرمی
کیهان کلهر را باید یکی از خبرسازترین موزیسین‌های ایران در سال ۱۳۹۵ نامید که خبر لغو کنسرتش در نیشابور موجی از اعتراض و انتقاد را به دنبال داشت. اگر چه او بعد از این کنسرت توانست تور کنسرتش در ایران را استمرار دهد و حتی در دور دوم کنسرت‌هایش (پاییز و زمستان) نیز توانست کنسرت‌های متعددی در شهرهای مختلف ایران برگزار کند.
استقبال از کنسرت او در تالار وحدت به مدت ۷ شب پیاپی از جمله رخدادهای جالب توجه بود. چرا که او بدون خواننده این کنسرت را برگزار کرد و قاعدتا کنسرت‌های بدون خواننده در ایران کشش ۷ شب پیاپی را ندارند اما از این بابت کنسرت کلهر استثناء بود و بلیت آن هم در همان روزهای نخست اعلام به فروش رفت. در کنار آن کلهر توانست به عنوان عضو گروه موسیقی جاده ابریشم و یویوما جایزه گرمی را به دست آورد که از این منظر نیز برای نخستین بار نام یک موزیسین سنتی نواز ایرانی را در جایزه گرمی مطرح سازد.
یویوما و جاده ابریشم به همراه کیهان کلهر برنده جایزه گرمی شدند
اشرف زاده در سال‌های پایانی عمرش همانند بسیاری از خنیاگران موسیقی نواحی ایران زندگی فقیرانه‌ای داشت
مرگ ابراهیم شریف زاده
ابراهیم شریف‌زاده خنیاگر نامی منطقه خراسان از جهاتی نماد هنرمندان موسیقی نواحی ایران به شمار می‌رفت که با مرگش کوهی از دانش و اطلاعات مربوط به منظومه‌های موسیقایی این منطقه را به خاک برد.
او در سال‌های پایانی عمرش همانند بسیاری از خنیاگران موسیقی نواحی ایران زندگی فقیرانه‌ای داشت و دولت که امکاناتی صدها برابر را در اختیار موزیسین‌های سنتی قرار داده و می‌دهد، به آنها توجه خاصی نکرد. به همین دلیل بسیاری از‌آنان در فقر و فشار زندگی قرار دارندو بر اساس گزارش‌های میدانی و از نزدیکی که پژوهشگران موسیقی نواحی ایران منتشر می‌سازند، زندگی عمده آنها بسیار پایین‌تر از خط فقر قرار دارد.
از: بی بی سی
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید