میراث طبیعی
در ایران تاکنون ۵۹۸ غار شناسایی شده‌اند. از عمر برخی ازاین غارها میلیون‌ها سال می‌گذرد. انتظار می‌رود غارهای کشف نشده دیگری نیز وجود داشته باشند. تعداد زیادی از غارهایی که به ثبت رسیده‌اند هنوز کاملا مورد شناسایی قرار نگرفته‌اند. برخی از این غارها اکنون به جاذبه‌‌ای برای گردشگران تبدیل شده است. ورود به برخی از غارهای دیگر، فقط از عهده غارنوردان زبده و با تجربه برمی‌آید.
غار کتله خور زنجان
غار کتله‌خور که در گویش محلی، مردم منطقه به آن کتل کوتول می‌گویند، غاری است خشکی – آبی، واقع در استان زنجان. این غار از لحاظ وسعت، دومین غار جهان و از لحاظ زیبائی اولین غار جهان شناخته شده است. این غار از نظر سنی تقریباً هم‌سن غار علی‌صدر همدان است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این غار در نهایت به غار علی‌صدر در همدان متصل می‌شود. از عجایب و زیبایی‌های این غار تعدد طبقات آن است که اینگونه غارها در جهان بسیار کم‌نظیر هستند. گمان می‌رود که این غار دارای ۷ طبقه باشد که تاکنون تنها ۳ طبقه آن کشف شده است.
غار نخجیر
این غار در منطقه‌ای به نام چال نخجیر مابین نراق و دلیجان واقع شده است. کارشناسان آن را مربوط به دوره سوم زمین شناسی می‌دانند. حدود ۴ کیلومتر از آن شناسایی شده است. فضای خشک در محوطه درونی عموما کریستالیزه بوده و تزئینات بلوری و اسفنجی دیوارها و سقف آن از ناب‌ترین نمونه‌‌های موجود جهان است. در این غار، سنگ‌‌های تزئینی با اشکال متنوع مانند عقاب، لاک پشت، گوزن، انسان، کبوتر و تندیس‌های عظیم الجثه بلورین ایجاد شده است . ۶۰۰ متر ازدریاچه در بخش انتهایی شناسایی شده است.
غار پریان
غار پریان در ۲۳ اردیبهشت سال ۱۳۷۹ توسط کمیته غار نوردی گروه چکاد کوهستان اصفهان کشف گردید. این غار در فاصله هشت کیلومتری ابیانه و هیجده کیلومتری روستای سُه قرار دارد. در ارتفاع ۲۹۶۷ متری از سطح دریا رو به جنوب شرقی در دره‌ای به نام پری هول قرار گرفته است.
بورنیک تهران
غار بورنیک در انتهای دره طولانی و وسیع هرانده و در نزدیکی روستایی به همین نام قرار دارد. بورنیک یا بار نیک یعنی محل امن خوب که اسم پرمعنایی برای این غار به علت موقعیت خاص قرارگیری آن است. وجود آثاری مانند سفال‌های شکسته از دوره های تاریخی مختلف در آن، نشان دهنده آن است که از مراکز اصلی زیست انسان‌های غارنشین به بعد بوده است. (عکس: خفاش در حال استراحت)
غار امجک
غار امجک در ارتفاعات کوه امجک و در فاصله ۶۳ کیلومتری شمال غربی تفرش در استان مرکزی قرار دارد. غار امجک در ارتفاع ۱۹۰۰ متری از سطح دریا بر فراز دره سلطان امجک قرار گرفته است. ورودی آن دیواره‌ای به طول ۱۲ متر دارد که برای ورود به آن باید به کمک ابزار از این دیواره گذشت. در آنجا نردبانی به طول ده متر ساخته شده و پس از فرود منطقه استلاگیت‌ها و استلاکمیت‌ها قرار دارد که به علت اینکه تاکنون کسی به آن دسترسی پیدا نکرده بکر و دست نخورده باقی مانده و پایین‌تر از آن دهلیزی با حوض پر آب دیده می‌شود.
غار علی‌صدر/ علی سرد
غار علی‌صدر یکی از بی‌نظیرترین و خوش منظره‌ترین غارهای طبیعی قابل قایقرانی جهان است که در روستای علی‌صدر از توابع بخش گل تپه شهرستان کبودرآهنگ و ۷۵ کیلومتری شمال غربی شهر همدان قرار دارد. گفته می شود که نام اصلی این غار، علی سرد یا علی سد بوده که به تدریج اصطلاحا به علی‌صدر معروف شده است.
غار علی‌صدر/ علی سرد
تمامی کانال‌های غار علی‌صدرهنوز کشف نشده. از ۱۴ کیلومتر مسیر کشف شده، ۴ کیلومتر از معابر با پرژکتور نور پردازی شده‌اند که به‌عنوان یک جاذبه توریستی مورد بازید قرار می‌گیرد.
غار قلایچی
غار قلایچی در۹ کیلومتری شمال شرقی شهرستان بوکان و در مجاورت محوطه باستانی قلعه قلایچی یکی از مراکز تمدن ماننایی‌ها قرار گرفته است. قلایچی از دسته غارهای طبیعی به حساب می آید که در اثر نفوذ آب در طبقات آهکی شکل گرفته و از جمله غنی‌ترین غارهای مکشوف ایران به شمار می‌رود.
غار سهولان
غار سهولان به زبان کردی به معنی یخبندان است و این غار در نزدیکی روستایی به همین نام قرار گرفته است. مردم محلی غار را کونه کوتر، یعنی لانه کبوتر نیز می‌‌نامند. دلیل این نام‌گذاری وجود تعداد زیادی لانه کبوتر درون غار است. مطالعات غارشناسان نشان می‌دهد که این غار بر اثر فعالیت‌‌هاى زمین‌شناسی به اواخر دوره کرتاسه برمی‌گردد و قدمت آن ۷۰ میلیون سال قبل است. آثاری از مردمان دوره پارت‌ها از این غار بدست آمده است.
غار قوری‌قلعه
قوری قلعه در ۲۵ کیلومتری شهر روانسر، در دامنه کوه شاهو و مشرف بر جاده روانسر به پاوه و در جوار روستایی به همین نام جای گرفته است. غار قوری قلعه، بزرگترین غار آبی خاورمیانه با پیشینه ۶۵ میلیون سال است. طول این غار ۱۲ کیلومتر و عمق آن ۳۱۴۰ متر است و به عنوان یکی از هفت اثر طبیعی ملی ایران، به ثبت رسیده است.
غار قلعه کرد
غار قلعه کرد در ۲۰ کیلومتری برج های دوگانه خرقان در دهستان حصاراز توابع شهر آبگرم قرار دارد. پس از عبور از دهانه غار و فرود از یک چاه راه ۱۵ متری، تالاری به وسعت بیش از یک‌هزار مترمربع رخ می‌نماید که دارای چکیده‌ها و چکنده‌های فوق‌العاده زیبا و مسحور کننده است. نقاشی‌های دیواری نشان از انسان‌زی بودن غار در سال‌های دیرین دارد. قدمت غار به دوره الیگومیوس و دوران سوم زمین شناسی می‌رسد که تا ۴۰ میلیون سال پیش تخمین زده می‌شود.
غار دودزا – زرین غار
غار آهکی زرین غار، یکی از زیباترین غارهای کشف شده استان زنجان می باشد که در ضلع غربی جاده ترانزیت زنجان – همدان و در ۳۵ کیلومتری شهرستان خدابنده مشرف به روستای زرین‌رود بین روستاهای داش بلاغ و آق بلاق و در طول محور غارهای علی‌صدر و کتله خور قرار گرفته است. این غار در اسفند ماه سال ۱۳۸۴ بعد از زلزله در منطقه توسط مردم روستا شناسایی و به کارشناسان معرفی شد.
غار دودزا – زرین غار
این غار دارای چندین طبقه است که دو طبقه آن شناسایی شده و دارای تونل های فرعی و استالاکتیت‌ها و استالاگمیت‌ها و ستون‌های بسیار درگذرگاه‌های اصلی و قندیل‌های مخروطی آویزان از سقف‌ها می‌باشد که بر اثر داشتن ناخالصی رنگ‌های متنوعی به خود گرفته‌اند.
غار گلستانه
غار گلستانه در منطقه بیجار کردستان واقع شده است. در این غار اسکلت یک حیوان ماقبل تاریخ کشف شده است. متاسفانه در سال‌های گذشته به برخی از غارهای ایران که امکان دسترسی به آن آسان است از طریق یادگاری نویسی، پخش زباله و همچنین تخریب و یا به همراه خود بردن زیبایی‌های آن، صدمه وارد شده‌است. غارها، حافظه تاریخی زمین هستند و باید در حفظ این میراث طبیعی کوشید.
نویسنده:MA
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید