زندانیان “رای باز” زندان زاهدان مورد سو استفاده مسئولان زندان قرار می گیرند و تعدادی از آنها نیز در خدمت امور شخصی مسئولان دولتی بدون پرداخت مزد مشغول کار هستند. به گفته یکی از زندانیان “از مراقب زندان گرفته تا مدیر کل و قضات زندان، همه‌ی زندانیان رأی باز در اختیار آنها هستند و کارهای شخصی آنها از جمله تعمیر خانه‌ها، جابه‌جایی وسایل و خلاصه از صبح تا شب به صورت آماده باش در اختیار مسئولان هستند”. در حالی که خانواده های زندانیان در فقر بسر می‌برند این زندانیان به دلیل هراس از تجربه مجدد محیط زندان به ناچار شرایط استثمار را تحمل می کنند.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، زندانیان رأی باز محبوس در زندان زاهدان مورد سو استفاده مسئولان قرار گرفته‌اند، آنها در ارگان‌های دولتی، مانند شهرداری بدون دریافت مزد مشغول کار هستند و هزینه ایاب و ذهاب را نیز می‌بایست خودشان پرداخت کنند.
این در حالی است که حسب آیین نامه سازمان زندانها یکی از اهداف رای باز کردن زندانیان علاوه بر مقوله حبس زدایی، حرفه آموزی و درآمدزایی برای آنان است.
یک زندانی رای باز زندان زاهدان در این خصوص به گزارشگر هرانا گفت: “زندانیان رأی باز زندان زاهدان مورد سوء استفاده مسئولان زندان قرار گرفته‌اند. از مراقب زندان گرفته تا مدیر کل و قضات زندان، همه‌ی زندانیان رأی باز در اختیار آنها هستند و کارهای شخصی آنها از جمله تعمیر خانه‌ها، جابه‌جایی وسایل و خلاصه از صبح تا شب به صورت آماده باش در اختیار مسئولان هستند و هیچ نوع حقوقی با این همه زحمت نمی‌گیرند. با این حال منت هم بر سر آنها می‌گذارند و می‌گویند: “ما شما را رأی باز کردیم”و …”.
زندانی دیگری با همین شرایط در مورد به کارگیری این افراد در ارگان‌های دولتی مانند شهرداری و … بدون دریافت حقوق به هرانا گفت: “به جای اینکه افراد آزاد را به کار بگیرند و به آنها حقوق بدهند، از زندانیان بدون دادن حقوق، از ساعت ۲ بامداد تا ۹ صبح برای جارو کردن خیابان‌ها و … استفاده می‌کنند. این در حالی است که به آنها گفته‌اند “ما ماهانه به هر یک از شما پانصد هزار تومان می‌دهیم اما بعد زیر حرف خود زدند و از پول خبری نیست. ما زندانیان با تجربه کردن سختی‌های زندان مجبوریم که این مشکلات را تحمل کنیم وگرنه دوباره به داخل زندان بر خواهیم گشت”.
زندانی سومی که هرانا روایت او از نقض حقوق محبوسان رای باز را دریافت کرده است در تکمیل سخنان سایر زندانیان افزود: “ما روزانه باید برای صرف نهار و شام به خانه‌های خود برویم و کرایه را از جیب خود بدهیم، هزینه‌ی روزانه رفت و برگشت ما حدود ده هزار تومان می‌شود. این موضوع مشکلات جدی برای کسانی است که خانه‌های آنها بیرون از شهر قرار دارد، آنها باید روزانه بروند و بیایند که به طور مثال عبدالله براهویی، ابراهیم براهویی، موسی قنبرزهی، احمد درواق گرگیج، نجم الدین نارویی، مهدی دهمَرده، خالد خَرُد و خیلی از افراد دیگر که در رأی باز به سر می‌برند. این افراد هیچ‌گونه منبع درآمد دیگری نیز ندارند و به علت اینکه خانه آنها بیرون از شهر است باید بیست هزار تومان روزانه هزینه رفت و برگشتشان کنند و اگر غیبت کنند، رأی باز آنها سلب می‌گردد و به داخل زندان منتقل می‌شوند.”
برای زندانیان رای باز زندان زاهدان چیزی بعنوان شغل یا فرصت درآمدزایی وجود ندارد، زیرا اکثر آنها از صبح تا شب برای دولت بدون حقوق کار می‌کنند و هیچ منبع درآمد دیگری نیز ندارند که بتوانند خانواده خود را از نظر مالی تأمین کنند. این مسئله به مشکلی بزرگ برای این زندانیان بدل شده است.
دهها زندانی مورد اشاره این گزارش بطور میانگین سه الی ده سال در زندان و حبس کامل تحمل مجازات کرده اند و مشابه همین طول مدت را نیز بیرون از زندان در شرایط نیمه باز با مشکلات ذکر شده دست و پنجه نرم می‌کنند.
این افراد عمدتا از محکومان جرایم مربوط به مواد مخدر هستند که اکثر آنها داری سابقه کیفری نیستند و بعضا تا ۳۰ سال به تحمل حبس محکوم شده اند.
مشکل اصلی آنها نبود منبع درآمد است که این مشکل در آینده منجر به فروپاشی خانواده، بی‌سواد ماندن فرزندان و ورود دوباره به فعالیت های غیرقانونی می‌شود.
بنابر آیین نامه سازمان زندانها، به طور کلی زندان بسته برای زندانیان جرایم عمدی با حبس‌های بیش از ۲ سال است که کمتر از یک دهم دوران محکومیت خود را سپری کرده‌اند. افراد سابقه دار یا خطرناک هم که حضور آنها در برنامه‌های گروهی مضر تشخیص داده شود یا ایجاد شرایط مساعد برای آنها، مناسب نیست، در زندان بسته نگهداری می‌شوند.
زندان نیمه باز و باز هم شرایط مشخصی را دارند که برای کسانی است یا مرتکب جرایم غیرعمدی هستند یا مرتکب جرایم عمدی شده و مدتی از محکومیت خود را گذرانده‌اند. در این نوع زندانها، زندانیی می‌تواند فعالیت حرفه‌ای و اشتغال به کار داشته باشد و از طریق کارگاه‌های کار که تحت پوشش سازمان زندانها هستند، به حرفه‌آموزی و درآمدزایی بپردازد.
بصورت خلاصه، زندانیان رای باز افرادی هستند که می‌توانند صبح‌دم از محوطه زندان خارج و پس از یک کار روزانه و پیش از غروب آفتاب بار دیگر خود را به زندان معرفی نمایند.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید