جهان پهلوان تختی، پهلوان جبهه ملّی ایران
هفدهم دیماه هر سال یادآور درگذشت قهرمان ملی ایرانزمین، جهان پهلوان غلامرضا تختی و یادآورِ نماد فرهنگ پهلوانی بپاخاسته از نَهضَت ملی ایران به رهبری شادروان دکتر محمد مصدق است. ما یاد و خاطره پایداری و دلاوری‌های پهلوان تختی در قلمرو اخلاق، اجتماع، سیاست و ورزش را گرامی می‌داریم.
غلامرضا تختی زاده محله خانی‌آباد طهران در زمانی دوران کودکی را گذراند که از یک روی آمیخته با فقر و نابرابری مردم و در روی دیگر با استبداد سیاه رضاشاهی همراه بود.
غلامرضا از همان زمان فقر هموطنانش را که ناشی از استبداد و استعمار بود با چشم خود دید وبا جسم وجان خود لمس کرد. او مدتی در شرکت نفت در مسجد سلیمان مشغول به کار شد. و دیدن مستقیم سُلطه انگلستان بر مخازن نفتی، او را به دو عامل استبداد و استعمار حسّاس کرد. او در بیست سالگی به تیم کشتی پولاد پیوست. هم‌زمان نَهضَت ملی ایران به رهبری دکتر محمد مصدق در سال ۱۳۲۸ آغاز شده بود. تختی مبارزات سیاسی خود را با پیوستن به حزب زحمتکشان مِلّت ایران آغاز کرد. چندی بعد به واسطه خیانت مظفر بقائی، او با دیگر همرزمانش “نیروی سوم حزب زحمتکشان ملت ایران” را بنیان نهادند. در آستانه کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ وقتی ” نیروی سوم ” نیز به دو حزب منشعب گردید او به حزب سوسیالیست پیوست و همراه حزب خود به نهضت مقاومت ملی و بعد از سال ۱۳۳۹ به جبهه ملی ایران وارد شد و مسئولیت سازمان ورزشکاران جبهه ملی ایران را پذیرفت. او در سال ۱۳۴۱ به نمایندگی از طرف سازمان ورزشکاران، در کنگره جبهه ملی ایران شرکت نمود و در آن کنگره بود که به عضویت در شورای مرکزی جبهه ملی ایران انتخاب شد.
او پرورش یافته نهضت ملی ایران بود و همواره خود را خاک پای ملّت، خدمت‌گزار و کنار مردم می‌دانست. زیرا ملّت‌دوستی و ملّت‌گرایی یکی از اصول اعتقادی پیروان نَهضَت ملّی ایران است. تختی انسانی نوع‌دوست بود، نوع‌دوستی و انسان‌دوستی وی شهرت جهانی داشت و همانا انسان‌دوستی یکی از ارکان دموکراسی است. او دانش‌آموخته دانش سیاسی نبود. اما پویندگی در راه نهضت ملّی و رهروی از مکتب مصدق، این بینش و خرد را برای وی به ارمغان آورد.
تختی ضمن این که نهایت عشق و علاقه را به مردم و هموطنانش داشت، در عین حال برآمده از یک آیین پهلوانی بود. زیرا در طول تاریخ پهلوانی، عیّاران همواره در کنار مردم بودند. تختی تبلور «پهلوان مردمی» بود. امّا او تحوّلی شگرف در تاریخ پهلوانی ایجاد کرد. زیرا امتیاز وی نسبت به آن سنت پهلوانی، زیست در دوره نهضت ملّی ایران بود. و همین ویژگی موجب شد که او به « پهلوانی» بُعدی «ملی» بدهد و «دکتر محمد مصدق» را به عنوان مراد فکری و رهبر سیاسی خود برگزیند.
پهلوان تختی در پایان دولت ملی دکتر مصدق، در کنار افتخار‌آفرینی در قلمرو ورزش، در مقابل دسایس عوامل داخلی و خارجی، نقش بسزایی داشت. نقش او و دیگر یارانش در بی‌اثر کردن دسیسه ۹ اسپند ۱۳۳۱ و کودتای ۲۵ امرداد ۱۳۳۲ خورشیدی در خاطره‌ها مانده است. دریغا که با کودتای ننگین ۲۸ مرداد، امید و آرمان تختی و ملّت ایران، به ناکامی گرایید، گرچه بنیاد نهضت مقاومت ملّی از فردای کودتا با شعار «نَهضَت ادامه دارد…» بذر امید را در دل ملت ایران زنده کرد.
کودتای ۲۸ مرداد در روحیه تختی اثرگذار بود. اما درخشش وی در مسابقات بین‌المللی، موجب بازیابی امید و آرمان در دل خود و ملّتش شد. او در تمامی مسابقات سرافراز و سربلند بیرون آمد.
تختی ورزش و سیاست را نه صحنه نمایش که صحنه پیکار می‌دید. در مسابقات المپیک ملبورن در سال۱۹۵۶ یعنی دو سال پس از کودتا، بغض فروخفته شکست اراده ملّت و نَهضَت ملّی ایران را در سپهر میدان ملبورن در پیکار با حریفان آمریکایی، انگلیس و روسی (سه گانه همبسته کودتا) می‌دید. او با شکست حریفان روسی، انگلیسی و آمریکایی موجب به اهتزاز درآمدن پرچم ایرانزمین بر صدر تمامی ملل، یاد حماسه قیام ملّت ایران در دولت ملّی دکتر مصدق و پیروزی ایران بر سیطره انگلستان، را زنده کرد. البته او در دوران نهضت مقاومت ملّی با برخی از هموندان «حزب سوسیالیست» مانند حسن خرمشاهی،روح الله جیره بندی، حسین سکاکی و همچنین دکتر حیدر رقابی همکاری نزدیکی داشت. نبرد و پیکار او در دهه ۳۰ یادآور فراز و فرود، شکست و پیروزی‌های نَهضَت ملّی ایران در آن برهه تاریخی است.
توقف جبهه ملّی ایران در سال ۱۳۴۳ و درگذشت رهبر جبهه ملّی ایران دکتر محمد مصدق در سال ۱۳۴۵ در روحیه او اندوهی ژرف ایجاد کرد، اوج اندوهش حضورِ غمگنانه او، در آیین چهلم دکتر مصدق در فروردین ۱۳۴۶ در احمدآباد بود. طولی نکشید که پهلوان نهضت ملی هم از میان ما پر کشید. گرچه بدرقه او فضای غمباری را در میان مردم و ملتش رقم زد، اما ستایش مردم بیان‌گر عشق میان تختی و ملتش و موجب جاوادنگی او در تاریخ ایران و نهضت ملّی شد. بدرقه کنندگان در آن جَوّ خفقان با صدای بلند فریاد میزدند: «دانشجویان بدانید، کارگران بدانید، بازاریان بدانید تختی مصدقی بود». ضمن اینکه پیکر عزیز وی در کنار قهرمان دیگر نَهضَت، یعنی «حاج محمدحسن شمشیری» قهرمان قرضه ملّی ایران آرام گرفت.
جبهه ملّی ایران در شرایط فعلی کشور بر این باور است که با توجه به فَساد نهادینه‌ای که در سطوح مختلف حاکمیت ایجاد شده، تا جایی که دیگر سطوح جامعه را هم در نوردیده؛ و با توجه به بی اعتنایی حاکمیت به منافع ملی ایران و سوء مدیریت های مکرر سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، پیوند با ارکان عقیدتی نَهضَت ملی ایران می‌تواند برای جامعه نویدبخش باشد. دولت ملی دکتر مصدق رهبر جبهه ملی ایران، ضمن خدمات فراوان در قلمروهای مختلف به ویژه استوارسازی ریشه‌های دموکراسی و حاکمیت ملّی، دولت و نَهضَتی پاک‌دست و فَسادناپذیر بود. جهان پهلوان تختی از شخصیت های نامدار جبهه ملی ایران است که مَنش ملّی پهلوانانه او برای ما می‌تواند الگویی اخلاق‌مند در مواجهه با استبداد و فَساد باشد.
ادیب برومند شاعر ملی ایران در باره تختی چنین میگوید:
جهـان‌پهلوان بــود بیداردل * در ایـن بیشه شیرِ ژیانی دگـر * بـه ورزشگری پهلوانی گزین * بـه روشندلی نکته‌دانی دگر* هرآن‌کس که این قهرمان دید گفت * به‌پا خاست ستّارخانی دگـر* سوی جبهه‌ی ملّت آورد روی*
کـه بودش به‌سر سایبانی دگر* نیارَست آلوده گشتن به ننگ * که بود از شرف ترجمانی دگر
دکتر غلام‌حسین صَدیقی چهره درخشان نهضت ملی ایران، در ۱۷ دیماه ۱۳۵۸ خورشیدی در مراسم نکوداشت جهان پهلوان تختی چنین گفت:
«پهلوان ما مردی آزاده و جوانمرد و فروتن و بردبار و محبوب و مهربان و راستگو و درستکار و بی‌آلایش و بزرگ‌منش و قانع و پایدار در دوستی و جامع زورمندی و بی‌آزاری و از دوروئی دور و بری بود. با صفای باطن در حمایت از مظلومان و مستمندان می‌کوشید. او انسانی روشن‌اندیش و آزادی‌خواه و طالب عزت ملی و بلند نامی ایران بود و به همین سبب مجذوب شهامت و حسن سیاست و روشن‌بینی و خلوص نیت پهلوان سیاسی عصر، دکتر محمد مصدق شد.»
شانزدهم دیماه ۱۳۹۷
تهران – شورای مرکزی جبهه ملی ایران
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید