برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران کمک به بازسازی سوریه را به خروج نظامی ایران مشروط کرده است.
آقای هوک که به امارات سفر کرده، در مصاحبه با شبکه تلویزیونی سیانبیسی گفته است که تا زمانی نظامیان ایران و شبهنظامیان متحد آنان از خاک سوریه کاملا خارج نشده باشند، ایالات متحده حاضر نیست به بازسازی این کشور جنگزده کمک کند.
برایان هوک گفته است: “ما اجازه نخواهیم داد که آنان آنچه را که بر سر لبنان آوردند بر سر سوریه هم بیاورند و به همین دلیل هم کمکهای خود به بازسازی [سوریه] را موقوف میکنیم.” وی افزوده است: “ما ابزار و امکانات متعددی برای دستیابی به این هدف در اختیار داریم.”
آقای هوک در حالی بر لزوم خروج ایران از سوریه و “ابزار و امکانات” ایالات متحده برای دستیابی به این هدف تاکید دارد که چند هفته پیش، تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا برای خارج کردن مستشاران نظامی آن کشور از سوریه باعث شگفتی شد. اگرچه آقای ترامپ دلیل خروج از سوریه را “انجام ماموریت شکست داعش” عنوان کرد، اما برخی از منتقدان او گفتند که هنوز داعش کاملا نابود نشده و همچنین این تصمیم با اهداف سیاست منطقهای دولت آمریکا از جمله حمایت از خواست اسرائیل برای خروج کامل نظامی ایران و حزبالله لبنان از سوریه در تعارض است.
همچنین، گفته شده با توجه به سابقه چند روابط حکومت های ایران و سوریه و حمایت گسترده مالی و نظامی جمهوری اسلامی از حکومت بشار اسد، این انتظار که دولت سوریه رسما خواستار خروج نظامیان ایران و متحدان آنان شود انتظاری بیمورد است.
برایان هوک در پاسخ به این انتقادات گفت: “ما به اظهارات شورای مشورتی یاسآوران گوش نمیدهیم چون اگر قرار باشد همیشه از نظر منتقدانمان پیروی کنیم، فکر نمیکنم در سیاست خارجی به جایی برسیم.” تحلیلگر شبکه سیانبیسی گفته است که این سخنان یادآور لفاظیهای دولت آمریکا قبل از حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ است. در آن زمان هم وزیر دفاع ایالات متحده هشدار علیه جنگ در عراق را به عنوان اظهارات “یاسآور” مردود دانسته بود.
آقای هوک دلیل اعتقاد خود به موفقیت در اخراج نظامی ایران از سوریه را تشریح نکرد و تنها گفت: “ما در آنجا دیپلماتهایی داریم که اهرمهای نیرومند فشار را دست دارند و هنوز در منطقه خلیج فارس دارای حضور قابل توجه نظامی و و دیپلماتیک هستیم.” وی در اشاره به تصمیم دونالد ترامپ به خروج از سوریه گفت: “ماموریت ما تغییر نیافته و راههای متعددی برای دستیابی به اهدافمان در دست داریم و به شما قول میدهم که همچنان با قوت پیگیر این ماموریت هستیم.”
اگرچه جنگ داخلی سوریه هنوز به طور کامل تمام نشده و آینده سیاسی آن کشور مشخص نیست، اما با تثبیت موقعیت دولت مرکزی در بخش عمدهای از مناطق آن کشور با حمایت نظامی روسیه، از هم اکنون موضوع بازسازی سوریه مطرح شده است.
در طول جنگ، علاوه بر چند صد هزار کشته و زخمی، بخشهای بزرگی از مناطق شهری سوریه عمدتا به واسطه بمباران هوایی نیروهای دولتی ویران و چند میلیون ساکنان آنها آواره شدند. اگرچه با توجه به عملکرد دولت در جریان جنگ داخلی، ممکن است آینده سیاسی بشار اسد معلوم نباشد اما او برای بهبود وجهه خود در میان مردم دست کم باید به سرعت ویرانیهای جنگ را جبران و حداقل رفاه را برای مردم مناطق جنگزده تامین کند.
منابع مالی برای بازسازی سوریه بعد از جنگ چند صد میلیارد دلار برآورد شده در حالیکه دولت این کشور، که برای تامین نیازهای عمومی خود نیز به حمایت مالی ایران متکی بوده، به هیچوجه امکانات لازم را برای این منظور در اختیار ندارد. روسیه، به عنوان حامی اصلی نظامی دولت سوریه خود با مشکلات اقتصادی داخلی مواجه است و جمهوری اسلامی نیز با وجود کمک همیشگی به سوریه، به تنهایی قادر به تامین بودجه بازسازی آن کشور نیست به خصوص اگر تحریمهای نفتی منبع اصلی درآمد حکومت ایران را کاهش دهد.
در نتیجه، بازسازی سوریه به کمک و سرمایهگذاری وسیع کشورهای غربی، کشورهای ثروتمند عرب و چین وابسته است. اگرچه دولتهای غربی در مورد ادامه حضور نظامی ایران در سوریه موضعی خصمانه مانند آمریکا نداشتهاند اما طبیعتا خود را به حمایت از خواست اسرائیل برای خروج نظامی ایران از سوریه ملزم میدانند به ویژه اینکه از ایجاد یک نقطه بحرانی دیگر مانند لبنان در خاورمیانه بیمناک هستند.
روابط اقتصادی خارجی چین نیز معمولا بر منبای ملاحظات تجاری برنامهریزی میشود و بعید است آن کشور مایل باشد بدون اطمینان از امنیت و ثبات سیاسی بلند مدت سوریه منابع عمدهای را به سرمایه گذاری در آن کشور اختصاص دهد و اکثر کشورهای ثروتمند عرب نیز در مخالفت با گسترش حضور نظامی ایران در منطقه با ایالات متحده هم نظر هستند.
از: بی بی سی