دکتر سید حسین موسویان متولد ۱۳۲۰، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و پزشک متخصص بیماریهای داخلی (قلب و گوارش) میباشد. او به دلیل فعالیت سیاسی و بازداشتهای متمادی و ناتمام ماندن تحصیلات، سال ۶۵ موفق به کسب بورد تخصصی خود شد. ایشان ۹ بار پیش از انقلاب و ۴ بار بعد از انقلاب بازداشت سیاسی داشته است. وی در حال حاضر رئیس شورای مرکزی جبهه ملی ایران است. گفتگوی ما با ایشان حول محور آسیبها و تاثیرات کرونا و همچنین عملکرد دولت در پاندمی را میخوانید:
اصلیترین وظیفه حکومتها در شرایط پاندمی چیست؟
در شرایط وقوع یک همهگیری جهانی یا پاندمی مهمترین وظیفه حکومتها این است که به محض شروع شدن یک اپیدمی گسترده در یک نقطه از جهان که احتمال سرایت آن به سایر کشورها و پاندمی شدن آن میرود، باید کوشش کنند که از ورود عامل بیماریزا به داخل سرزمین خود جلوگیری نمایند و این پیشگیری با کنترل هرچه دقیقتر مرزهای هوایی، زمینی و دریایی و ممانعت از وارد شدن افراد مبتلا به داخل کشور میسر میگردد. مثلا در همین پاندمی ویروس کرونا پهلوگرفتن یک کشتی در یک بندر استرالیا ویروس را به این کشور برد. در مورد پاندمی کووید ۱۹، همهی افراد حتی افراد هموطنی که در خارج به سرمیبرند و خواستار ورود به کشور هستند باید دقیقا مورد معاینه و از نظر ابتلا به بیماری مورد ارزیابی قرار گیرند و به مبداء حرکت آنان نیز توجه شود. مهمترین اقدام در قرنطینه قرار دادن آنان تا مدت دو هفته، قبل از اجازه ورود آنها به جامعه است. تمام این موارد از وظایف حکومتهاست. قابل ذکر است که دولت کره جنوبی که با زحمات طاقت فرسا توانسته اپیدمی را کنترل و مهار کند امروز از طرف مردم مورد سرزنش و اعتراض است که چرا از ابتدا از وارد شدن این ویروس از چین جلوگیری نکرده و در این زمینه کوتاهی کرده است و مردم به همین علت خواهان برکناری رئیس جمهور شدهاند.
آیا دولت ایران توانسته در حد استانداردهای جهانی وظایف خود را انجام دهد؟
متاسفانه خیر. زمامداران باید به محض شروع اپیدمی در ووهان چین، پروازها به چین و جا به جا کردن مسافر به آن کشور را قطع میکردند که این کار انجام نشد و تا نزدیک به دوماه بعد از شروع اپیدمی در چین، پروازهای هواپیماهای ماهان به چین ادامه یافت حتی ماهان قبول کرد که تعدادی از اتباع چین را که در ترکیه به علت عدم پرواز سایر شرکتهای هواپیمایی به چین، منتظر مانده بودند به چین ببرد و در نتیجه این اعمال کاملا اشتباه ویروس کرونا از چین به ایران وارد شد. در اوایل بهمن ماه اولین موارد ابتلا به کووید ۱۹ در قم و تهران دیده شد، مسئولین ذیربط شروع بیماری را به دلایل و اهداف ناموجه با سهلانگاری تمام مخفی نگهداشتند و هشدارهای لازم و آگاهی دادن به مردم را که کاملا ضرورت داشت انجام ندادند. از قرنطینه کردن قم که توسط متخصصان و صاحبنظران توصیه شده بود خودداری کردند. نه تنها شهر قم به عنوان خاستگاه ویروس باید قرنطینه میشد و ورود و خروج از این شهر ممنوع میگردید بلکه در داخل شهر نیز باید مدارس، دانشگاهها، بازارها، مساجد، زیارتگاهها، بانکها و ادارات تعطیل میشد و مردم در خانهها میماندند شاید با این تمهیدات زنجیره گسترش ویروس قطع میشد و به همهی کشور سرایت نمیکرد. اما نه تنها این اقدامات صورت نگرفت بلکه راهپیمایی ۲۲ بهمن و انتخابات ۲ اسفند را هم که میتوانست موجب گسترش و پراکندگی ویروس کرونا شود نیز لغو نگردید حتی تجمعات نمازجمعه و جلسات مذهبی در مساجد و زیارتگاهها را هم به موقع تعطیل نکردند و خیلی دیرهنگام به این اقدامات مبادرت نمودند. اینها اقداماتی بود که بر طبق موازین علمی و استانداردهای جهانی باید صورت میپذیرفت که متاسفانه انجام نگردید. مهمترین ایراد به عملکرد زمامداران، پنهانکاری و نداشتن یک استراتژی مشخص و دنبال کردن آن با قاطعیت بود. مقامات بارها گفتههای خود را تغییر داده و تصمیمات قبلی خود را لغو کردند و از خود یک سر در گمی کامل را بروز دادند که این سردرگمی متاسفانه همچنان ادامه دارد.
عملکرد مردم در قیاس با کشورهای دیگر را چگونه ارزیابی میکنید؟
در جوامع بشری، مردم تا حدود زیادی از برنامهریزیهای قدرتمداران و سیاستگذاران تبعیت میکنند. در خیلی از کشورها از مردم خواستند که در خانه بمانند و قرنطینه خانگی را بپذیرند تا تماس و ارتباط افراد با هم و در نتیجه زنجیرهی شیوع و گسترش بیماری قطع گردد ولی این درخواست با پشتیبانی مالی کافی برای تامین معاش و هزینه زندگی شهروندان همراه بود بنا بر این قرنطینه در خانه توسط مردم پذیرفته و عملی شد. ولی نه مانند آنگونه که در ایران به مردم گفته شد که در خانه بمانند ولی حمایت مالی لازم از آنها به عمل نیاید چگونه کسانیکه با کار و درآمد روزانهی خود باید زندگی را بگذرانند میتوانند در منزل بمانند و از خانه خارج نشوند؟ یا از یک طرف ادارات و بانکها و سایر موسسات را بازگشایی کنند و از
طرف دیگر از مردم بخواهند که در خانه بمانند اینها کاملا با هم متناقضند.
بیشترین کمبود را در کدام حوزه میدانید: آموزش عمومی و پیشگیری، بودجه، لوازم بهداشتی، نیروی انسانی داوطلب در حوزههای اجتماعی یا فاکتورهای دیگر؟
در تمام این حوزهها کمبود وجود دارد. آنچه اتفاق افتاده یک رویداد مهم و استثنایی در تاریخ بشریت است بنا بر این بسیار به جا بود که یک کانال تلویزیونی و یک فرستنده رادیویی ویژه برای دادن آموزشهای لازم و اطلاعرسانی به مردم اختصاص داده شود و رعایت نکات بهداشتی را در تمام زمینهها به مردم آموزش دهد و علائم بیماری و اشکال مختلف آن را توضیح دهد و راههای سرایت را بازگو کند حتی نوع تغذیه صحیح در این شرایط را به مردم بیاموزد.
فراهم کردن لوازم بهداشتی ضروری و موسسات درمانی و به کارگیری نیروی انسانی، و حمایت از اقشاری که دچار بیکاری و رکود کسب و کار شدهاند همه به تامین بودجه کافی نیاز دارند و ضروری است که حکومت از تامین بودجه لازم و استفاده از تمام امکانات مالی کشور در این راه دریغ نورزد.
در حالی که اطلاعرسانی دقیق و مقابله با انتشار اخبار دروغین یا ناقص به دغدغه رهبران سیاسی تبدیل شده، آمار مبتلایان جدید در ایران روند نزولی را نشان میدهد. آیا این نمودارها قابل استناد و اعتماد هستند؟
خیر. متاسفانه با توجه به پنهان کاریهای اولیه در زمان بروز اپیدمی، و با توجه به سردرگمی و تغییر مواضع مکرر مسئولین، و با توجه به آنچه مردم در جامعه میبینند و میشنوند، به ارائه آمارهایی که توسط دولت اعلام میشود، اعتماد چندانی وجود ندارد.
شرایط اپیدمی در دو ماه آینده را چطور پیش بینی میکنید؟
شرایط در آینده به نحوه عملکرد ما بستگی دارد. اگر مسئله قرنطینه خانگی به درستی رعایت شود تعطیلی موسسات و سازمانها و مراکز تجمع ادامه یابد و مسافرتهای بین شهری ممنوع گردد، ممکن است از گسترش اپیدمی جلوگیری شده و روند ابتلا روند نزولی پیدا کند. ولی اگر به این موارد اعتنا نشود ممکن است اپیدمی به پیشرفت تصاعدی خود ادامه دهد. ولی باید به کوشش محققین و دانشمندان در تهیهی داروهای موثر و واکسن این ویروس امید داشته باشیم.
آسیبهای کوتاهمدت و بلندمدت اپیدمی را چه مواردی میدانید؟
مهمترین آسیبهای اپیدمی کرونا در کوتاهمدت صدمات جانی آن است که متاسفانه عدهای از انسانها از جمله عدهای از هموطنان ما جان خود را در این بیماری از دست داده و میدهند که این آسیبی جبران ناپذیر است. تصور کنید که اگر تمام قدرتها و ثروتهای جهان را جمع کنیم امکان ندارد که بتوانیم حتی یک دقیقه “حیات” برای کسی که قلبش ایستاده و زندگی را ترک کرده فراهم کنیم و از این نکته ساده میتوان به ارزش بینهایت بالای زندگی و جان انسانها پی برد. این اپیدمی آثار روانی، اجتماعی، اقتصادی ،سیاسی و عقیدتی مهمی در جهان خواهد داشت که در آینده شاهد آن خواهیم بود.
ایران پس از کرونا را چگونه میبینید؟
همانگونه که اشاره کردم، به باور من تاریخ دنیا و جامعه جهانی در جریان پاندمی کرونا در آستانه تغییرات و تحولات شدید از لحاظ سیاسی، اقتصادی، اعتقادی و اجتماعی قرار گرفته است. ایران هم از جامعه جهانی جدا نیست و این تحولات برای ایران هم در راه خواهد بود.
از: روزنامه مستقل