انجمن جهانی اهل قلم (PEN) در گزارشی که خلاصه‌ای از آن را واحد آلمان این نهاد پنج‌شنبه ۱۸ اردیبهشت (هفتم مهه) منتشر کرد می‌گوید در سال گذشته میلادی ۲۱۲ مورد قتل، حبس و آزار و شکنجه روزنامه‌نگاران، نویسندگان و ناشران در کشورهای مختلف ثبت شده است.

در این گزارش از جمله به کشته شدن یک روزنامه‌نگار و یک نویسنده عراقی در سال گذشته اشاره شده است. علا مشذوب روزنامه‌نگار، داستان‌نویس و فعال مدنی عراقی که از مخالفان حکومت اسلامی حاکم در ایران به شمار می‌رفت دوم فوریه ۲۰۱۹ در شهر کربلا و به دست افرادی که هویت‌شان مشخص نشده ترور شد.

“پن بین‌الملل” می‌گوید رژیم‌های غیردموکراتیک برای خاموش کردن صدای منتقدان شمار زیادی از نویسندگان و روزنامه‌‌نگاران را به حبس‌های طولانی محکوم کرده یا با پیگیری قضائی و زدن “اتهام‌های واهی” آنها را سرکوب و مرعوب می‌کنند.

بر پایه گزارش این نهاد در سال گذشته دست‌کم ۶۷ نویسنده و روزنامه‌نگار از این طریق وادار به سکوت شده‌اند که ۲۱ نفر آنها شهروندان جمهوری خلق چین بوده‌اند.

در سال گذشته میلادی همچنین تعداد زیادی نویسنده و روزنامه‌نگار در کشورهای مختلف جهان، از جمله ۱۰ نفر در ترکیه دادگاهی شده‌اند.

خطر قدرت کلام برای رژیم‌های سرکوبگر

رالف نیسمایر، معاون دبیرکل انجمن پن آلمان به آژانس خبری کاتولیک (KNA) می‌گوید اهل قلم به علت نفوذ کلامشان برای تمام رژیم‌های سرکوبگر و ضد دموکراسی همواره یک خطر و تهدید تلقی می‌شوند.

سازمان گزارشگران بدون مرز در روزهای پایانی سال ۲۰۱۹ “بیلان سالانه خشونت علیه آزادی اطلاع‌رسانی” در جهان را منتشر کرد که مطابق آن در سال گذشته ۳۸۹ روزنامه‌نگار بازداشت و ۵۷ نفر به گروگان گرفته شده‌اند.

تعداد روزنامه‌نگاران بازداشتی در سال گذشته، به نسبت سال قبل از آن که به نوبه خود با هفت درصد افزایش روبرو بود، ۱۲ درصد افزایش یافته است.

چین، جمهوری اسلامی ایران، عربستان سعودی و مصر از جمله کشورهای با بیشترین برخورد با روزنامه‌نگاران و محدودکننده آزادی اطلاع‌رسانی محسوب می‌شوند.

سازمان گزارشگران بدون مرز می‌گوید یک سوم بازداشت شدگان سال قبل مربوط به چین می‌شود. به باور این سازمان جمهوری اسلامی همچنین یکی از بزرگترین زندان‌های روزنامه‌نگاران و شهروند- خبرنگاران است. در پی حرکت‌های اعتراضی آبان ماه تعداد زیادی از آنها بازداشت شدند که حکومت تا کنون از ارائه آمار دقیق در این مورد خودداری کرده است.

کاهش چشمگیر روزنامه‌نگاران کشته شده

مطابق آماری که گزارشگران بدون مرز گردآورده‌اند از ابتدای ژانویه تا ابتدای دسامبر ۲۰۱۹ تعداد روزنامه‌نگارانی که در ارتباط با انجام کارشان جان خود را از دست داده‌اند ۴۹ نفر بوده که کمترین میزان در ۱۶ سال گذشته است.

علت این کاهش، کمتر کشته شدن روزنامه‌نگاران در کشورهای بحران‌زده و درگیر جنگ داخلی مانند سوریه، یمن، افغانستان و عراق بوده اما شمار قربانیان این حرفه در کشورهای دیگر کاهش چشمگیری نداشته است.

به عنوان نمونه تعداد روزنامه‌نگاران کشته شده در افغانستان در سال گذشته پنج نفر بوده و سال قبل از آن ۱۶ نفر. در یمن نیز شمار این قربانیان از هشت نفر در سال ۲۰۱۸ به ۲ نفر در سال گذشته تقلیل یافته است.

گزارشگران بدون مرز مهم‌ترین علت این کاهش را کمتر شدن فعالیت خبرنگاران در مناطق بحرانی و آموزش و تجهیز بهتر آنها برای حفظ سلامتی و جان خود ارزیابی می‌کنند.

گرچه شمار روزنامه‌نگاران کشته شده در سال ۲۰۱۹ به نسبت سال قبل ۴۴ درصد کاهش یافته، گزارشگران بدون مرز معتقدند این کار در جهان همچنان “حرفه‌ای خطرناک” است.

از: دویچه وله