از یک طرف باران‌های سیل‌آسا در گیلان و مازندران سبب شد که بخش بزرگی از محصول برنج داخلی از دست برود و از طرف دیگر ممنوعیت واردات برنج با ارز دولتی باعث کمبود و گرانی برنج خارجی شد. بعد از نان، مهم‌ترین بخش پیکر نیمه‌‌جان سبد غذایی خانوار ایرانی برنج است که آن هم اکنون به خطر افتاده است.
عمده‌فروشی برنج در تهران. تا برنج به دست مصرف‌کننده برسد، قیمت آن قطعاً به ازای هر کیلو ۲۰ هزار تومان افزایش می‌یابد.
تأثیر باران‌های سیل‌آسا از اواسط شهریور سال جاری بر قیمت برنج آشکار شد. علاوه بر کاهش محصول، افزایش قیمت ابزارآلات ماشین‌های کشاورزی و افزایش هزینه کشاورزان هم بر قیمت برنج داخلی تأثیرگذار بود. به گزارش رسانه‌های داخلی قیمت عمده‌فروشی برنج هاشمی اصل در صومعه‌سرا و توابعش به کیلویی ۲۵ هزار تومان رسیده است. این قیمتی است که عمده‌فروش به کشاورز یا کارخانه شالی‌کوبی می‌‌پردازد. تا برنج به دست مصرف‌کننده برسد، قیمت آن قطعاً به ازای هر کیلو ۲۰ هزار تومان افزایش می‌یابد. به این ترتیب یک خانوار متوسط ایرانی می‌بایست فقط برای تهیه برنج از نوع داخلی حدود نیم میلیون تومان در ماه که تقریبا معادل ۲۰ درصد حداقل حقوق یک کارگر ایرانی است هزینه کند.
معمولا در چنین شرایطی خانواده‌های کم‌برخوردار به برنج وارداتی روی می‌آورند. اما وضعیت برنج وارداتی هم بهتر از برنج ایرانی نیست.
دولت روحانی از اردیبهشت سال جاری واردات برنج با ارز ۴۲۰۰ تومانی را ممنوع کرد. تجار برای واردات برنج می‌بایست از ارز نیمایی که حدود ۲۰ هزار تومان قیمت دارد، برنج وارد می‌کردند. مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج در مصاحبه با رسانه‌های داخلی می‌گوید این امر سبب شد که هزاران تن برنج در گمرکات رسوب کند:
«پس از اینکه در سال ۹۸ ممنوعیت واردات برنج برطرف شد میزان مشخصی از این محصول وارد کشور شد که در حال حاضر ۱۰۰ هزار تن از آن به دلیل تخصیص نیافتن ارز دولتی در گمرک رسوب کرده همچنین از ابتدای امسال و با تغییر ارز وارداتی برنج از رسمی به نیمایی به دلیل مشکلات تخصیص ارز نیمایی روند ترخیص از گمرکات بسیار کُند است و ۲۰۰ هزار تن برنج دیگر به همین دلیل در گمرکات رسوب کرده است.»
افزایش انفجاری قیمت برنج سبب شده که عموم مردم دیگر توان خرید برنج ایرانی در کیسه‌های ۱۰ کیلویی را ندارند و با حجم پایین‌تری برنج را تهیه می‌کنند.
جریان‌هایی در بدنه حاکمیت اعتقاد دارند که افزایش مصرف برنج خارجی باعث کاهش مصرف برنج داخلی و ضرر و زیان کشاورزان می‌شود. مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج می‌گوید:
«اگر برنج خارجی در کشور به اندازه کافی باشد از شدت افزایش قیمت برنج ایرانی می‌کاهد. اما اگر این اتفاق رخ ندهد قیمت برنج ایرانی افزایش می‌یابد.»
به یک معنا قیمت برنج داخلی می‌بایست در تناسب با قدرت خرید خانوار ایرانی باشد. در غیر این‌صورت صرف‌نظر از اینکه تا چه حد شالیزارهای کشور پاسخگوی سبد غذایی مردم است، فقط لایه‌های برخوردار و ثروتمند جامعه می‌توانند برنج را بر سر سفره خود بیاورند.
از: رادیو زمانه
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید