رادیو زمانه 
ترجمه کامل فارسی کتاب «خمینیسم، جستارهایی درباره‌ی جمهوری اسلامی» نوشته یرواند آبراهامیان با برگردان کسری امیرشاهی، برای اولین توسط انتشارات روناک در سال ۲۰۱۹ در هلند منتشر شد. نسخه الکترونیکی این کتاب نیز برای اولین بار به صورت رایگان برای مخاطبان داخل ایران منتشر می‌شود.

از مخاطبان خارج از کشور تقاضا می‌کنیم نسخه چاپ شده آن را از اینجا خریداری نمایند.

یرواند آبراهامیان، استاد برجسته تاریخ است که آثار متعددی درباره تاریخ معاصر ایران به نگارش درآورده، از جمله آنها می‌توان به «ایران بین دو انقلاب»، «تاریخ ایران مدرن» و «کودتا» اشاره کرد.

مقدمه مترجم

نوشته­‌های یرواند آبراهامیان، حداقل از نظر خوانندگان فارسی زبان، همیشه تازه و خواندنی هستند. این را چاپ­‌های متعدد مردم در سیاست ایران (ترجمه بهرنگ رجبی، ۱۳۹۵) که مجموعه­‌ای از مقالات دوران جوانی آبراهامیان است، ثابت می­کند. رویکرد خوانندگان ایرانی به کارهای آبراهامیان از این هم فراتر می­رود و ترجمه‌­های متعدد از آثار و نوشته‌های او نه تنها از سوی مردم عادی بلکه از جانب دانشگاهیان و روشن­فکران نیز با اقبال روبه‌­رو شده و برخی از کتاب­های او (مثل ایران بین دو انقلاب) به منابع دانشگاهی برای رشته­‌های علوم انسانی بدل شده است. یرواند آبراهامیان نه فقط در محافل و رسانه­‌های غربی، بلکه در روزنامه‌­ها و مجلات ایرانی نیز مورد توجه و احترام است، تا آن­جا که در مواقعی تصویر او به روی جلد این رسانه‌­ها نیز راه یافته است.

آشنایی من با آثار این نویسنده، به دوران دانشجویی‌ام در دانشگاه تهران برمی‌­گردد. کتاب جامعه‌شناسی سیاسی (نوشته حسین بشیریه) و ایران بین دو انقلاب (نوشته یرواند آبراهامیان) دو اثر مارکسیستی بود که در دسترس دانشجویان قرار داشت و خوش­بختانه این دو کتاب روایت رسمی از انقلاب و جامعه را بازنمایی نمی‌کردند. بعدها متوجه شدم که هر دوی این روشن­فکران از ای. پی. تامپسون مورخ و نظریه‌پرداز مارکسیست بریتانیایی تأثیر پذیرفته و بدون این­که با یک‌­دیگر ارتباطی داشته باشند، این رویکرد را در کتاب­‌هایشان به صورت انضمامی مطرح کرده بودند. یرواند آبراهامیان از همان دوران به روشن­فکر مورد علاقه‌ام بدل شد. روشن­فکری که در آمریکا و در کالج باروک نیویورک بر تعلق خاطرش به مارکسیسم تأکید داشته باشد و در نوشته‌­های خود تعهد به فرودستان و بی­صدایان تاریخ را بازنمایی کند، شایسته تحسین است و می­تواند نقش الگو را برای جوانانی ایفا کند که در کار نقب زدن به تاریخ هستند، روایت­‌های رسمی را برنمی‌­تابند و خواهان نورافکندن به زاویه‌های تاریک هستند!

در غربت این اقبال را داشتم که با دیگر کتاب‌­های این مورخ نیز آشنا شوم. روایت او را از مجاهدین خلق و اسلام رادیکال­شان بخوانم و به صدای شکنجه‌شدگان و اعتراف‌کنندگان سال­‌های طولانی سرکوب گوش‌فرا ‌دهم. کتاب خمینیسم، جستارهایی درباره جمهوری اسلامی را دوست خوبم نیما سلطان­‌زاده به من معرفی کرد و هم ‌او مشوق من برای ترجمه آن شد. پیش از ترجمه این کتاب، نگاهی به سابقه ترجمه این کتاب انداختم و متوجه شدم افراد دیگری (شناس یا ناشناس) به ترجمه بخشی از آن دست یازیده‌­اند. بخش­‌هایی از این کتاب در اینترنت موجود است و حتی بخش پنجم این کتاب در مجموعه مقالاتی مربوط به تئوری توطئه در ایران نیز نشر یافته که متاسفانه بسیار سانسور شده است (جستارهای درباره تئوری توطئه در ایران، نشر نی). به هر روی ضمن احترام به همه این دوستان، ترجمه کامل این کتاب در قالبی شبیه به کتاب اصلی به همت نشر روناک پیش روی شماست. در این ترجمه به تقریبا همه متن­‌های پیشین نگاهی داشته‌ام. دو فصل از کتاب خمینیسم با ترجمه رضا جباری در اینترنت موجود است. ترجمه بخش‌هایی از کتاب با ترجمه مزدک دانشور را در سایت اخبار روز می‌توان یافت و در یک وبلاگ به نام قبیله خواب، بخش‌هایی از آن ترجمه شده که البته بهتر است برای آن، عنوان تألیف مجدد را به کار بگیریم! با این حال ترجمه این کتاب مدیون هیچ یک از ترجمه­‌های پیشین نیست و زبان خاص خود را دارد. در این ترجمه، تلاش مترجم بر آن بوده است که زبان منابع دست اول تا آنجا که ممکن بوده، حفظ شود. به علت عدم دسترسی به آرشیو نشریات ایرانی، متاسفانه، نقل قول­‌های مستقیم از منابع فارسی هم ترجمه شده­‌اند. امید است که در فرصتی بهتر برای مترجم و البته سرزمین مادری، دسترسی به منابع فارسی فراهم شود و تمامی نقل قول‌­های مستقیم از منابع اصلی ذکر شوند. نکته دیگر درباره ترجمه تاریخ‌­های میلادی به تاریخ خورشیدی است. ترجمه تاریخ میلادی پیش از دی­‌ماه و پس از آن تا عید نوروز اغلب با خطایی یک­‌ساله روبه‌روست. در مواردی که مترجم مطمئن بوده (به خصوص تاریخ­‌های معاصر) این مسأله رعایت شده است (مثلا کودتای اسفند ۱۲۹۹ معادل ۱۹۲۱). در موارد دیگر این تقریب یک‌­ساله را باید با چشم خطاپوش نظر کرد.

در پایان از دکتر محمدرضا نیکفر روشن­فکر و نویسنده‌­ی مقیم غربت نهایت تشکر را دارم که این متن را خواندند و برای چاپ به نشر روناک معرفی کردند. از فرزاد صیفی‌کاران عزیز مدیر نشر روناک نیز بسیار متشکرم که دقت و وسواس مرا در چاپ این کتاب تحمل کردند و فرصت را برای نشر یکی از متون کلاسیک تاریخ­‌نویسی ایران معاصر فراهم آوردند. از همسرم سپاس­گزارم که صبوری و همراهی­اش این فرصت را برای ترجمه کتاب فراهم آورد و تصحیحات و تذکراتش بسیار به کار آمد. ترجمه این کتاب به پدرم تقدیم شده است که در تمامی سال­‌های پیش از انقلاب روحانیت را هم­‌دست نیروهای ارتجاعی می‌دانست، در دوران انقلاب به هژمونی خمینی و خمینیست­‌ها تن نداد و به عنوان یک رهروی صادق و عدالت‌خواهِ دکتر مصدق، فریب‌کاری و زشت‌خویی تازه ‌به‌قدرت‌رسیدگان را برای ما فرزندانش افشا کرد. یادش همواره گرامی و زنده است.

ذکر این نکته ضروری است که زبان امری جمعی است که جز از طریق گفت‌­وگو برساخته نمی‌­شود. ترجمه این کتاب نیز کژی‌­ها و کاستی‌­های خاص خود را دارد و مسوولیت آن نیز فقط با مترجم است. مترجم فروتنانه به این امر اذعان دارد و از نظرات انتقادی منتقدان و صاحب نظران استقبال می­‌کند و تلاش دارد که در چاپ‌های بعدی این کتاب و یا ترجمه­‌های دیگر از این نقد و نظرها بهره ببرد… حق این است که برای کمال نمی‌توان غایتی متصور شد.

دانلود کتاب