چگونه سپاه در ربودن کشتی آسفالت پرنسس شکست خورد؟
ناتوان از انتقال کشتی پرنسس آسفالت به ایران، نیروهای ویژه نیروی دریایی سپاه پیش از رسیدن ناوشکن آمریکایی گریختند
بابک تقوایی – روز گذشته، ۱۳ مرداد ۱۴۰۰ برابر با ۳ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۴۲ به وقت تهران، گروهی از قایقهای تندرو به چند کشتی تجاری در خلیج عمان در نزدیکی تنگه هرمز هجوم بردند. در ادامه، اخبار ضد و نقیضی مبنی بر استفاده خدمه آنها از مواد منفجره (مین دریایی) گزارش شد. سه ساعت پس از آن، سازمان عملیات تجاری دریایی بریتانیا (UKMTO) از ربایش یکی از کشتیها خبر داد. کشتی تجاری مورد نظر به نام «شاهزاده آسفالت» (Asphalt Princess) ، به دست ۹ نفر از خدمه یکی از قایقها که بنا به منابع اطلاعاتی بریتانیا از اعضای نیروی دریایی سپاه پاسداران (نیروهای ویژه) بودند، در فاصله حدود ۹۵ گره دریایی یا ۶۰ «ناتیکال مایلی» بندر فجیره ربوده شد.
بر اساس دادههای تارنماهای رهگیری کشتیهای تجاری، ربایندگان حرکت کشتی مورد نظر را به سمت آبهای ایران و بندر جاسک تغییر دادند، اما با تلاش خدمه کشتی از ادامه حرکت به سمت ایران وا ماندند. بنا بر گفتههای خدمه کشتی، نیروهای فنی آن از طریق خرابکاری در موتورخانه کشتی از حرکتش به سمت ایران جلوگیری کردند.
ساعاتی پس از ربایش کشتی آسفالت پرنسس، خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، خبر از توقیف آن داد. اما دقایقی بعد، پس از آن که سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران اخبار منتشر شده درباره نقش ایران در ربایش آن کشتی را دروغ خواند، آن خبر هم حذف شد. انکار نقش نیروی دریایی سپاه در ربایش آن کشتی، سبب توقف ناگهانی آن در دریا پیش از ورودش به آبهای سرزمینی ایران شد. احتمال میرود که ربایندگان که بنا به گفتههای منابع اطلاعاتی بریتانیا، نیروهای ایرانی بودهاند، به دلیل فشارهای سیاسی وارده به تهران پیرامون اقدامشان، دستور توقف عملیات توقیف کشتی و انتقال آن به جاسک را از فرماندهانشان دریافت کرده باشند.
پس از اعلام وضعیت اضطراری از سوی خدمه کشتی آسفالت پرنسس و کشتیهای تجاری نزدیک به آن، نیروی هوایی سلطنتی عمان، یک هواپیمای گشت دریایی سی-۲۹۵ خود را با شماره ۹۱۰، متعلق به اسکادران ۲، از پایگاه هوایی المثنی به پرواز درآورد. آن هواپیما به مدت شش ساعت بر فراز کشتی ربوده شده پرواز کرد. پس از آن، در ساعت ۳ بامداد امروز ۱۴ مرداد ۱۴۰۰، یک فروند ناوشکن موشکانداز نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا به سمت محل توقف کشتی در آبهای بینالمللی حرکت کرد تا به گفته مقامات آمریکایی، افراد مسلحی را که آن را ربودهاند، از نزدیک رصد کند. تنها دقایقی پیش از رسیدن آن ناوشکن به موقعیت استقرار کشتی ربوده شده، ربایندگان آن را رها کردند و سریعا به آبهای سرزمینی ایران گریختند. در نهایت در ساعت ۸:۳۴ صبح به وقت تهران، سازمان عملیات تجاری دریایی بریتانیا خبر از رها شدن آن کشتی داد. ساعاتی پس از آن، کشتی مزبور در بندر صحار در عمان لنگر انداخت.
پس از آن، نیروی دریایی فرانسه با بهپرواز درآوردن یک هواپیمای گشت دریایی آتلانتیک ۲ با شماره سریال ۱۸ از پایگاه نیروی هوایی فرانسه در پایگاه هوایی الظفره امارات متحده عربی، به گشت دریایی بر فراز منطقهای پرداخت که پیشتر، کشتی «آسفالت پرنسس» در آن متوقف شده بود. سپس یک هلیکوپتر مینروب اِم اِچ-۵۳ئی اژدهای دریا (MH-53E Sea Dragon) از اسکادران ۱۵ مینروبی نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا نیز از بحرین به پرواز درآمد و در تنگه هرمز و دهانه ورودی آن در دریای عمان که روز گذشته، انفجار مینهای دریایی و آسیب به چند کشتی غیرنظامی در آن گزارش شده بو، به عملیات مینیابی اقدام کرد.
هدف از ربایش چند ساعته «آسفالت پرنسس» چه بود؟
روز پنجشنبه هفته گذشته، ۲۹ ژوئیه ۲۰۲۱ برابر با ۷ مرداد ۱۴۰۰، یک پهپاد انتحاری که گفته میشود از سوی نیروی دریایی سپاه پاسداران بهپرواز درآمده بود، به یک نفتکش ژاپنی به نام «مِرسِر استریت (MT Mercer Street) تحت اجاره یک شرکت انگلیسی به نام زودیاک (Zodiac Maritime Limited) متعلق به یک سرمایهدار اسرائیلی، حمله کرد و انفجار آن، منجر به قتل یک ملوان انگلیسی و یکی از خدمه رومانیایی آن شد. متعاقبا، مقامات اسرائیلی عامل حمله را ایران و نوع پهپاد مورد نظر را شاهد ۱۳۶ محصول صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) و مورد استفاده نیروی دریایی سپاه پاسداران معرفی کردند. پس از آن، مقامات نظامی و دولتی بریتانیا و آمریکا نیز نقش ایران و سپاه پاسداران را در آن حمله تایید کردند و از هماهنگیشان با همتایان اسرائیلی خود به منظور برنامهریزی برای واکنش به ایران خبر دادند. بنا به گفته مقامات بریتانیایی، آن واکنش از نوع حمله سایبری به مرکز فرماندهی و کنترل پهپادهای نیروی دریایی سپاه اعلام شد.
خبر برنامه ریزی بریتانیا، آمریکا، و اسرائیل برای انجام یک حمله تلافیجویانه در پاسخ به حمله به نفتکش مرمر استریت، موجب وحشت مقامات رژیم جمهوری اسلامی شد. در پاسخ، مقامات لشکری (سپاه پاسداران) و کشوری ایران نیز آن کشورها را تهدید کردند. حمله به چهار کشتی تجاری در «۶۰ ناتیکال مایلی» شرق بندر فجیره در آبهای بینالمللی دریای عمان، و سپس تصرف کشتی «آسفالت پرنسس» و تلاش برای انتقال آن به بندر جاسک، میتواند نمایش قدرت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نمایش توانایی آنها در به خطر انداختن فعالیتهای دریانوردی غیرنظامی در تنگه هرمز، در صورت انجام هرگونه عملیات تلافیجویانه از سوی اسرائیل، بریتانیا و آمریکا، در پاسخ به حمله سپاه به نفتکش مرسر استریت باشد.
تمهیدات نیروهای دریایی آمریکا و فرانسه برای مقابله با تکرار ربایش کشتیها در تنگه هرمز
به نظر میرسد که ائتلاف دریایی به رهبری نیروی دریایی آمریکا از تکرار آنچه برای کشتی «آسفالت پرنسس» رخ داد، نگران است و تمهیداتی برای پیشگیری از موارد احتمالی آتی در نظر گرفته است. در این راستا، هواپیماهای گشت دریایی و جاسوسی نیروهای دریایی ایالت متحده آمریکا و فرانسه به همراه پهپادهای شناسایی نیروی هوایی آمریکا، وظیفه گشتزنی بر فراز منطقهای را بر عهده دارند که روز گذشته کشتیهای تجاری، از جمله «آسفالت پرنسس» مورد هجوم واقع شدند.
بر اساس دادههای تارنماهای رهگیری هواپیماهای نظامی و غیرنظامی، بامداد امروز یک فروند هلیکوپتر مین روب اِم اِچ-۵۳ئی اژدهای دریا نیز از اسکادران هلیکوپتر مینروب شماره ۱۵ نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا (مستقر در ضلع غربی فرودگاه بین المللی بحرین در شمال منامه) به پرواز درآمد و با استفاده از سامانههای مینروبی صوتی و مکانیکی خود، به شناسایی و مقابله با مینهای دریایی کار گذاشته شده از سوی نیروی دریایی سپاه در محدوده تنگه هرمز و ورودی آن در شرق دریای عمان و درست در محلی که روز گذشته کشتی آسفالت پرنسس ربوده شد، پرداخت.
اسکادران هلیکوپتر مینروب شماره ۱۵ نیروی دریایی آمریکا مستقر در پایگاه نُرفالک (Naval Station Norfolk) در ایالات ویرجینیا، ۱۱ فروند از ۲۹ فروند هلیکوپتر مینروب اِم اِچ-۵۳ئی اژدهای دریا (باقیمانده از نیروی دریایی آمریکا) را در اختیار دارد. بر اساس تصاویر ماهوارهای، سه فروند از این هلیکوپترها در بحرین قرار دارند تا در صورت نیاز، برای مبارزه با مینهای دریایی کار گذاشته شده از سوی نیروی دریایی سپاه در منطقه خلیج فارس، تنگه هرمز، و دریای عمان، استفاده شوند. پایگاه شناور «یواساس لویس بی پولر» (USS Lewis B Puller) نیروی دریایی آمریکا در شمال خلیج فارس نیز همواره محل استقرار موقتی یکی از آنهاست تا در صورت نیاز به توقف و سوختگیری در جریان ماموریتهای درازمدت مینروبی، از آن استفاده کند.
چنان که در مقدمه ذکر شد، بر اساس دادههای تارنماهای رهگیری هواگردهای نظامی، یک فروندهواپیمای گشت دریایی آتلانتیک ۲ نیروی دریایی فرانسه نیز ساعاتی پس از پایان ربایش کشتی «آسفالت پرنسس»، دست به پرواز گشتی بر فراز منطقه زد. علاوه بر این هواپیمای مستقر در پایگاه الظفره، نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا نیز از یک فروند هواپیمای گشت دریایی پی-۸آ پوسایدون (P-8A Poseidon) که از پایگاه هوایی شیخ عیسی در جنوب بحرین به پرواز درآمد، برای رصد فعالیتهای نیروی دریایی سپاه در منطقه ربایش آن کشتی استفاده کرد.
بر اساس تصاویر ماهوارهای، اسکادران گشت چهارم نیروی دریایی آمریکا موسوم به «اژدهاهای نحیف» (VP-4 Skinny Dragons) تمامی هفت فروند هواپیمای گشت دریایی پی-۸آ پوسایدون خود را در بحرین مستقر دارد. این هواپیماها در طول روز دو ماموریت گشت دریایی حدودا دوازده ساعته بر روی آبهای جنوبی ایران انجام میدهند و فعالیتهای نیروهای دریایی سپاه پاسداران و ارتش ایران را با دقت رصد میکنند. دوربینهای شناسایی و نظارتی فروسرخ پیشرفته و رادارهای گشت دریایی و روزنه مصنوعی آنها، امکان انجام ماموریت در هرگونه شرایط آبوهوایی در شبانهروز، و شناسایی فعالیتهای سپاه پاسداران را حتی در شبهنگام، برای خدمه آن فراهم میکند.
از: گویا