یک نماینده سابق مجلس گفته بود که ۶۰ درصد جمعیت ایران زیر خط فرضی فقرند
آمارهایی که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران منتشر کرده است، نشان میدهد که دستمزد کارگران فقط برای تامین ۳۵ درصد هزینه زندگی این قشر کفاف میدهد. با این حال، بنا بر اعلام «پایگاه رفاه ایرانیان» وابسته به همین وزارتخانه، این افراد جزو جمعیت زیرخط فقر به شمار نمیآیند.
پایگاه رفاه ایرانیان قرار داشتن در پنج دهک پایین جامعه، نداشتن شغل و تحت پوشش بهزیستی یا کمیته امداد بودن را معیارهای قرار گرفتن افراد زیر خط فقر در نظر گرفته است. بر اساس این معیارها، در پاییز ۱۳۹۹، بهطور میانگین ۳۱.۴ درصد ایرانیان زیر خط فقر بودهاند اما این آمار از آنجا که جمعیت شاغل و فقیر را به حساب نیاورده است، قابل استناد نیست. به خصوص اینکه سایر گزارشهای وزارت رفاه از تناقضهای آشکار در آمارهای این وزارتخانه حکایت دارد.
در گزارش اخیر وزارت رفاه که به تازگی منتشر شد، آمده است که دستمزد کارگران در ایران فقط ۳۵ درصد هزینههای زندگی این خانوارها را پوشش میدهد. به گزارش خبرگزاری تسنیم، در سال ۱۳۹۹ نسبت حداقل دستمزد سالانه کارگران به متوسط هزینه سالانه برای یک خانوار شهری و روستایی به ترتیب ۳۵.۳ درصد و ۶۴.۲ درصد بوده است. گزارش منتشر شده نشان میدهد که متوسط هزینه سالانه یک خانوار شهری در سال ۱۳۹۹ نسبت به دوره مشابه سال پیش از آن، بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است. متوسط هزینههای خانوارهای روستایی نیز بیشتر از ۳۱ درصد افزایش یافته است.
آمار وزارت رفاه وضعیت اقتصادی کارگران ایران در سال ۱۳۹۹ را به تصویر میکشد؛ حال آنکه در پنج ماه نخست سال ۱۴۰۰ نیز به دلیل افزایش سرسامآور قیمتها، اجارهبهای مسکن و دیگر هزینههای زندگی، تامین معیشت کارگران بیش از پیش مشکل شده است. تا جایی که نمایندگان کارگری اعلام کردند که دستمزد بسیاری از کارگران فقط برای ۱۱ روز از زندگی آنان کفاف میدهد و برای ۱۹ روز دیگر ماه خرجی ندارند.
هزینه سبد ماهانه کارگران در شورای عالی کار حدود هفت میلیون تومان براورد شده است؛ اما نمایندگان کارگری میگویند که نرخ حقیقی سبد معیشت کارگران در ایران، ۱۱ میلیون تومان است. فرامرز توفیقی، رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شوراها، مرداد ۱۴۰۰ به خبرگزاری ایلنا گفته بود: «در طول پنج ماه گذشته تورم بیش از ۵۵ درصد بالا رفته است و با در نظر گرفتن اینکه دستمزدهای جاری فقط حدود ۳۸ درصد هزینهها را پوشش میدهد، میتوان نتیجه گرفت که دستمزد حداقلی فقط برای حدود ۱۱ روز کافی است.» به گفته او سبد واقعی معاش ۱۰ میلیون و ۷۳۴ هزار تومان است.
فرامرز توفیقی با تاکید بر اینکه دولت باید هرچه زودتر برای ۱۸.۵ روز بدون جیره و مواجب خانوارهای کارگری فکری بکند، اظهار داشته بود: «تحقق وعدههای مهار تورم حداقل در بازه زمانی فعلی بههیچوجه امکانپذیر نیست.»
پیشتر علی خدایی، نماینده کارگران در شورای عالی کار، نیز از دولت خواسته بود درباره دستمزدها تجدیدنظر کند اما با وجود درخواستهای مکرر نمایندگان کارگری، برخی اعضای شورای عالی کار با افزایش دستمزدها مخالفاند و آن را عاملی برای افزایش تورم میدانند.
حجتالله عبدالملکی، وزیر رفاه، وعده داده است «خط عادلانهای» در حقوق و دستمزد در نظر گرفته خواهد شد که ضمن تامین «رفاه حداقلی کارگران»، کارفرمایان هم متضرر نشوند. برنامه عملیاتی او برای تحقق این وعده «بهبود فضای کسبوکار» و «مهار تورم» است؛ اما وزیر رفاه در حالی وعده داده است که با مهار تورم از کارفرما و کارگر حمایت خواهد کرد که مهار تورم به عوامل مختلفی از جمله لغو تحریمها بستگی دارد.
آماری که پایگاه رفاه ایرانیان منتشر کرده است، نشان میدهد که بیش از ۲۶ میلیون نفر از جمعیت ایران زیر خط فقرند؛ البته اگر جمعیت شاغلان فقیر و کمدرامد نیز به این آمار افزوده شود، رقمی چند برابر بیشتر از آمارهای رسمی به دست میآید.
احمد توکلی، نماینده پیشین مجلس، اوایل سال ۱۴۰۰ گفته بود که ۶۰ درصد جمعیت ایران زیر خط فرضی فقر قرار دارند.