تونی فرانسیس

اسرائیل حمله‌ای پیشگیرانه انجام داد که اهداف آن فراتر از درهم کوبیدن جنبش جهاد اسلامی است

در جنگ‌های پیشین، اسرائیل منتظر می‌ماند تا چند موشک از نوار غزه به خاکش پرتاب شود – ASHRAF AMRA / AFP

اسرائیل فصل جدید نبرد غزه را «صبح صادق» نامیده است، در حالی که جنبش جهاد اسلامی آن را جنگ «وحدت میدان‌ها» می‌نامد. این دو نامگذاری در عمق تنش‌های پیشین منطقه ریشه دارند. صبح صادق یادآور جنگ اسرائیل با حزب‌الله است اما وحدت اراضی در تئوری «صدور انقلاب» جمهوری اسلامی ایران ریشه دارد که «محور مقاومت» را رهبری می‌کند و در حالی‌ که شعار آزادی قدس را یدک می‌کشد، با دشمنان خود در عراق، سوریه، یمن و لبنان می‌جنگد.

در جنگ‌های پیشین، اسرائیل منتظر می‌ماند تا چند موشک از نوار غزه به خاکش پرتاب شود و سپس این باریکه پرجمعیت و اردوگاه‌هایش را هدف حملات هوایی خونین و وحشیانه قرار می‌داد. اما اسرائیل این بار برای حمله خود به غزه دلایل موجهی ارائه نکرد، بلکه حمله‌ای پیشگیرانه انجام داد که اهداف آن فراتر از کوبیدن جنبش جهاد اسلامی است.

باید یادآور شویم که جنبش جهاد اسلامی فلسطین را که دارای گرایش اخوانی‌ است، «فتحی‌ شقاقی» در اواخر دهه ۱۹۷۰ بنیان‌ گذاشت. او سخت شیفته خمینی بود و کتابی هم در ستایش او نوشت. موساد در سال ۱۹۹۵، شقاقی را ترور کرد و زیادالنخاله جانشین او شد که او نیز دلداده خمینی است و با رهبران جمهوری اسلامی ایران نشست‌وبرخاست دارد.

از آغاز هفته گذشته که رهبران اسرائیل برای حمله به غزه آماده می‌شدند، یک نفر از رهبران جهاد اسلامی به نام بسام السعدی در شهر جنین بازداشت شد و یک نفر دیگر از رهبران آن‌ به قتل رسید. ابتدا چنین می‌نمود که تنش جدید ازسرگیری همان حمله‌ای باشد که در مارس گذشته به اردوگاه جنین صورت گرفت و به کشته شدن شیرین ابوعاقله، خبرنگار شبکه الجزیره، منجر شد؛ اما تنش به این اردوگاه محدود نماند و از آن فراتر رفت. چنانچه اسرائیل در اردوگاه‌های پیرامون (غلاف غزه) مقررات منع رفت‌و‌آمد وضع کرد و درباره حملات واکنشی فلسطینی‌ها به شهروندان اسرائیلی هشدار داد.

پس از آن ستاد مشترک ارتش اسرائیل روز پنجشنبه تشکیل جلسه داد و برای حمله به غزه برنامه‌ریزی کرد که در پی آن، یائیر لاپید، نخست‌وزیر اسرائیل، اعلام کرد که «وضعیت آرام پیرامون غزه زیاد دوام نخواهد داشت».

هم‌زمان با این اقدام‌ها، ارتش اسرائیل حمله تبلیغاتی نیز به راه انداخت و از «احساس ساکنان نوار غزه درباره محاصره» و از «آمادگی جهاد اسلامی برای هدف قرار دادن نقاطی در خاک اسرائیل» سخن گفت. اما جهاد اسلامی این بار در برابر اسرائیل هیچ واکنشی نشان نداد.

موضع جهاد اسلامی با اعلام ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای ایران در وین و خوش‌بینی‌ها درباره بازگشت به برجام هم‌زمان بود. البته نه تنها جهاد اسلامی بلکه همه سازمان‌های وابسته به جمهوری اسلامی ایران در زمان یادشده، خویشتنداری پیشه کردند و به خاطر حفظ منافع تهران از هرگونه تحرکی امتناع ورزیدند.

در شرایط کنونی، اسرائیل با حمله پیشگیرانه‌ خود به غزه، دنبال چندین هدف است؛ حتی اگر به کشته شدن شمار زیادی از غیرنظامیان و ویرانی بیشتر غزه بینجامد. با وجودی که جهاد اسلامی تلاش کرد جلو این رویارویی را بگیرد و در آغاز ماه جاری، رهبر آن زیادالنخاله در این باره با عباس کامل، رئیس دستگاه اطلاعات مصر، تماس گرفت، اسرائیل تصمیم خود را عملی کرد.

ممکن است یکی از اهداف یائیر لاپید، نخست‌وزیر اسرائیل، از این حمله بهره‌برداری تبلیغاتی برای انتخابات پاییز آینده در این کشور باشد. چون سیاستمداران اسرائیلی همیشه کارزارهای سیاسی و انتخاباتی خود را با شهرک‌سازی، رد دولت فلسطینی و راه‌اندازی نبردهای نظامی علیه فلسطینی‌ها آغاز می‌کنند. اکنون لاپید و متحدانش هم برای مقابله با رقیب خود، بنیامین نتانیاهو، که برای بازگشت به قدرت آماده می‌شود، به چنین نبردهایی نیاز دارند. چنانچه گفته می‌شود فرماندهی ارتش اسرائیل که از انتقادهای نتانیاهو به تنگ آمده، این حمله را ترتیب داده است تا او را بیش‌ از پیش به انزوا بکشاند.

هدف دوم از حمله اسرائیل برملا کردن شکست روایت جمهوری اسلامی ایران مبنی بر وحدت میدان‌ها است. چنانچه تاکنون نشانه‌ای از این وحدت میدان‌ها نه در غزه به چشم می‌خورد و نه بیرون از آن. جنبش حماس در حالت آماده‌باش باقی مانده و تا روز یکشنبه در جنگ مشارکت نکرده است. به نظر می‌رسد حماس به برخورد با شهرک‌‌نشینان در مسجدالاقصی بسنده می‌کند تا از یک سو احساسات ملی و دینی را برافروخته نگه دارد و از سوی دیگر بر رویدادهای جنگ غزه سرپوش بگذارد.

در خارج از فلسطین، حوثی‌های یمن، حمله اسرائیل را محکوم و همبستگی خود را با مردم فلسطین ابراز کردند و در عراق، فالح الفیاض، رئیس حشد‌الشعبی، اعلام کرد که قلب‌ مردم عراق با مردم غزه است.

در لبنان، حسن نصر‌الله، دبیرکل حزب‌الله، تاکید کرد: «هرکس در برابر این جنایت خاموشی اختیار کند، محکوم است و مردم فلسطین و جنبش جهاد اسلامی حق دارند حمله اسرائیل را در زمان و مکان مناسب، پاسخ دهند.»

حسن نصرالله افزود: «ما حوادث را دنبال می‌کنیم و با برادران خود در جهاد اسلامی و حماس در تماس‌ایم و باور داریم که پیروزی در این نبرد از آن مقاومتگران است».

حسن نصرالله تصریح کرد که «اسرائیل غزه را بمباران می‌کند تا به لبنان پیام بفرستد». البته رهبران اسرائیل نیز این مطلب را پنهان نکرده‌اند و در ماه‌های گذشته به روش‌های مختلف، این پیام را به لبنان و حزب‌الله فرستاده‌اند. چنانچه در ماه‌های گذشته، ارتش اسرائیل در رزمایش‌های خود، جنگ با حزب‌الله را شبیه‌سازی کرد و سربازانش را برای جنگ با حزب‌الله آموزش داد. اکنون اسرائیل با حمله به غزه، پیام هشدارآمیز دیگری به حزب‌الله می‌فرستد. به‌ویژه اینکه دبیرکل حزب‌الله هم‌زمان با گفت‌و‌گوها میان اسرائیل و لبنان درباره ترسیم مرزهای دریایی، اسرائیل را به یک جنگ در آینده نزدیک تهدید کرده بود.

اما جمهوری اسلامی ایران، رهبر محور مقاومت، در واکنش به حمله اسرائیل به غزه، تنها به تحلیل و موعظه بسنده کرد. چرا که در شرایط کنونی، تهران مشغول گفت‌و‌گوهای سرنوشت‌ساز هسته‌ای و احیای اقتصاد ورشکسته خود است [و نمی‌خواهد بیشتر از آن خطر را بپذیرد] البته برخی از مقام‌های ایرانی باز هم به تکرار مکررات گذشته پرداختند. از جمله حجت‌الاسلام مسعود عالی، که روز شنبه در سخنرانی‌اش در حضور رهبر جمهوری اسلامی ایران، از «پایداری و مقاومت در برابر مستکبران و طاغوت‌ها» سخن گفت. پیش از آن ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران، به مهمانش زیادالنخاله اطمینان داد که «مقاومت مردم غزه نابودی رژیم کودک‌کش اسرائیل را تسریع خواهد کرد». علی‌اکبر ولایتی، مشاور خامنه‌ای، هم به سخنان رهبر فلسطین گوش داد که به او می‌گفت «اسرائیل به لطف رهنمودهای رهبر انقلاب محاصره شده است». از سوی دیگر اسماعیل قاآنی وعده قطعی داد که «فرزندان حزب‌الله در حال برنامه‌ریزی‌‌اند تا در یک زمان مناسب، آخرین ضربه را بر پیکر رژیم صهیونیستی وارد کنند».

البته نبرد جدید غزه سرانجام از راه گفت‌و‌گو و با پادرمیانی قطر و عباس کامل، رئیس دستگاه اطلاعات مصر، پایان خواهد یافت، اما پیام‌های آغشته به خون و ویرانی اسرائیل زمانی به طرف‌های موردنظر می‌رسد که غزه بار دیگر ویران شده است و مردم آن قربانیان بیشتری را به خاک سپرده‌اند.

از: ایندیپندنت