فرهاد دریا، خواننده سرشناس افغانستان، شامگاه شنبه ۵ آذر، تور اروپایی خود را از استکهلم، پایتخت سوئد، آغاز کرد. کنسرت فرهاد دریا با حضور هزاران نفر در سالن ویکتوریا در مرکز شهر استکهلم برگزار شد. او قرار است در ماه دسامبر در چند بزرگ آلمان، اتریش و فرانسه هم کنسرت برگزار کند.

خواننده نامدار افغانستان در لحظات آغازین کنسرت خود در استکهلم، شعارهای مردم معترض ایران و زنان معترض افغانستان را سر داد و گفت که یکی از اهدافش برای راه‌اندازی تور اروپایی‌، دادخواهی برای عدالت و آزادی است. فرهاد دریا تاکید کرد: «هنر ابزاری قدرتمند و موثر برای دادخواهی است و رسالت یک هنرمند حمایت از مردم، دادخواهی برای آزادی و متعهد ماندن به ارزش‌های انسانی و حقوق بشری است.»

دریا از شرکت‌کنندگان در کنسرت خواست با هدف ابراز حمایت از عدالت و آزادی، شعارهایی را که مردم معترض ایران و زنان معترض در افغانستان سر می‌دهند، با صدای بلند فریاد بزنند. او اضافه کرد که شعارهای «زن، زندگی، آزادی» و «نان، کار، آزادی»، توجه همه مردم جهان را به خود جلب کرده و این نتیجه دادخواهی میلیون‌ها انسانی است که برای آزادی و ارزش‌های حقوق بشری مبارزه می‌کنند.

در این کنسرت، فرهاد دریا ترانه جدید خود را به نام «دربدر» را خواند که شعر آن از قهار عاصی، شاعر نامدار فارسی‌زبان افغانستان است. قهار عاصی ساکن پنجشیر و از دوستان نزدیک و صمیمی فرهاد دریا بود که سپتامبر ۱۹۹۴، در اوج جنگ داخلی افغانستان، در نتیجه اصابت گلوله یکی از طرف‌های درگیری، کشته شد. متن بیشتر ترانه‌های فرهاد دریا از مجموعه شعرهای قهار عاصی است. عاصی اشعار اجتماعی و سیاسی می‌سرود و در نزدیک به ۳۰ سال که از مرگ او می‌گذرد، دیوان اشعارش بارها با تیراژ بالا در افغانستان به چاپ رسیده است.

فرهاد دریا در توضیح ترانه «دربدر» گفت که مخاطبان آن کسانی‌اند که در ویرانی افغانستان نقش دارند و هنوز بر این کشور حکم می‌رانند. او بدون اینکه از طالبان نام ببرد، گفت که واژه‌ واژه این ترانه سخنان مردم خطاب به کسانی است که سال‌ها قبل افغانستان رو‌به‌رفاه و آرامش را به سمت ویرانی و تباهی کشاندند.

دو بیت نخستین این ترانه چنین است:

دربدر خاک به سر کشته کبابش کردید/ کور گردید که بسیار عذابش کردید
خانه‌ای را که سزاوار پرستیدن بود/ مرگتان باد که خستید و خرابش کردید

موسیقی هرگز نمی‌میرد

تور اروپایی فرهاد دریا در کنار حمایت از معترضانی که در افغانستان و ایران برای عدالت و آزادی مبارزه می‌کنند، به اوضاع نابسامان هنرمندان در افغانستان هم واکنش نشان می‌دهد. او در برگه‌هایی تبلیغاتی که برای تور اروپایی خود تهیه و منتشر کرده، نوشته است: «موسیقی هرگز نمی‌میرد.»

دریا در میانه کنسرت خود، در مورد این پیام هم توضیح داد و تاکید کرد که با وجود تمامی مشکلات، محدودیت‌ها و سرکوب‌ها، موسیقی و هنر در افغانستان و در هیچ جایی دیگر هرگز نمی‌میرد و هنر به زندگی‌ و مبارزه‌ خود ادامه می‌دهد.

پس از سلطه طالبان بر افغانستان، پخش موسیقی در سراسر این کشور ممنوع شد و ماموران اداره امر به معروف و نهی منکر طالبان به همه رستوران‌ها، راننده‌ها و هتل‌ها هشدار دادند که اگر موسیقی پخش کنند، مجازات می‌شوند.

در ۱۵ ماه سلطه طالبان بر افغانستان، شماری از هنرمندان در شهرهای مختلف این کشور، پس از بازداشت و شکنجه، در ملاعام تحقیر شدند تا از کارشان دست بردارند. در این مدت، شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی از پخش هر نوع موسیقی منع شدند و اکنون هیچ فیلمساز، هنرمند و آوازخوانی در افغانستان فعالیت نمی‌کند.

با وجود این، هنرمندانی مانند فرهاد دریا ضمن برگزاری کنسرت با حضور هزاران نفر در کشورهای اروپایی، تلاش می‌کنند به منظور دادخواهی برای اوضاع نابسامان هنر و هنرمندان در افغانستان کارزارهای اجتماعی و حقوق بشری ایجاد کنند. فرهاد دریا، در جریان تور اروپایی‌ خود قصد دارد زمینه تحصیل شماری از جوانان افغان و به‌ویژه دختران در کشورهای غربی را هم فراهم کند. او در هفته‌های اخیر، کارزار جمع‌آوری پول برای معالجه فاطمه امیری، از دانش‌آموزان مرکز آموزشی کاج را که در حمله مهاجم انتحاری در کنار ۷۰ تن از همکلاسی‌هایش زخمی شد و یک چشم خود را از دست داد، راه‌اندازی کرد. او ۲۷ آبان اعلام کرد که پس از انتشار فراخوان به منظور جمع‌آوری پول برای معالجه فاطمه، ۶۵۰ نفر به این کارزار پول نقد کمک کردند و مبلغ لازم برای درمان فاطمه امیری تامین شده است.

تلاش‌های فرهاد دریا در دفاع از حقوق بشر، دادخواهی برای قربانیان جنگ و حمایت از اعتراض‌های مردمی، او را در میان هنرمندان افغانستان به یکی از چهره‌های پرطرفدار تبدیل کرده است.