ندوقهای بازنشستگی ۱۵ درصد منابع عمومی دولت را به خود اختصاص دادهاند
کمک ۳۰ هزار میلیارد تومانی دولت به صندوقهای بازنشستگی در سال ۱۳۹۳ به ۳۳۱ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ افزایش یافتــ شیرازه
بر اساس تازهترین گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، ۱۷ صندوق بازنشستگی در ایران که بیش از ۲۵ میلیون نفر را تحت پوشش دارند، به نوعی ورشکسته شدهاند و بدون کمک ۳۳۰ هزار میلیارد تومانی دولت امکان پرداخت مستمری اعضای خود را ندارند.
در این گزارش اعلام شده که در حال حاضر، اغلب این صندوقها قادر نیستند حقوق و مزایای بازنشستگان خود را از محل منابع داخلی بپردازند و این دولت است که به داد آنها میرسد.
به این ترتیب، دولت که سال ۱۳۹۳ تنها ۳۰ هزار میلیارد تومان به این صندوقها کمک میکرد تا بتوانند سرپا بمانند، در بودجه سال ۱۴۰۲ مجبور است ۳۳۱ هزار میلیارد تومان به آنها کمک کند.
ارقام لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ همچنین نشان میهد منابع اختصاصدادهشده به صندوق بازنشستگی کشوری با ۵۶ درصد رشد به رقم ۲۳۰ هزار میلیارد تومان، سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح با ۴۹ درصد رشد، به رقم ۱۱۲ هزار میلیارد تومان، کمک به صندوق فولاد با ۶۰ درصد رشد، به ۷.۹ هزار میلیارد تومان و کمک به صندوق وزارت اطلاعات با ۱۶ درصد، رشد به ۱.۶ هزار میلیارد تومان رسیده است.
مرکز پژوهشهای مجلس هم به بهانه افزایش سهم صندوقهای بازنشستگی به ۱۵ درصد از کل منابع عمومی، گزارشی از فلاکت صندوقهای بازنشستگی و ریشهها و زمینههای آن منتشر کرد.
این گزارش «تغییرات جمعیتی» را از مهمترین عوامل بروز بحران در صندوقهای بازنشستگی نام میبرد و مینویسد کاهش عدد «نسبت پشتیبانی» در این بحران نقشی اساسی ایفا میکند؛ نسبت پشتیبانی شاخصی است که نشاندهنده وضعیت جریان مالی ورودی به جریان خروجی صندوقها و معادل نسبت تعداد بیمهشدگان به تعداد پروندههای مستمریبگیران است. در این میان هرچه اندازه این نسبت بزرگتر باشد، آن صندوق از نظر درآمد و هزینه در موقعیت مطلوبتری قرار دارد.
آمارهای رسمی میگوید روند تغییرات این شاخص در ۱۰ سال اخیر برای سازمان تامین اجتماعی که بیش از ۱۸ میلیون بازنشسته و ازکارافتاده را تحت پوشش دارد، نزولی بوده و مقدار آن تا سال ۱۳۹۹ به زیر ۴.۲ رسیده است. این عدد نشان میدهد که در ۱۰ سال اخیر نسبت درآمد حاصل از دریافت حق بیمه به هزینه پرداخت مستمری به صورت مستمر کاهش یافته است.
آمارها همچنین نشان میدهد سایر صندوقها نیز وضعیت مناسبی ندارند و درآمدهای حاصل از دریافت حق بیمه در اغلب آنها کفاف پرداخت مستمرییها را نمیدهد. در این میان، نسبت پشتیبانی صندوق بازنشستگی کشوری حدود ۰.۷، صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح حدود ۰.۸۵ و صندوق بازنشستگی روستاییان و عشایر حدود ۱۲.۷ است.
مرکز پژوهشهای مجلس همچنین از کاهش پنج ساله سن بازنشستگی و افزایش بازنشستگیهای پیش از موعد در ایران به عنوان دو عامل دیگر بروز بحران در صندوقهای بازنشستگی یاد کرد.
آمارهای سازمان تامین اجتماعی در سال ۱۴۰۰ نشان میدهد که حدود ۵۱ درصد از بازنشستگیهای این سازمان پیش از موعد بودهاند.
این گزارش با بررسی دادههای رسمی، مینویسد پایداری مالی صندوقهای بازنشستگی در ایران با بحرانی جدی روبرو است و اغلب صندوقهای بازنشستگی به بودجه عمومی وابستهتر شدهاند.
این گزارش رسمی هشدار میدهد افزایش فزاینده وابستگی صندوقها به بودجه عمومی که با پیری جمعیت تشدید خواهد شد، در سالهای آینده بخش زیادی از بودجه را میبلعد.
صندوقهای بازنشستگی با وجود افزایش دریافت کمکهای دولتی همچنان نمیتوانند بسیاری از تعهدات خود را انجام دهند که افزایش اعتراض بازنشستگان در سالهای اخیر از مهمترین نشانههای آن است. در سالهای اخیر، موج این اعتراضها به بازنشستگان پلیس و نیروهای مسلح هم کشیده شده و آنها با تجمع مقابل ساختمان مجلس خواستار افزایش مستمری و دریافت سایر حق و حقوق قانونی خود شدهاند.
از: ایندیپندنت