اگرچه غرب و ایران بار‌ها اعلام کرده‌اند از که مذاکرات درباره آینده سوریه و گفت‌و‌گوهای هسته‌ای ایران ارتباطی به هم ندارند اما این‌ها می‌توانند اثر نسبی روی یکدیگر داشته باشند.
آن چیزی که در ژنو اتفاق افتاد معاهده یا موافقتنامه نبود، یک بیانیه‌ای بود که طرفین در آن از توافق با یکدیگر برای حل مسالمت‌آمیز مسئله هسته‌ای ایران سخن گفته بودند. در این بیانیه دو طرف تعهداتی را پذیرفتند که بخشی از این تعهدات از هر دو طرف انجام شده است. در این میان به لحاظ اقتصادی نیز فضایی باز شده که سرمایه گذاران و کشورهای خارجی را ترغیب می‌کند تا با نگاهی اقتصادی به ایران نزدیک شوند. نمونه آن همین سفرهای اخیر هیات فرانسوی، وزیر خارجه سوئد و حتی سفر چند روز پیش رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه به تهران است. گرچه نباید فراموش کنیم که مسائل سیاسی نیز در حاشیه این رفت و آمد‌ها و گفت و شنود‌ها مطرح می‌شود. به همین دلیل می‌توان گفت گام نخست در زمینه توافق ژنو از هر دو طرف برداشته شده است و گام مهم‌تر در پیش است. گامی‌که البته پیچیده‌تر است و شامل مذاکرات بسیار جدی است. دراین میان از سخنان باراک اوباما در آمریکا و حسن روحانی در تهران چنین برمی‌آید که دو طرف عزم جدی برای کنترل مخالفت‌ها دارند. اما نباید فراموش کنیم ولو اینکه چنین قصد و نیتی برای گرفتن جلوی مواضع گروه‌های افراطی وجود نداشته باشد موفقیت در این مذاکرات به خودی خود این فرآیند (کنترل کارشکنی‌ها) را در پی خواهد داشت. و با وجود تمام فضاسازی‌ها، نَفس رو به جلوی مذاکرات، خود به خود عامل بازدارنده گروه‌های افراطی خواهد بود.
اما در این میان برخی از به درازا کشیده شدن مذاکرات ابراز نگرانی میکنند. از آنجا که در منطقه خاورمیانه پیش‌بینی و محاسبات تحولات اگر نه غیرممکن که بسیار دشوار است باید احتمالات را در هم نظر گرفت. همان‌طور که دیدیم پیش بینی‌ها درباره تحولات سوریه تقریبا نقطه مقابل رویدادهایی بود که به وقوع پیوست. بنا براین در منطقه ما حساب احتمالات را نباید نادیده گرفت. اما نباید فراموش کرد که ما می‌توانیم از این شرایط هم به نفع خود استفاده کنیم. گفته شده که کری و اوباما در حال مذاکره با روسیه و عربستان در رابطه با برگزاری نشستی مشابه نشست صلح سوریه موسوم به ژنو ۲ هستند. اگرچه غرب و ایران بار‌ها اعلام کرده‌اند از که مذاکرات درباره آینده سوریه و گفت‌و‌گوهای هسته‌ای ایران ارتباطی به هم ندارند اما این‌ها می‌توانند اثر نسبی روی یکدیگر داشته باشند. چرا که وقتی در یک مشکلی همکاری به وجود می‌آید فضای بهتری برای حل مسائل دیگری که به موازات آن وجود دارد، به وجود می‌آید. به همین منظور به لحاظ اختلافاتی که وجود دارد خرد سیاسی اقتضاء می‌کند مشی‌ای که اتخاذ شده اگر آثار و گام‌های اولیه‌اش مفید بوده، پیگیری شود چرا که در میان بن بست‌ها و تنگناهای اقتصادی که جامعه گیر کرده این تنها راه منطقی است که با تاکید بر مصالح و منافع مملکت و دوری از نگرش‌های جناحی اتخاذ شده است. در غیر این صورت پیامدهای داخلی و خارجی این شکست نگران کننده خواهد بود.
دکتر داود هرمیداس باوند، کار‌شناس مسائل منطقه‌ای و سیاست خارجی
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید