سرانجام و پس از حدود دو سال مذاکره غیرمستقیم و غیرعلنی میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده، دو کشور در مورد تبادل چند زندانی و آزاد شدن داراییهای بلوکه شده ایران در کره جنوبی توافق کردند.
در روزهای گذشته درباره میزان داراییهای بلوکه شده ایران در خارج و میزان و نحوه هزینه کردن منابع آزاد شده حرف و حدیتهای زیادی وجود داشته است.
نایب رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی میگوید بیشترین میزان پولهای بلوکه شده ایران در کره جنوبی و عراق است که حدود ۱۶ میلیارد دلار میشوند.
سایت خبری شفقنا روز سهشنبه، ۳۱ مرداد به نقل از شهریار حیدری نوشت: «ما به هر شکل موافق هستیم که این پولها به کشور باز گردد؛ سالها است این پولها بلوکه شده. در قبال آن یا کالا خواستیم و یا پول نقد اما ایران بیش از هر چیزی به دلار نیاز دارد.»
یک میلیارد دلار از دست رفته در کره
مسئولان جمهوری اسلامی پیش از این میزان پولهای بلوکه شده در کره جنوبی را هفت میلیارد دلار عنوان میکردند اما پس از موافقت آمریکا با آزادی این داراییها مشخص شد که یک میلیارد دلار آن در جریان تبدیل وون، پول ملی کره به دلار از دست رفته است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
رسانههای دولتی تلاش میکنند مسئولیت آب رفتن یک میلیاردی داراییها در کره جنوبی را متوجه دولت قبلی، به خصوص رئیس پیشین بانک مرکزی، عبدالناصر همتی کنند.
همتی در یادداشتی که ۲۳ مرداد در کانال تلگرامی خود منتشر کرد درباره این موضوع توضیحاتی داد و اتهامزنیهای رسانههای دولتی را “نوعی شارلاتانیزم خبری” خواند.
او میگوید قرارداد مربوط به نحوه نگهداری داراییهای ایران در بانکهای کره پیش از مرداد ۹۷ و آغاز ریاست او بر بانک مرکزی امضاء شده و در آن حفظ ارزش داراییها در صورت نوسان ارزش وون در برابر ارزهای خارجی دیده نشده است.
محمدرضا فرزین، رئیس کل کنونی بانک مرکزی چند روز پیش دلیل کاهش ارزش دلاری داراییهای بلوکه شده در کره را همان مسئله نگهداری آنها به وون عنوان کرد.
مسئله دسترسی یا عدم دسترسی ایران به پول نقد
مسئله دیگری که درباره این منابع مورد اختلاف است چگونگی دسترسی ایران به آنهاست. قرار است منابع آزاد شده در کره پس از تبدیل به دلار در سوئیس به بانکی در قطر منتقل شوند.
آمریکا میگوید ایران از داراییهای آزاد شده در کره فقط میتواند برای خرید اقلام و خدمات بشردوستانه استفاده کند. شهریار حیدری هم تائید کرده که آمریکا با تحویل این داراییها به ایران به صورت نقدی مخالفت کرده است.
ابراهیم رئیسی، رئیس دولت یازدهم بهتازگی ادعا کرده بود “از داراییهای آزاد شده جمهوری اسلامی در کره جنوبی به منظور تقویت تولید داخلی استفاده خواهد شد”.
نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس میگوید ایالات متحده مانع انتقال پول نقد به ایران میشود اما “اگر آمریکا موافقت کند بقیه کشورها مشکلی با ما ندارند”.
عراق در نوبت بعدی آزاد سازی پولهای بلوکه؟
داراییهای بلوکه شده در کشورهایی نظیر هند، چین، ژاپن و کره به طور عمده منابع حاصل از فروش نفت و میعانات گازی و در عراق درآمد صادرات گاز و برق است.
تا کنون جزئیات و ابعاد “توافق نانوشته” میان آمریکا و جمهوری اسلامی به طور رسمی اعلام نشده اما ظاهرا حدود ۱۰ میلیارد دلار پول ایران در عراق در نوبت بعدی آزاد شدن قرار دارد.
بنیاد دفاع از دموکراسیها چند روز پیش تائید کرد که آزاد شدن داراییهای جمهوری اسلامی در عراق هم بخشی از توافق محرمانه تهران و واشنگتن است که قرار است به آزادی پنج شهروند ایرانی آمریکایی از زندانهای ایران منجر شود.
دولت جو بایدن که مذاکرات با جمهوری اسلامی را با میانجیگری قطر و عمان پیش برده تا کنون توضیح زیادی درباره توافقهای انجام شده نداده است.
آزاد کردن داراییهای ایران که پس از خروج آمریکا از توافق هستهای و تشدید تحریمها بلوکه شدند باانتقادهای زیادی روبرو شده است.
“بزرگترین باجدهی تاریخ آمریکا”
مایک پنس، معاون رئیس جمهوری سابق آمریکا گفته گرچه از آزادی “گروگانهای آمریکایی” استقبال میکند اما مردم باید بدانند که بایدن مجوز “بزرگترین باجدهی تاریخ آمریکا” به رژیم ایران را صادر کرده است.
تا کنون خبرهای مربوط به توافقها میان جمهوری اسلامی و آمریکا به طور عمده ابتدا در رسانهها منتشر شده و مقامهای دولت بایدن آنها را به صراحت یا به طور تلویحی تائید کردهاند.
چندی پیش حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه دولت رئیسی به ژاپن سفر کرد که برخی منابع یکی از انگیزههای آن را آزاد شدن پولهای بلوکه شده ایران در این کشور عنوان کردند.
از: دویچه وله