ایران وایر
براساس اطلاعاتی که به دست «ایرانوایر» رسیده است، «دنیا حسینی»، شهروند خوزستانی ساکن تهران، ۶آذر۱۴۰۲، بعد از حدود چهار ماه بازداشت، از زندان اوین آزاد شده است.
بلاگر ۳۵ ساله که با نام «دنیا آزاد» در اینستاگرام فعال بود، در ۲۱مرداد۱۴۰۲ بهدست نیروهای امنیتی بازداشت و برخی وسایل الکترونیکی او و دستنوشتههایش، ضبط شد.
دنیا حسینی، یکی از صدها زن بازداشتشده در جریان جنبش «زن، زندگی، آزادی» است که بهدلیل فعالیت در رسانهای اجتماعی و تن ندادن به حجاب اجباری بازداشت شده است. یک منبع مطلع درباره آنچه در زندان بر این فعال شبکههای اجتماعی گذشته، با ایرانوایر گفتوگو کرده است.
***
دنیا حسینی که با نام دنیا آزاد در اینستاگرام فعال بود، به گفته یک فرد آگاه، حالا با قرار وثیقه آزاد و بعد از آزادی، در دو دادگاه برای رسیدگی به اتهاماتش حاضر شده است: «برای خانم حسینی دو پرونده، یکی در دادگاه انقلاب و یکی هم در دادگاه عمومی و کیفری ارشاد باز شده است. ایشان بعد از آزادی در جلسه دادگاه انقلاب که اصطلاحا میگفتند اتهامات “امنیتی” ایشان را بررسی میکند شرکت کرده و ۸آذر هم دادگاه دوم ایشان برگزار شده، اما حکم هر دو دادگاه هنوز صادر نشده است.»
براساس تصویر کیفرخواستی که دادگاه انقلاب به ریاست قاضی «افشاری» برای دنیا حسینی صادر شده و تصویر آن در اختیار ایرانوایر قرار گرفته است، سه اتهام امنیتی به او نسبت داده شده است، «تحریک مردم به جنگ و کشتار با یکدیگر از طریق اقدام سازمان یافته جهت حضور مردم در اغتشاشات و سالگرد فوت مهسا امینی به قصد بر هم زدن امنیت کشور، فعالیت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی و اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرم بر ضد امنیت داخلی و خارجی.»
دنیا حسینی چگونه بازداشت شد؟
فرد آگاهی که با ایرانوایر گفتوگو کرده است، میگوید: «دنیا روز ۲۰مرداد در خیابان با ماشینش یک تصادف رانندگی داشت. در آن تصادف مقصر نبود، اما چون حجاب نداشت، نمیدانیم ماموری که سر صحنه حاضر شد یا افرادی که آنجا بودند گزارش بیحجابی او را رد کرده بودند. همان روز یک پیامک دریافت کرد که همکاران ما بهدلیل نقض قوانین حجاب با شما تماس میگیرند.فردای آن روز یعنی ۲۱مرداد، دنیا همراه با نامزدش به آدرسی که برای بیمه ماشین و گرفتن خسارت به او داده شده، مراجعه میکنند.»
آدرس، پارکینگی است در تقاطع خیابان پیروزی و اتوبان بسیج. دنیا حسینی مشغول انجام کاغذبازیهای اداری دریافت بیمه خسارت تصادف و کشیدن کروکی بوده که متوجه سروصدایی میشود: «سرش را که بالا آورده دیده که چند مامور کلت گذاشتند روی سر نامزدش و دستهای او را از پشت بستهاند و فریاد میزنند پلاک ماشین سرقتی است، دنیا همین که میخواهد به سمت نامزدش برود، چند مامور دورهاش میکنند و با زدن دستبند و داد و فریاد و تاکید بر اینکه پلاک این ماشین سرقتی است، او را سوار ماشین مامورها میکنند.»
فرد آگاهی که با ایرانوایر گفتوگو کرده است میگوید رفتارهای تحقیرآمیز ماموران با خانم حسینی از همان لحظات ابتدای بازداشت شروع میشود: «ماموران بازداشتکننده از اطلاعات بودند و از همان ابتدا شروع میکنند به تحقیر کردن دنیا و نامزدش. به نامزدش گفته بودند اگر زن ما را وسط خیابان میگرفتند همینطوری نگاهشان نمیکردیم، تو چقدر سیبزمینی هستی. دنیا هم جواب آنها را میداده و مدام گفته بود اگر حکم دارید نشان بدهید و من میدانم شما دنبال چه هستید، بقیه را معطل نکنید. بااینهمه، از وقتی بازداشت شد تا وقتی منتقلش کنند به زندان، حدود سه ساعت در ماشین نگهش داشتند.»
تهدید به قتل؛ مامور گفت سه گلوله حرامت میکنم
به گفته این منبع نزدیک به دنیا حسینی، او در تمام مدت بازداشت از ماموران خواسته اگر حکمی دارند نشان بدهند و تنها یک برگه نامعلوم را به او نشان میدهند که از طرف اداره آگاهی صادر شده و اصلا دخلی به اطلاعات نداشته است.
دنیا مامور زن همراه ماموران را شناخته بود، چون همان فردی بوده که سال قبل هم که به خانه آنها ریخته بودند و دنیا را بازداشت کرده بودند، مراجعه کرده بود و دنیا آنجا متوجه میشود احتمالا مقصد زندان اوین خواهد بود: «دنیا بهخاطر اینکه میدانست ماجرای سرقت پلاک واقعی نیست و آنها در واقع قصد بازداشت او را دارند، مدام به آنها میگفته معطل چه هستید، چرا ملت را مسخره خودتان کردهاید؛ که یکباره مامور سرتیم بازداشت، در ماشین را باز کرده و کنار دنیا مینشیند، بعد هم کلت خود را روی پهلوی دنیا گذاشته و به او میگوید زیاد زر زر کنی سه گلوله حرامت میکنم، جسدت را هم همینجا چال میکنیم، آب هم از آب تکان نمیخورد؛ پس دهنت را ببند.»
بیتوجهی به نیازهای درمانی زندانیان سیاسی
دنیا حسینی دو روز اول بعد از بازداشت را در انفرادی نگهداشته شد و بعد از آن یک ماه در یکی از سلولهای بازداشتگاه اداره اطلاعات، همراه با سه تن دیگر تحت بازجویی بود. او بعد از این مدت بازداشت و اتمام بازجوییها، به بند نسوان زندان اوین منتقل میشود و یک دوره بازجویی را هم آنجا سپری میکند: «تقریبا از همان روز اول بازجوییها شروع شد. شش تا بازجو داشته که بسیار بد و خشن حرف میزدند. مدام توهین میکردند که برادر و پدر و نامزد دنیا بیغیرت هستند که او بیحجاب است. حتی یکی از بازجوها به دنیا گفته بود اگر معتادهای خیابان ترتیبت را درست و حسابی داده بودند، تو دیگر جرات نداشتی اینطوری بیرون بیایی. یا میگفتند تو الان نیستی، نامزدت با هرکس دلش بخواهد میخوابد، چون شماها که رابطههای باز دارید برایتان مهم نیست. یا روز دوم بازجویی، به دروغ به او گفته بودند نامزدش رفته و دیگر جواب تماسهای خانوادهات را نمیدهد.»
فشار روحی و روانی شدیدی که به دنیا حسینی در روند بازجوییها وارد شده بود و همچنین عدم دسترسی به بهداشت و درمان مناسب، موجب میشود که خانم حسینی علاوهبر مشکلات تخمدان که از پیش از بازداشت با آن درگیر بود، به بیماریهای دیگری نیز مبتلا شود: «دنیا در دوران بازداشت چهار ماهه خود، در رحمش یک توده بهوجود آمد و مشکلات تخمدانش هم بغرنج شد. بازجوییهای دنیا خیلی طولانی بود. روزی شاید تا دوازده ساعت هم بازجویی میشد و انقدر فشار روی او زیاد بود که در ماه اول بازداشتش، حدودا ۱۵ کیلو وزن کم کرد.»
عدم دسترسی به دارو و درمان، یکی از روشهای شکنجه و تحت فشار قرار دادن زندانیان سیاسی در زندانهای جمهوری اسلامی است. زنان زندانی بسیاری در زندانهای مختلف ایران دراینباره شهادت دادهاند.
در یک ماه گذشته، «نرگس محمدی»، برنده جایزه صلح نوبل و فعال شناخته شده حقوقبشر، بهدلیل تن ندادن به حجاب اجباری برای رفتن به بیمارستان علیرغم وخامت وضعیت جسمی و سابقه بیماریهای قبلی، چندین نوبت از اعزام به بیمارستان محروم شد، اما در نهایت تحت فشار نهادهای بینالمللی و اعتراض زندانیان همبند او، مقامات زندان ناچار به اعزام و رسیدگی پزشکی به او شدند.
«فاطمه سپهری»، زندانی سیاسی دیگری که بهدلیل سخنان انتقادی به شخص رهبر جمهوری اسلامی در زندان وکیلآباد مشهد زندانی است، براثر فشارهای ناشی از دوران زندان، به گرفتگی و انسداد عروق قلب مبتلا شد و تنها چند روز بعد از انجام عمل بسیار سنگین قلب باز، بدون توجه به شرایط جسمانی، از بیمارستان به زندان وکیلآباد بازگردانده شد، درحالیکه دوران نقاهت در چنین جراحیهایی طولانی و نیازمند مراقبتهای ۲۴ ساعته است.
درحالیکه حکومت سعی دارد با بازگرداندن گشتهای ارشاد و تصویب لایحه حجاب و عفاف در کمیسیون ویژه، فشارها را بهصورت قانونی شدت بخشد، گزارشهای شاهدان عینی و ویدیوهای بسیاری از مقاومت مدنی زنان ایرانی، حاکی از این است که مخالفت با حجاب اجباری همچنان ادامه دارد.
حقوق ما: میشود به دادسرای نظامی شکایت کرد
«موسی برزین خلیفهلو»، حقوقدان و مشاور ایرانوایر در امور حقوقی، میگوید: «توهین و ضربوجرح در هنگام بازجویی و بازداشت شهروندان کاملا غیرقانونی است. هم در قوانین حفظ حقوق شهروندی و هم در قانون آیین دادرسی کیفری، صراحتا گفته شده است که بازداشت و بازجویی از شهروندان باید در احترام صورت بگیرد و همه این اقدامات هم جرمانگاری شدهاند.
خانم حسینی در جامعهای با حاکمیت قانون، حق طرح شکایت در دادگاهها و دادسراهای نظامی- چون این افراد ماموران نهادهای امنیتی هستند- را دارد. همچنین اگر در زمان جلب افرادی شاهد این رفتار بودهاند، شهادت شهود نیز بهعنوان ادله اثبات در نظر گرفته خواهد شد، اما مساله اثبات در دادگاههای جمهوری اسلامی، بهویژه وقتی بحث شکنجه در بازداشتگاه در میان باشد، موضوع بغرنج و دشواری است. بااینهمه، فارغ از نتیجه، این شکایت بهتر است انجام شود.»
استرداد وسایل ضبط و مصادره شده
براساس قوانین آیین دادرسی کیفری و آییننامه جمعآوری و استنادپذیری ادله الکترونیکی، ضبط وسایلی مثل تلفن و کامپیوتر اگر مرتبط با جرم انتسابی باشد، باید خیلی سریع بررسی شود و دادههای موردنظر دادگاه جمعآوری و ابزار و وسایل به فرد بازگردانده شود.
به همین سبب، دنیا حسینی و افرادی که مشابه وضعیت او را دارند، برای استرداد وسایل خود باید یک لایحه بنویسند و با استناد به اینکه وسایل بهمدت کافی نزد ماموران بوده و دادهها برداشته شده، باید مسترد شوند.