ایران وایر
یک سال و سه روز بعد از آنکه ۶ مامور لباس شخصی «میر یوسف یونسی»، زندانی سیاسی دهه ۶۰ را بازداشت کردند، جلسه دادگاه او بدون حضورش برگزار شد؛ به این دلیل که قبول نکرده بود لباس زندان بر تن کند.
میریوسف یونسی، ۷۱ ساله، متهم شده که بخشی از شبکه مالی سازمان مجاهدین خلق است، چون ۱۳ میلیون تومان پول از حساب شرکتی که در آن کار میکند، به حساب فردی منتقل شده و آن فرد نیز این پول را به حساب یک معترض اعتراضات سالهای اخیر واریز کرده است.
این فرد، مدتها پیش آزاد شده، اما آقای یونسی باوجود بیماریهای مزمن، هنوز در بازداشت موقت است و از اعزام برای درمان او نیز جلوگیری میشود.
***
میریوسف یونسی کیست و چرا در زندان است؟
آقای یونسی، زندانی سیاسی سابق و پدر «علی یونسی» است، دانشجو نخبه دانشگاه شریف که در فروردین۱۳۹۹ با اتهام همکاری با سازمان مجاهدین خلق بازداشت شد. همان زمان، دوستش، «امیرحسین مرادی» که او هم مدال آور المپیاد نجوم است، با همین اتهام بازداشت شدند. این دو جوان که آن زمان ۱۹ سال داشتند، بعد از گذشت بیش از دو سال بلاتکلیفی در زندان اوین، به ۱۶ سال زندان محکوم شدند و هماکنون نیز در زندان اوین هستند.
در اردیبهشت۱۴۰۱، خبرگزاری حکومتی «مهر»، درباره علی یونسی نوشت که یکی از اعضای خانواده او، یعنی پدرش میریوسف یونسی، قبلا در سال ۱۳۶۳، «سابقه دستگیری بهدلیل اقدامات تروریستی و عضویت در سازمان منافقین» را دارد و بابت این اتهام، به ۱۲ سال زندان محکوم شده که سه سال آن را در زندان گذرانده، اما «عفو» و از زندان آزاد شده است.
ماجرای بازداشت دوباره میریوسف یونسی به ۷دی۱۴۰۱ باز میگردد. آقای یونسی در خانه پدر و مادر مسن خود در شاهرود بود که ماموران لباس شخصی بدون ارائه حکم او را بازداشت کردند. این درحالی بود که ماموران میتوانستند او را یک روز قبل یا یک روز بعد در منزل خودش در تهران بازداشت کنند، اما به گفته فرزند او، «رضا یونسی»، برای اینکه پدربزرگ و مادربزرگ مسنشان را آزار دهند، آقای یونسی را در شاهرود و در منزل والدینش بازداشت کردند.
چند روز بعد از بازداشت این شهروند که آن زمان ۷۰ سال داشت، اطلاعیهای از وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی منتشر شد که براساس آن، مقامات امنیتی ایران مدعی شناسایی شبکهای برای تامین مالی عملیاتهای سازمان مجاهدین خلق شدند؛ شبکهای که در سه کشور آلبانی، امارات و هلند فعال است و در داخل ایران نیز «دفاتر، موسسات و مرتبطین متعددی» که در «تحویل پول و امکانات از سرپلهای مستقر در خارج» دست داشته و با «انجام فرآیندهای چندلایه پولشویی»، به گمکردن رد سازمان مجاهدین خلق در این تراکنشهای مالی کمک میکردهاند.
وزارت اطلاعات همچنین مدعی شد که این افراد و موسسات، «نهایتا پول، اسلحه، مواد منفجره و ابزارهای فنی و مخابراتی» را، به تیمهای عملیاتی این سازمان در داخل ایران تحویل داده و حتی با «استخدام اراذل و اوباش»، در اعتراضات جاری ایران نقش داشتهاند.
همانزمان، رضا یونسی، فرزند میریوسف یونسی، به ایرانوایر درباره سناریوسازی برای پدرش، گفته بود که در روز بازداشت آقای یونسی در شاهرود، چند نفر از همکاران او هم بازداشت، چند ساعت بازجویی و نهایتا آزاد شدند. اما، بعدا، ماموران امنیتی تحت فشار، فیلمی از یکی از همکاران پدرش بههمراه همسرش در منزل آنها ضبط کرده و آنان را جلوی تلویزیون نشانده و طوری وانمود کرده بودند که دارند شبکه «سیمای آزادی» مجاهدین خلق را نگاه میکنند. سپس، این شخص را به محل کار برده و در آنجا دوباره از او فیلم گرفته و طوری صحنهسازی کرده بودند که انگار او را در محل کار بازداشت کردهاند.
رضا یونسی، این صحنهسازیها را «هالیوودی» خوانده و گفته بود: «ماموران با دوربین، در را میشکند و از همه این مراحل فیلمبرداری میکنند. انگار که دارند یک فیلم میسازند و در این فیلم، در را شکستهاند و آمدهاند یک فردی را در صحنه جرم بازداشت کردهاند.»
یک سال بازداشت موقت در ۷۱ سالگی، ناشنوایی و درد گوشها
حالا بیش از یک سال است که میریوسف یونسی در «بازداشت موقت» به سر میبرد. رضا یونسی، فرزند این زندانی سیاسی به ایرانوایر میگوید که اگرچه مشکل درد و کمشنوایی یک گوش پدرش به پیش از بازداشت باز میگردد، ولی او قبل از بازداشت در حال درمان بوده که با محبوس شدن در زندان، از تکمیل درمان بازمانده است.
او توضیح میدهد: «در این مدت، آن یکی گوش او هم مشکل پیدا کرده است. الان یک گوش او کامل ناشنواست و گوش دیگرش هم نیمهشنواست. این ازنظر زندگی روزانه داخل زندان مشکل ایجاد کرده است. نمیتواند صحبتها را درست بشنود و بسیار آزاردهنده است.»
به گفته این استاد دانشگاه در سوئد، مسوولان زندان اوین باوجود قول مساعد به آقای یونسی، از اعزام او برای ویزیت دکتر متخصص در بیرون از زندان خودداری میکنند و تاکنون چندین بار با لغو کردن قرار اعزامهای او در دقیقه ۹۰، باعث آزار بیشتر این زندانی سیاسی ۷۱ ساله شدهاند.
دادگاه با چاشنی توهین
روز یکشنبه۱۰دی، جلسه نخست دادگاه میریوسف یونسی در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران، به ریاست «ایمان افشاری»، از قضات بدنام دادگاه انقلاب درحالی برگزار شد، که متهم در آن حاضر نبود.
رضا یونسی، فرزند این زندانی سیاسی به ایرانوایر میگوید که ماموران زندان به این دلیل که پدرش حاضر به پوشیدن لباس زندان و حضور در دادگاه نشده، از بردن او به دادگاه خودداری کردهاند و فقط وکلای او در جلسه حاضر بودهاند.
بااینوجود، رضا یونسی با تاکید بر اینکه برخلاف اتهام انتسابی نیروهای امنیتی مبنیبر نقش پدرش در شبکه تامین مالی سازمان مجاهدین خلق در پرونده او، ادله محکمه پسندی مبنیبر این موضوع وجود ندارد، میگوید: «کل محتوای پرونده براساس یک اتهام بوده که بازجوها مطرح کرده بودند، مبنیبر اینکه پدرم مبلغ ۱۳ میلیون تومان از حساب محل کارش به حساب فردی ریخته بوده و آن فرد، پول واریزی داشته به یکی از معترضین که در سالهای اخیر در اعتراضات بوده.»
او توضیح میدهد: «برای این ادعا، بازجوهای وزارت اطلاعات هیچ مدرکی نداشتند و تنها چیزی که میگویند این است که چنین پولی واریز شده و هیچ مدرک اثباتی در پرونده نبوده است.»
فرزند میریوسف یونسی با تاکید بر اینکه وکلا فقط دو هفته است که به پرونده دسترسی دارند، میگوید: «باتوجه به اینکه هیچ مدرکی در پرونده نبوده، وکلا به این اتهام معترض شده و گفتهاند هیچ مدرکی وجود ندارد. ضمنا به فرض که چنین ادعایی هم درست باشد، پدر من مسوول رفتار یا اعمال دیگران نیست و آن شرکتی که پدرم کارمند آن است، یک شرکت تجاری است که از آن ماهانه، با دهها نفر مبادلات مالی وجود دارد و پول واریز میشود به حساب کسانی که با آن شرکت کار میکنند. اینکه هر کسی آن پول را از دفتر گرفته و میرود با پولش چه کار میکند، مسوول آن پدر من نیست.»
گفتنی است، میریوسف یونسی، کارمند یک دفتر ترخیص کالای فعال در زمینه پارچه و پرده در تهران است.
رضا یونسی همچنین با تاکید بر اینکه حتی یک ساعت در زندان ماندن پدرش مطابق قوانین جمهوری اسلامی بعد از یک سال بازداشت موقت غیرقانونی است، میگوید که وکلای پدرش برای این شهروند درخواست تبدیل قرار بازداشت موقت به قرار وثیقه دادهاند، ولی قاضی پرونده، ایمان افشاری، هنوز پاسخی نداده است.
حقوق شما
«موسی برزین خلیفهلو»، حقوقدان و مشاور حقوقی ایرانوایر میگوید که اگرچه بازداشت موقت بیش از یک سال در برخی جرائم میتواند قانونی باشد، اما مشخص است که باتوجه به شرایط آقای یونسی بازداشت موقت بیش از یک ساله او آنطور که آیین دادرسی کیفری میگوید، «مستدل و موجه» نیست و بنابراین خلاف قانون است.
آقای برزین توضیح میدهد: «در مورد بازداشت موقت بیش از یک سال، در برخی از جرائم امکانپذیر است، اما مشروط به اینکه بیم تبانی متهم با دیگر متهمین و یا از بین بردن آثار و دلایل جرم و یا اینکه نگرانی از فرار مطرح باشد.»
به گفته این وکیل حقوقبشری، در مورد آقای یونسی، «باتوجه به اینکه بازجویی او مدتهاست که تمام شده و یک سال است که در بازداشت موقت است، مساله تبانی با متهمان و از بین رفتن دلایل هم منتفی است، چون هر چه دلیل بوده، تا الان جمع کردند.»
او درباره بیم فرار نیز توضیح میدهد: «بازپرس باید برای تمدید قرار بازداشت، دلیل منطقی داشته باشد. کسی که در آنجا مستقر است، خانه دارد، شغل دارد و سنی از او گذشته، واقعا احتمال اینکه فرار کند خیلی کم است. حالا نهایتا اگر مساله فرار واقعا برای بازپرس مطرح است، میتوانند او را ممنوعالخروج کنند و کسی که در آن سنوسال و بیمار است، قاچاقی به کشور دیگری نمیرود.»
برزین خلیفهلو همچنین درباره نبود ادله در پرونده میریوسف یونسی درباره اتهام نقش داشتن در شبکه تامین مالی سازمان مجاهدین خلق نیز میگوید: «در حقوق کیفری، ادله اثباتی باید واقعا اثباتکننده آن اتهام باشد، اینکه شرکتی پول داده به یک پیمانکاری و آن پیمانکار به معترضی پول داده، نمیتواند مبنای این اتهام باشد.»
او تاکید میکند: «این ربط دادن موضوعات بیربط به هم و پروندهسازی است.، حتی صرفا ادله مبنیبر انتقال پول کافی نیست و باید مشخص شود که طرف قصد کمک به یک هوادار سازمان مجاهدین داشته است.»
به گفته این حقوقدان، «بر فرض اینکه طرف با علم و آگاهی هم این کمک را کرده باشد، به این معنا نیست که هوادار آن تشکیلات است و سمتی در آن تشکیلات داشته و بحث مالی آن را پیش میبرده است»، چون سازمان مجاهدین خلق، تشکیلات بزرگی است و «اینکه با ده میلیون و بیست میلیون، کسی در مساله مالی سازمان مجاهدین دخیل بوده، مصداق پروندهسازی است.»
این وکیل حقوقبشری در پایان نیز میگوید: «بهطور کلی، بیشتر بهنظر میرسد که در این پروندهها چون دلایل متقنی پیدا نمیکنند، نیروهای امنیتی چنین مسائلی را برجسته میکنند. اگر دلیل خاصی روشنی داشتند، نوبت به این جور اتهامها نمیرسید.»