ایران وایر
برخی از اعضای خانوادههای دادخواه اعتراضات «زن، زندگی، آزادی»، میگویند از سوی نهادهای حکومتی تخت فشار قرار گرفتهاند که بعد از «دریافت دیه و ارائه امضا»، نسبت به مختومه کردن پرونده عاملان قتل عزیزانشان رضایت بدهند.
این اقدام دستگاههای حکومتی درحالی صورت گرفته که هفته گذشته قوهقضاییه جمهوری اسلامی، «محمد قبادلو»، جوان ۲۳ ساله مبتلا به بیماری دوقطبی که در جریان اعتراضات سراسری سال گذشته در شهرستان رباطکریم بازداشت و به برخورد عامدانه از طریق خودرو به ماموران نیروی انتظامی متهم شده بود را، بهرغم ابهامات متعدد در پرونده اعدام کرد.
در نمونهای دیگر، حکم «عباس دریس»، از معترضان بازداشت شده در جریان اعتراضات سراسری آبان ۱۳۹۸ در ماهشهر که با اتهام مباشرت در قتل یک مامور نیروی انتظامی به اعدام محکوم شده بود، علیرغم رضایت اولیای دم تایید شده و درخواست اعاده دادرسی او نیز، رد شده است.
شامگاه چهارشنبه ۱۱بهمن۱۴۰۲، «امین و شبنم اسکندری»، پدر و خواهر دادخواه «محمدرضا اسکندری»، از معترضان کشته شده در اعتراضات سراسری تابستان ۱۴۰۱، با انتشار متنی در اینستاگرام و شبکه اجتماعی ایکس، از تشدید فشار نیروهای حکومتی برای «دریافت دیه» خبر دادند و گفتند که بههیچعنوان حاضر به دریافت پول خون این جوان معترض نیستند.
پدر دادخواه محمدرضا اسکندری در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «ما پول و دیه نمیگیریم، ما پول خون نمیگیریم، ما دیه نمیگیریم.»
خواهر محمدرضا اسکندری نیز نوشت: «اون پول مبارکه سفره هاتون باشه، ما با جان شیرین محمدرضا هدف و جوونیش، معامله نمیکنیم.»
ما پول و دیه نمیگیریم
— Shabnam Eskandarii (@SEskandarii) January 31, 2024
ما پول خون نمیگیریم
ما دیه نمیگریم
اون پول مبارکه سفره هاتون باشه،
ما با جان شیرین محمدرضا
هدف و جوونیش، معامله نمیکنیم .
#محمدرضا_اسکندری
#شهریور_خونین pic.twitter.com/x3demAqWb3
محمدرضا اسکندری، جوان ۲۵ ساله، شب ۳۰شهریور۱۴۰۱ در در جریان اعتراضات خیابانی شهر پاکدشت استان تهران با شلیک مستقیم نیروهای حکومتی کشته شد.
«فاطمه حیدری»، خواهر دادخواه «جواد حیدری»، از کشتهشدگان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» در قزوین که در طول یک سال گذشته بارها از فشار نهادهای اطلاعاتی و امنیتی بر خانواده خود اطلاعرسانی کرده، تشدید فشار به خانوادههای دیگر دادخواهان را تایید کرده است.
او در خصوص تشدید فشارها بر خانواده دادخواه محمدرضا اسکندری، معترض کشته شده در شهر پاکدشت استان تهران نوشت: «بیش از یک سال است که محمدرضا اسکندری را با گلوله جنگی کشتند و در تمام این مدت خانوادهاش را اذیت کردند و حتی نگذاشتند برای محمدرضا سالگرد بگیرند»، اما «حالا فشار میآوررند که بیایید امضا کنید و پول دیه بگیرید.»
بیشتر از یک ساله که #محمدرضا_اسکندری رو با گلوله جنگی کشتند و در تمام این مدت خانوادهاش رو اذیت کردند و حتی نذاشتند برای محمدرضا سالگرد بگیرند. حالا فشار میارند بیاین امضا کنید و پول دیه بگیرید! pic.twitter.com/St4s76kdrt
— فاطمه حیدرى (@fatemehheydari8) January 31, 2024
خانم حیدری همچنین تایید کرده است که خانواده «میلاد سعیدیانجو»، معترض کشته شده در ایذه نیز، از دیگر خانوادههای دادخواهی هستند که تحت چنین فشارهایی قرار گرفتهاند.
فاطمه حیدری نوشت: «میلاد سعیدیانجو را با گلوله جنگی کشتند. خانوادهاش رو بر سر مزار میلاد کتک زدند و بازداشتشان کردند. توی خیابان تهدید جانی شدند» و «زهرا سعیدیانجو، خواهر میلاد را بارها زندانی و از محل کارش اخراج کردند»، اما «حالا امروز تلفن زدهاند که باید بیایید امضا کنید و دیه بگیرید.»
برادر میلاد سعیدیانجو، نیز با انتشار متنی در شبکههای اجتماعی تشدید فشار بر خانواده خود برای «دریافت دیه» و «امضا» برای ختم پرونده کشته شدن او را تایید کرد و گفت خانواده او هرگز حاضر به گرفتن دیه و معامله بر سر خود عزیز خود نخواهند شد.
او تصویری از از پیکر بیجان برادر خود میلاد سعیدیانجو منتشر کرد و او را «شهید راه آزادی» نامید و نوشت: «ما خانواده میلاد سعیدیانجو بارها اعلام کردیم بهدنبال تقاص قاتلین هستیم و حتی اگر هزاران گرفتاری مالی هم داشته باشیم، پول خون به نا حق ریخته میلاد را نمیگیریم.»
برادر میلاد سعیدیانجو تاکید کرد که «خون به نا حق ریخته شده میلاد هیچوقت با پول معامله نخواهد شد.»
خانواده دادخواه «حامد سلحشور»، یکی دیگر از کشتهشدگان خیزش سراسری در ایذه نیز در اینستاگرام نوشتند: «تمام ثروت ما آن نگاه پاکت بود که از دستش دادیم و تا زندهایم، فراموش نمیکنیم.»
«ایرانوایر» پیشتر مطلع شده بود که خانواده حامد سلحشور از خانوادههای مرفه شهر ایذه هستند و حکومت نمیتواند با بهرهبرداری از مشکلات مالی و اقتصادی برخی از خانوادهها آنها را برای دریافت دیه و مختومه کردن پرونده تحت تاثیر قرار دهد.
«نرگس شهپرنیا»، خواهر دادخواه «رضا شهپرنیا»، یکی از جانباختگان اعتراضات در کرمانشاه نیز همزمان با دیگر خانوادههای دادخواه، در صفحه اینستاگرام خود با تاکید بر اینکه «ما پول و دیه نمیگیریم، ما پول خون نمیگیریم»، نوشت: «خون به ناحق ریخته شده رضا هیچ وقت با پول معامله نمیشود و نخواهد شد.»
این خواهر دادخواه تاکید کرد که خانواده او حاضر به دریافت دیه و امضای ختم پرونده کشته شدن این معترض جوان نیستند، بلکه بهدنبال شناسایی و معرفی و مجازات نیروهای حکومتیاند که در کشتار فرزندشان نقش داشتهاند.
رضا شهپرنیا، معترض ۲۳ ساله، روز ۲۹شهریور۱۴۰۱، از اولین جانباختگان اعتراضات سراسری در جریان تجمعات خیابانی کرمانشاه بود که از فاصله نزدیک هدف شلیک سلاح ساچمهزن نیروهای سرکوبگر جمهوری اسلامی قرار گرفت و کشته شد.
ما پول و دیه نمیگیریم
— Narges shahparnia (@NShahparnia) January 31, 2024
ما پول خون نمیگیریم
فقط به دنبال قصاص قاتل هستیم
خون به ناحق ریخته شدهی رضا هیچوقت با پول معامله نمیشه و نخواهد شد
اون پول مبارک سفره هاتون باشه
فقط قصاص قاتل تمام.#رضا_شهپرنیا pic.twitter.com/x5uhjfaszP
«لیلا مهدوی»، مادر دادخواه سیاوش محمودی نیز، در صفحه اینستاگرام خود با انتشار تصویری از این نوجوان کشته شده بهدست نیروهای حکومتی، نوشت: «تا آخرین نفس از خون به ناحق ریختهات نخواهم گذشت.»
او با اشاره به روند پررنج بزرگ کردن پسرش نوشت: «خون دل خوردم تا بزرگ شوی. به این راحتی از خونت نخواهم گذشت. یک جان دارم، آن هم فدای راه پسرم و میهنم.»
او همچنین خطاب به مقامات جمهوری اسلامی نوشت «بین من و شما، سیلابی از خون است.»
فشار دستگاههای حکومتی بر خانوادههای دادخواه معترضان کشته شده برای «دریافت دیه» و «امضایی که به بسته شدن پرونده کشته شدن این معترضان منجر میشود»، درحالی افزایش یافته که «ندا النشیف»، معاون کمیساریای عالی حقوقبشر سازمان ملل، قرار است ۱۴بهمن سال جاری به ایران سفر کند.
شمار زیادی از گروههای حقوقبشری ازجمله وکلا نویسندگان فعالان مدنی و خانوادههای دادخواه، با انتشار نامههایی خواهان لغو این سفر شدهاند.
مشخص نیست که این فشارها با این سفر ارتباط مستقیمی دارد یا دستگاههای اطلاعاتی و قضایی جمهوری اسلامی اهداف دیگری را دنبال میکنند.
این اقدام نهادهای قضایی و امنیتی در ایران درحالی صورت گرفته که خانوادههای دادخواه اعتراضات سراسری در سالگرد جان باختن فرزندانشان بهشدت تهدید شدهاند، تا جایی که حتی فعالیت در صفحات شخصیشان در رسانههای اجتماعی متوقف شد.
آنها علاوهبر «منع برگزاری مراسم سالگرد معترضان کشته شده» در مرداد و شهریور، همزمان با سالگرد مهسا امینی، با بازداشت و احکام زندان مواجه شدهاند و برخی از آنها همچنان با اتهامات ساختگی و بلاتکلیف در زندان نگهداری میشوند.
ازجمله این افراد «ماشالله کرمی»، پدر دادخواه «محمد مهدی کرمی» است که از روز ۳۱مرداد در آستانه سالگرد جانباختن مهسا امینی و آغاز اعتراضات سراسری علیه جمهوری اسلامی با یورش نیروهای امنیتی به خانهاش بازداشت شد.
دادسرای کرج روز ۲۹آذر سال جاری با صدور کیفرخواست نهایی، ماشاالله کرمی، را به «پنج اتهام»، ازجمله « اقدام علیه امنیت کشور»، «تبلیغ علیه نظام»، و «توهین به علی خامنهای» متهم کرد.
«منوچهر بختیاری»، پدر دادخواه «پویا بختیاری»، معترض کشته شده در اعتراضات آبان۱۳۹۸، که نزدیک به دو سال است زندانی شده، بهتازگی حکم حبس سنگین دیگری دریافت کرده است.
«ناهید شیرپیشه»، مادر پویا بختیاری نیز، بیش از یک سال و نیم است که بازداشت شده و دستگاه قضایی او را بهاتهام اصرار بر دادخواهی، به زندان زنجان تبعید کرده است.
جمهوری اسلامی سابقه طولانی در اعمال فشار، بازداشت و زندانی کردن خانوادههای مخالفان و معترضان کشته شده دارد و حتی در مواردی، بستگان دادخواه زندانیان سیاسی اعدام شده نیز، سالها زندانی شدهاند.