صدای آمریکا
حساب کاربری توماج صالحی در شبکه اجتماعی «ایکس» که توسط نزدیکان او اداره میشود، از انتشار آهنگ جدید این رپخوان معترض زندانی در ایران، خبر داد.
به نوشته این حساب کاربری آهنگ «تیفوس» در سال ۱۴۰۱ ضبط شده است و مخاطبش «ایدئولوژیِ همسو با حکومتِ نهفته و آشکار در رفتار رپرهای قلم فروش است.»
در ادامه گفته شده است که قرار بود «تیفوس» روز جمعه ۱۸ اسفند در پلتفرمهای رسمی توماج صالحی منتشر شود ولی برخی صفحات بصورت «خودسرانه» آن را زودتر پخش کردند، و به همین دلیل آهنگ بلافاصله در صفحات رسمی او نیز منتشر شد.
حساب کاربری توماج صالحی از هواداران این هنرمند خواسته است تا به احترام او، تیفوس را فقط از طریق پلتفرمهای رسمی این خواننده گوش کنند و حامی این رپخوان معترض زندانی باشند.
انتشار تیفوس بازتاب زیادی در شبکههای اجتماعی داشت و با واکنشهای زیادی از سوی کاربران ایرانی مواجه شده است.
بسیاری از کاربران با اشاره به اینکه تیفوس در شرایطی منتشر میشود که توماج صالحی زندانی است، «شهامت»، «شجاعت» و «جسارت» او را ستودند.
برخی دیگر با یادآوری «ایستادگی» و «حقیقتگویی» توماج صالحی در حمایت از مردم، خواستار «اتحاد» و «همبستگی» مردم برای آزادی او شدند.
گروه دیگری ضمن انتقاد از جمهوری اسلامی به دلیل زندانی کردن توماج صالحی، گفتند که این رپخوان معترض را نمیتوان ساکت کرد و او در سختترین شرایط نیز «صدای ملت» است.
برخی از کلمات و واژههای آهنگ نیز مورد توجه قرار گرفت و بسیاری توماج صالحی را «رپر تندرو»، «شوالیه»، یا «دشمن نظام»، نامیدند که هنرمندان حکومتی را با خاک یکسان میکند.
توماج صالحی در تیفوس این هنرمندان را ««دهنگشاد»، «کاسب خون»، «کاسه لیس»، «غلام نظام»، و «مبلغ فحشا»، توصیف میکند.
توماج صالحی که در زندان «دستگرد» اصفهان زندانی است، انتخابات یازدهم اسفند در ایران را «نمایشی» توصیف کرده بود و خواستار «تحریم» آن شد.
او پس از پایان انتخابات که براساس گزارشها با درصد مشارکت عمومی بسیار پایینی همراه بود، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: « پیروزی ۹ به ۱ مون رو به خودمون تبریک میگم. گاهی یک تحریم دسته جمعی میتونه حتی از تظاهرات خیابونی هم موثرتر باشه. ۱۱ اسفند ما همبستگی گستردهمون رو علیه جبهه تاریکی در تاریخ ثبت کردیم، حالا دنیا از پتانسیل آزادیخواهی در ایرانِ عزیزمون آگاهه.»
توماج صالحی که در ۲۷ آبان سال جاری پس از تحمل بیش از یک سال حبس آزاد شده بود، ۱۲ روز بعد در ۹ آذرماه بازداشت و به یک سال حبس محکوم شد. قرار است دادگاه دیگری روز ۲۶ اسفند بار دیگر این رپر معترض را محاکمه کند.
نصیر مشکوری، نویسنده و منتقد موسیقی، درباره آهنگ تیفوس به صدای آمریکا میگوید: «هنرمندان جنبش هیپهاپ ایران از اقشار و طبقات متنوعی تشکیل شدهاند و طبیعتا گرایشات فکری و اهداف گوناگونی هم دارند.
آنچه توماج تحت عنوان رپرهای قلم فروش در این رپآهنگ بیان میکند طبیعتا بخشی از رپخوانهایی هستند که یا از درون حاکمیت آمدهاند و وابستهاند، و یا بخشی دیگر که برای رسیدن به اهدافشان که شهرت و درآمدزایی است، و یا حتی جهت دریافت مجوز خودشان را به جناحهای وابسته به حاکمیت نزدیک میکنند. در هر حال این رپخوانهای نزدیک به حکومت همیشه وجود داشتهاند و کم هم نبودهاند.»
این منتقد موسیقی درباره توماج صالحی میگوید که او پیش از این که یک هنرمند هیپهاپ باشد، یک کنشگر مدنی و یک انقلابی است، و حتی پیش از اینکه جنبش «زن زندگی آزادی» به صورت انقلابی شکل بگیرد، در صحنه فعال بود.
آقای مشکوری در ادامه میافزاید: «توماج یکی دو سال پیش از اعتراضات سراسری ث، مطالبی را در آثارش بیان میکرد که ما هنوز به صورت علنی در جامعه نمیدیدیم، یعنی بیان نقدهای اعتراضی در فرم انقلابی، بیپروا و بدون هیچ سانسوری در آثارش مطرح میشد. جسارت توماج بهگونهای بود که حتی برخی از هنرمندان هیپ هاپ به او میخندیدند، میگفتند که حکومتی است یا میخواهد مطرح شود.»
این منتقد موسیقی میگوید: «توماج صالحی در ادامه نشان داد که به خوبی از نقش خود در این مسیر آگاه است، میداند که چه کاری انجام میدهد، و با مردم همگام شد.»
به گفته نصیر مشکوری «این رپخوان جوان در ابتدا با آثارش نشان داد که در زیر سطح جامعه چه میگذرد و وقتی اعتراضات و نارضایتیها فوران کرد، با جنبش زن زندگی آزادی همراهی کرد و به نوعی صدای این جنبش شد.»
نصیر مشکوری تأکید میکند که عملکرد انقلابی توماج صالحی باعث اهمیت او شده است و نه بخش هنری آثارش در چهارچوب موسیقی رپ، و به همین دلیل عده زیادی آهنگهای او را شنیدند و بسیار مطرح شد.
این منتقد موسیقی میگوید: «با توجه به اینکه توماج اصلا کوتاه نیامد، در تظاهرات شرکت کرد، و با شهامت در داخل کشور علیه حاکمیت سخن گفت و خواستار سرنگونی جمهوری اسلامی بود، خطر بزرگی برای نظام محسوب شد و به همین دلیل دستگیرش کردند.»