صدای امریکا
تازهترین گزارش اختصاصی صدای آمریکا از اسناد افشا شده توسط گروه هکری «عدالت علی»، جزئیاتی از برنامهریزیهای مکرر دو نهاد بلندپایه جمهوری اسلامی برای تعیین خطمشی نهادهای نظامی و انتظامی و رسانهها و مقابله با «احتمال بروز» اعتراضات سراسری در سالهای اخیر را برملا میکند.
بر اساس اسنادی که گروه هکری «عدالت علی» در جریان هک قوه قضاییه به دست آورده و به صورت اختصاصی در اختیار بخش فارسی صدای آمریکا قرار داده، شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی که زیر نظر علی خامنهای است، و شورای امنیت کشور که به طور رسمی زیرمجموعه وزارت کشور است اما مقامات اطلاعاتی قوای مختلف جمهوری اسلامی در آن حضور دارند، چند روز پس از آغاز اعتراضات سراسری آبان ۱۳۹۸ و شهریور ۱۴۰۱، جلساتی را برای تعیین «سیاستهای رسانهای» و خط مشی نهادهای نظامی و انتظامی، اطلاعاتی، و فرهنگی و ورزشی تشکیل دادهاند.
جلساتی که بر اساس شمارههای ذکر شده در این اسناد، سالهاست به صورت مستمر جریان دارد. یک سند به جلسه دویست و یازدهم از سری جلسات شورای عالی امنیت ملی مربوط است که در سال ۹۸ برگزار شده و سند دوم به هفتصد و سیامین جلسه فوقالعاده شورای امنیت کشور در سال ۱۴۰۱ مربوط است.
بر اساس یکی از اسناد به دست آمده، که نامهای با امضای «کیوان خسروی»، معاون وقت شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی، خطاب به علی القاصیمهر، دادستان عمومی و انقلاب اسلامی تهران است، جزئیاتی از دویست و یازدهمین جلسه «کمیته سیاستگذاری تبلیغات و رسانه» این شورا در تاریخ چهارم آذر ۱۳۹۸ فاش شده است.
در این سند با قید «خیلی محرمانه»، شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی از اعتراضات مسالمتآمیز آبان ۹۸ که رویترز شمار معترضان کشته شده در جریان سرکوب آن را «۱۵۰۰ تن» اعلام کرده، به عنوان «وقایع و رویدادهای ناامنیساز ناشی از رفتارهای اغتشاشی و آشوبگرانه» نام برده است.
«اغتشاش و آشوب» عناوینی است که مقامات و نهادهای جمهوری اسلامی از آنها برای اشاره به اعتراضات مسالمتآمیز مردمی استفاده میکنند.
در این نامه به تاریخ چهارم آذر ۹۸، جزئیاتی از «مصوبات جلسه ۲۱۱ کمیته سیاستگذاری تبلیغات و رسانه» که با حضور مقامات دستگاههای مختلف تشکیل شده، آمده و شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی نسبت به «احتمال بروز» مجدد اعتراضات سراسری که از آن به عنوان «تکرار رفتارهای آشوبگرانه و اغتشاش» یاد شده، هشدار داده است.
بر اساس این سند، از جمله دلایل احتمال تکرار اعتراضات، «افزایش بیرویه قیمت کالاها»، «وجود و فعال بودن گسستها و شکافهای اجتماعی، قومی، سیاسی، و اقتصادی»، و «افزایش جسارت» معترضان و «مقابله میدانی» آنها با نیروهای جمهوری اسلامی عنوان شده است.
در این نامه همچنین افزوده شده است که «روند رادیکالیزه شدن حرکتهای اعتراضی تشدید» شده و «پیامدهای اجتماعی و اقتصادی، سیاسی و امنیتی» اعتراضات آبان ۹۸ موجب «تعمیق و گسترش الگوهای اعتراضی خشن و شعارهای ساختارشکن» شده است.
- شکلگیری مخالفان نوظهور
شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی همچنین در این نامه «خیلی محرمانه» با اشاره به «رفتارها و تحرکات سیاسی و رسانهای ناهماهنگ برخی جریانات داخلی و کاهش انسجام میان مسئولان در بخشهای مختلف»، هشدار داده که «گروههای ضدانقلاب نوظهور» شکل گرفته؛ گروههایی که به ادعای این نهاد، «رفتارهای تخریبی و ایذایی متنوع» دارند.
هشدار درباره مراسم «تدفین و تشییع» معترضان کشته شده و «رویکرد تبلیغی و رسانهای» جمهوری اسلامی در قبال مخالفان، از جمله دیگر مسائل مورد تأکید در این جلسه بوده است.
در قبال مواردی که به عنوان تهدید برای جمهوری اسلامی در این سند ذکر شده، شورای عالی امنیت ملی نکاتی را به عنوان «سیاستهای رسانهای» گوشزد کرده است.
در این دستورالعمل، از «رسانهها و تریبونهای عمومی» خواسته شده که «محور و سیاست اصلی» خود را در قبال اعتراضات سراسری، به «توجه دادن به مسئله ناامنی و پیامدهای آن برای منافع ملی و مصالح و امنیت عمومی» معطوف کنند.
- ممنوعیت انتشار آمار و اطلاعات درباره کشتهشدگان
همچنین شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی با تأکید بر این که «انتشار هر گونه آمار و اطلاعات از تعداد کشتهشدگان ممنوع» است، از قوه قضاییه خواسته در این خصوص «با متخلفان بر اساس قانون نحوه انتشار اخبار محرمانه برخورد» کند.
در حالی که اطلاعرسانی درباره معترضان کشتهشده به عنوان «اخبار محرمانه» برای رسانههای داخلی ممنوع شده، این شورا، رسانههای آزاد فارسیزبان خارج از ایران را که در این زمینه اطلاعرسانی کردهاند، به «درج آگهیهای فوت جعلی» برای «کشتههای اعتراضات» متهم کرده است.
علاوه بر این، شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی در این نامه از قوه قضاییه خواسته ضمن رسیدگی «قاطع» به پروندههای بازداشتشدگان، «اطلاعرسانی و توجیه افکار عمومی درباره اقدامات قضایی» را با همکاری رسانهها «از طریق وزارت ارشاد» دنبال کند.
همچنین این نهاد بلندپایه جمهوری اسلامی با نسبت دادن کشتن معترضان به افرادی غیر از نیروهای حکومتی، از قوه قضاییه خواسته در همکاری با وزارت امور خارجه و نهادهای اطلاعاتی، «مستندات حقوقی» درباره «کشتهشدگان توسط آشوبگران» تهیه کند و تأکید کرده که «در این موارد، توجیه، تفقد، و دلجویی از خانوادهها و رسانهای کردن آن مناسب است.»
پیش از این گزارشهای متعددی از تلاش مقامات جمهوری اسلامی برای «بسیجی» معرفی کردن معترضان کشته شده در جریان اعتراضات سراسری مختلف در ایران منتشر شده است.
شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی همچنین از وزارت اطلاعات خواسته با «شاک»، یعنی شورای امنیت کشور، در «تبیین مدل شکلگیری و بروز رفتارهای اعتراضی» همکاری کند و از صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواسته ضمن «توجیه» عوامل خود، «برای مدیریت فضای سیاسی و تقویت انسجام سیاسی درون نظام و کاهش تنش و قطبیسازی» اقدام کنند.
- بسیج حکومت برای جلوگیری از پیوستن چهرههای مشهور به معترضان
بر اساس یک سند دیگر که گروه «عدالت علی» در اختیار صدای آمریکا گذاشته، تنها چند روز پس از آغاز اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ در پی کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، «شورای امنیت کشور» نهادی که به طور رسمی زیر مجموعه کشور است، اما مقامات اطلاعاتی قوای مختلف جمهوری اسلامی در آن حضور دارند، دستورالعملی را به چند نهاد، از جمله دادستانی تهران فرستاده است.
بر اساس این سند، جلسهای به ریاست وزیر کشور و با حضور وزیران ارشاد و ورزش در روز چهارم مهر ۱۴۰۱ تشکیل شده و مصوباتی به عنوان دستور کار در قبال اعتراضات سراسری به شماری از نهادهای اطلاعاتی، نظامی، قضایی، رسانهای، و برخی وزارتخانهها فرستاده شده است.
در این سند بر «نقش اظهارات و مواضع برخی چهرههای هنری و ورزشی در بروز و شدتگیری» اعتراضات سراسری تأکید شده و برخی از آنها به «تحریک احساسات و عواطف جوانان و نوجوانان» متهم شدهاند.
بر این اساس، دو وزارتخانه ارشاد و جوانان مکلف شدهاند درباره اعتراضات سراسری از «تمام ظرفیتهای خود» برای «تبیین و توجیه» شخصیتهای هنری و ورزشی «با هدف اعلام مرزبندی شفاف و فاصله گرفتن آنها از خط» آنچه که «جریان ضدانقلاب و آشوبطلب» خوانده شده، استفاده کنند.
شورای امنیت کشور همچنین از این دو وزارتخانه خواسته که اولویتشان «جذب و حفظ التزام عناصر و چهرههای شناخته شده» به قوانین جمهوری اسلامی باشد و بر شخصیتهای مشهوری که به تعبیر مقامات جمهوری اسلامی «گفتار و رفتار ضدامنیتی دارند» تمرکز کنند و «پیشبینیها و مراقبتهای لازم» را انجام دهند تا «افراد شاخص و چهرههایی که تاکنون موضعگیری نداشتهاند» با مخالفان جمهوری اسلامی در فضای مجازی «همراه نشوند.»
- تلاش جمهوری اسلامی برای نفوذ در هسته اصلی معترضان
مطابق این سند افشا شده، همچنین از همه دستگاههای زیرمجموعه جمهوری اسلامی خواسته شده تا از چهرههایی که در قبال اعتراضات سراسری «مواضع مثبت» نسبت به حکومت داشتهاند، «حمایت مناسب در فضای حقیقی و مجازی» بشود و از به وجود آمدن «یکپارچگی و انسجام» میان شخصیتهایی که «چهرههای مسئلهدار» خوانده شدهاند، جلوگیری کنند و در صورتی که «نتیجه مطلوب» حاصل نشد، موضوع را «جهت تصمیمگیری به کارگروه مربوطه در دبیرخانه شاک (شورای عالی کشور) ارجاع» دهند.
این نهاد حکومتی همچنین دستگاههایی از جمله «صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت ورزش و جوانان، بسیج، و سازمان تبلیغات اسلامی» را به «به کارگیری همه ظرفیتها» برای «خنثی» کردن آنچه که «جریانسازی خبری تبلیغی رسانههای معاند» نامیده شده، مکلف کرده تا «فضا به نفع گفتمان حامی انقلاب اسلامی» تغییر کند.
شورای امنیت کشور همچنین نسبت به تداوم حضور معترضان در خیابان هشدار داده و از «فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی، سپاه پاسداران و وزارت اطلاعات» خواسته که «با به کارگیری شیوههای مختلف اطلاعاتی عملیاتی همچون نفوذ به هستهای اصلی» معترضان، پایان دادن به اعتراضات و تجمعات در «تمامی نقاط کشور» را در دستور کار خود قرار دهند و «شناسایی و برخورد با لیدرها و عناصر اصلی» اعتراضات «به عنوان اولویت دستگاههای اطلاعاتی دنبال شود.»
بر اساس این دستورالعمل، قوه قضاییه و ضابطان آن موظف شدهاند با «تکمیل پرونده» برای برخی معترضان به عنوان «آشوبگران و عناصر گروهکی که مرتکب قتل شدهاند»، رسیدگی به پروندههایشان را «تسریع» کنند.
انتساب قتل به برخی از معترضان بازداشتشده که اعدام شماری از آنها را با محرومیت از دادرسی شفاف و عادلانه در پی داشت، پیش از این بارها مورد اعتراض نهادها و مجامع حقوق بشری بینالمللی، از جمله جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران، بوده است.
- تأکید بر نشان دادن «حمله به پلیس» در گزارشهای صدا و سیما
شورای امنیت کشور همچنین با اشاره به مطرح شدن مبحث «دفاع مشروع» معترضان، از صدا و سیما خواسته «پوشش تصویری» ویژه درباره آنچه «اقدامات خشن آشوبگران به ویژه حمله به پلیس و مردم عادی» خوانده شده را در دستور کار خود قرار دهد.
بر پایه این دستورالعمل، «سازمان حراست کل کشور»، ارگان زیرمجموعه وزارت اطلاعات که واحد حراست دانشگاهها جزئی از آن است، موظف شده «سیستم پایش تصویری دانشگاهها» را «تکمیل و تقویت» کند و وزارت اطلاعات موظف شده «پشتیبانیهای مالی و تجهیزاتی» را برای این اقدام انجام دهد.
همچنین، وزارت ارشاد مکلف شده درباره «تحرکات احتمالی» در برگزاری کنسرتها «تدابیر پیشگیرانه» به کار گیرد.
این دستورالعمل «خیلی محرمانه» که شامل مصوبات جلسه «فوقالعاده» هفتصد و سیام شورای امنیت کشور بوده، برای نهادهایی از جمله معاونت سیاسی امنیتی دادستان کل کشور، دادستان عمومی و انقلاب تهران، معاونت اطلاعات سیاسی فرهنگی اجتماعی وزارت اطلاعات، و معاونت ضد تروریسم وزارت اطلاعات فرستاده شده است.
معاون عملیات ستاد کل نیروهای مسلح، جانشین قرارگاه ثارالله تهران، رئیس سازمان بسیج مستضعفین، و رئیس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، از جمله دیگر گیرندگان این دستورالعمل بودهاند.
بر اساس گزارش اختصاصی پیشین صدای آمریکا، نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی با همکاری چند وزارتخانه و صداوسیما، سالها است در پی «مدیریت چهرههای خاص» هستند و برای برخی شخصیتهای فرهنگی و ورزشی پروندهسازی کردهاند.