هفته گذشته در حکمی تاریخی، دادگاه جنایی فدرال آرژانتین اعلام کرد گروه شبه‌نظامی «حزب‌الله» لبنان که مورد حمایت ایران است، مسوول هر دو حمله تروریستی به سفارت اسراییل در سال ۱۹۹۲ و «مرکز یهودیان آمیا» در سال ۱۹۹۴ بوده است.
****
قضات، این پرونده را بخشی از یک طرح سیاسی و استراتژیک جمهوری اسلامی ایران دانستند.
دادگاه به این نتیجه رسید که این حملات در تلافی امتناع آرژانتین از ارایه فناوری هسته‌ای به ایران در آن زمان انجام شده‌اند.
سفارت اسراییل در آرژانتین اواخر اسفند ۱۳۷۰ هدف یک حمله انتحاری قرار گرفت که ۲۹ کشته و بیش از ۲۰۰ نفر زخمی و مجروح داد.
کمتر از سه سال بعد، انفجار یک کامیون مواد منفجره در کنار ساختمان «آمیا»، مرکز فعالیت‌های یهودیان در «بوئنوس آیرس»، در روز ۲۷ تیر ۱۳۷۳، ۸۵ نفر را کشت، حدود ۳۰۰ تن را زخمی و ساختمان هفت‌طبقه را به تلی از آوار تبدیل کرد.
پس از صدور این حکم، جامعه یهودیان آرژانتین واکنش‌های مختلفی را از خود نشان دادند.
«لوییس سیژوسکی»، پدر یکی از قربانیان حمله به مرکز یهودیان آمیا و همسر «آنا ماریا سیژوسکی» در گفت‌وگو با «ایران‌وایر»، می‌گوید: «از این حکم متأثر شدم. این حکم نتیجه تقریباً ۳۰ سال مبارزه است و خواندن آن خوشحال‌کننده بود.»
آنا ماریا و لوییس هر دو در مرکز یهودیان آمیا در خیابان «پاستور» بوئنوس‌آیرس کار می‌کردند. با این حال، لوییس به طور مدام در ساختمان اصلی حضور نداشت.
شب قبل از فاجعه، آنا ماریا از دخترش «پائولا» خواسته بود که در انجام برخی از کارهای دفترش به او کمک کند.
آخرین خاطره لوییس از آن روز هولناک این است که پائولا برای آوردن قهوه با آسانسور به طبقه هم‌کف ساختمان آمیا رفته بود.
درست زمانی که پائولا در حال باز کردن در بود، بمب منفجر شد. آنا ماریا به دلیل این که دفتر کارش در بخش پشتی ساختمان قرار داشت، یعنی بخشی که بعد از انفجار سرپا ماند، جان سالم به در برد.
پائولا در زمان مرگ فقط ۲۱ سال داشت.
لوییس از سال ۱۹۹۴ تاکنون خواهان دادخواهی در پرونده آمیا بوده و در حال حاضر نیز پی‌گیر پرونده است.
با گذشت حدود ۳۰ سال از آن روز، به نظر می‌رسد که این حکم نتوانسته است باری از غم و اندوه بازماندگان قربانیان، به‌ویژه کسانی که فرزند خود را از دست داده‌اند، کم کند.
سیژوسکی در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» می‌گوید: «اما متاسفانه این حکم به منزله بسته شدن پرونده نیست. ما باید به مبارزه خود ادامه دهیم. در پرونده آمیا، افرادی هستند که باید به سزای اعمال خود برسند. مسلم است که متهمان ایرانی هرگز برای محاکمه به آرژانتین نخواهند آمد. با توجه به قوانین فعلی کشور ما، محاکمه غیابی امکان‌پذیر نیست. امروز تلاش اصلی ما معطوف به تغییر قوانین و فراهم کردن امکان محاکمه غیابی است.»
پس از صدور حکم دادگاه جنایی، وزارت امنیت آرژانتین اعلام کرد که ابزارهای لازم برای اصلاح سیستم قضایی و امکان برگزاری محاکمه غیابی را ارتقا خواهد داد.
لوییس سیژوسکی در این باره گفت: «ابتکارات جالبی در زمینه محاکمه غیابی در حال انجام است. با این حال باید توجه داشت که اکثر آن‌ها شامل دو مرحله هستند؛ مرحله محاکمه غیابی و مرحله دوم در صورتی که متهم تصمیم به حضور در دادگاه داشته باشد. این تغییر بالقوه در سیستم حقوقی ما قطعاً شایسته توجه و بررسی دقیق است.»
«کارلوس ماهیکس»، یکی از سه قاضی مسوول صدور این حکم تاریخی خاطرنشان کرد: «در مورد جنایاتی مانند تروریسم، با توجه به وسعت و تلفات جانی، دولت موظف است راه‌حل‌های جایگزین و تکمیلی را برای جلوگیری از مصونیت عاملان این جنایات اتخاذ کند.»
ماهیکس هم‌چنین خواستار اصلاحاتی در سیستم قضایی بین‌المللی شد تا دولت‌ها به عنوان تابع قوانین کیفری شناخته شوند و بتوان آن‌ها را متهم و محکوم کرد.
پیشنهاد این قاضی که در رای او هم آمده، محاکمه ایران در دادگاه‌های بین‌المللی است.
اما دامنه محاکمه برای سیژوسکی معنای عمیق‌تری دارد. ماهیکس گفت: «نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کرد و بسیاری از مردم در مورد محاکمه غیابی از من می‌پرسند، این است که در صورت محکومیت متهم، این محاکمه به منظور گذراندن دوران محکومیت او در زندان نیست.»
او افزود: «بنابراین، بسیاری از مردم از من می‌پرسند که این محاکمه چه فایده‌ای خواهد داشت؟ من به آن‌ها توضیح می‌دهم که این محاکمه به کل جامعه آرژانتین کمک می‌کند تا تمام تحقیقات، شواهد و حقایق را که ثابت می‌کند عاملان این جنایات چه کسانی هستند، به طور کامل مشاهده کند. همه چیز از طریق یک دادگاه شفاهی و علنی آشکار خواهد شد.»
او ادامه داد: «من فکر می‌کنم این راهی برای ارایه اطلاعاتی به جامعه آرژانتینی است که باید در طول این سال‌ها از آن آگاه می‌شد و به نظر من این امر ارزش قابل توجهی دارد.»
برای سیژوسکی، یکی دیگر از جنبه‌های حیاتی حکم دادگاه، امکان در نظر گرفتن همه عناصری است که توسط سرویس‌های اطلاعاتی خارجی در پرونده آمیا نقش داشته و آن‌ها به طور موثر به عنوان مدرک در پرونده ثبت شده‌اند:«درج این عناصر به روشن شدن انگیزه، چرایی و چگونگی این جنایت کمک می‌کند، زیرا در واقع شواهدی هستند که ما برای پیشبرد این پرونده به آن‌ها نیاز داریم.»
بله قاطعی به نیسمان
اگر کسی در آرژانتین باشد که کار و تلاش‌های دادستان «آلبرتو نیسمان» که رهبری تحقیقات مربوط به بمب‌گذاری آمیا را بر عهده داشت به درستی درک کند، آن شخص بدون شک لوییس سیژوسکی است.
در تاریخ ۱۸ ژانویه ۲۰۱۵، آلبرتو نیسمان پس از متهم کردن «کریستینا کرشنر»، رییس‌جمهوری آرژانتین در آن زمان، به سرپوش گذاشتن بر مسوولیت ایران در حمله به آمیا از طریق «یادداشت تفاهم» کشته شد.
سیژوسکی می‌گوید: «من فرصتی داشتم که با دختر بزرگ نیسمان درباره پدرش صحبت کنم. من به او گفتم که در ملاقات‌هایم با نیسمان، گفت‌وگوها همیشه به همین شکل آغاز می‌شدند؛ نیسمان از من می‌پرسید که آیا نوه‌های دیگری هم دارم و من از او در مورد حال دخترانش می‌پرسیدم.»
برای سیژوسکی، این حکم تاییدی بر این است که مرگ دادستان نیسمان بیهوده نبوده است: «این حکم ثابت می‌کند که نیسمان درست می‌گفت و نکته جالب این است که به طور مستقیم به پرونده‌ای که نیسمان دنبال می‌کرد، یعنی پرونده تفاهم‌نامه با ایران، پرونده‌ای که من در آن شاکی هستم، مرتبط می‌شود. این حکم بله قاطعی به نیسمان است. این تاییدی بر صحت مسیر او است. این یک محرک قوی برای ما شاکیان است، همان‌طور که برای کل جامعه آرژانتین سوال است که چرا کسی اصرار به امضای چنین معاهده‌ای داشته است؟»
او با اشاره به تفاهم‌نامه‌ای که توسط رییس جمهوری وقت، کریستینا فرناندز کرشنر با ایران منعقد شده بود، این سوال را مطرح می‌کند.
«انجمن هم‌بستگی اسراییلی-آرژانتینی آمیا» اعلام کرد از صدور حکمی که تایید می‌کند این حمله در پاسخ به یک تصمیم سیاسی ایران و توسط «حزب‌الله» لبنان انجام شده است، استقبال می‌کند.
آمیا در بیانیه‌ای تأکید کرده است: «پرونده قضایی شواهد متعددی را به اثبات رسانده و شامل شواهد متعددی است که از همان ابتدای تحقیقات، نقش ایران و مشارکت فعال آن در تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی و تامین مالی این حمله تروریستی را به وضوح نشان می‌دهد.»
با این حال، آمیا خواستار محاکمه و مجازات عاملان فکری و مادی این «جنایت وحشیانه علیه بشریت» شده است.
پس از صدور حکمی، دولت آرژانتین سطح هشدار ضد تروریستی را در سراسر کشور افزایش داد. این اقدام شامل افزایش اقدامات امنیتی در اماکن، موسسات و مدارس مرتبط با جامعه یهودی در این کشور، و هم‌چنین سفارتخانه‌ها بود.
اقدامات امنیتی در فرودگاه بین‌المللی «اِزِیزا» در بوئنوس‌آیرس نیز به منظور احتیاط بیشتر افزایش یافته است. این اقدامات در واکنش به حمله ایران به اسراییل و ترس از تشدید تنش‌ها انجام شده‌اند.
لوییس سیژوسکی در مورد حمله ایران به اسراییل گفت: «من معتقدم ایران با حمله به اسراییل، مرتکب یک اشتباه استراتژیک بزرگ شد. این حمله فقط به تقویت قدرت نظامی و توان دفاعی اسراییل کمک کرد. من هر روز سوالات زیادی در مورد اسراییل می‌شنوم و می‌خوانم و باید بگویم که این سوالات بار ایدئولوژیکی سنگینی دارند. اما از زمان حمله دیروز ایران، شاهد کاهش این سوالات و به جای آن، تایید مجدد مواضع اسراییل در این درگیری بوده‌ام.»
سیژوسکی در مورد این که آیا حمله ایران به اسراییل او را می‌ترساند، گفت: «ما حزب‌الله را در حیاط خلوت خود داریم. حزب‌الله در حال حاضر در بولیوی و برزیل فعال است. آن‌ها مدت‌ها است که در آن‌جا حضور دارند. همیشه آن‌جا بوده‌اند. این نگران‌کننده است اما ما باید همیشه هوشیار باشیم؛ نه فقط از زمانی که ایران به اسراییل حمله کرده است بلکه هر روز از زندگی خود.»
در همین راستا، «پاتریسیا بولریچ»، وزیر امنیت آرژانتین به رسانه‌های آرژانتینی تایید کرد که هسته‌های حزب‌الله در بولیوی، پرو، شیلی و برزیل فعالانه حضور دارند.
آرژانتین در منطقه‌ای واقع شده است که گروه‌های مرتبط با ایران در آن فعال هستند. حزب‌الله در منطقه سه مرزی بین پاراگوئه، برزیل و آرژانتین حضور دارد و اخیراً فعالیت‌هایی را نیز در «ایکویک»، در شمال شیلی انجام داده است.
«چپاتریسیا بولریچ»، وزیر امنیت آرژانتین در مصاحبه‌ای گفت: «سال گذشته در سائوپائولو برزیل و چند هفته پیش در پرو و بولیوی نیز فعالیت‌هایی از سوی این گروه‌ها مشاهده شده است.»
لوییس سیژوسکی در این باره می‌گوید: «تروریسم نه صبر می‌کند و نه هشدار می‌دهد. هر روز در این‌جا، در آرژانتین، نه فقط جامعه یهودی بلکه همه آرژانتینی‌ها باید مراقب تهدید تروریسم باشند.»
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید