رسانههای ایران از عدم ثبت نام ۷۹۰ هزار دانشآموز در مدارس خبر میدهند. این خبر در حالی منتشر شده که در سال جاری تنها یک و نیم میلیون دانشآموز وارد پایه اول دبستان وارد شدهاند. بر اساس این گزارش تعداد دانشآموزان دوره ابتدایی به حدود ۹میلیون و ۲۰۰ هزار نفر رسیده است. در دوره متوسطه اول هم دستکم ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر و دوره متوسطه دوم هم به رقمی در حدود ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر رسیده است.
بر اساس همین گزارش: «دو و نیم میلیون دانشآموز در سراسر کشور هم در ۱۸ هزار مدرسه غیردولتی به تحصیل مشغول هستند. ۱۵۴ میلیون جلد کتاب درسی برای دانش آموزان به چاپ رسیده است. افرادی که کتاب درسی خود را در سامانه سفارش دادهاند، اول مهر کتاب خود را از مدرسه دریافت میکنند.»
اما بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی “محمد علویتبار” معاون سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی، ۸۹۰ هزار دانشآموز هنوز کتابهای درسی خود را سفارش ندادهاند. از این تعداد، یکصد هزار نفر در مدارس ثبتنام کرده اما، کتاب درسی خود را سفارش نداده و ۷۹۰ هزار نفر در مدارس ثبتنام نکردهاند.
با این حال سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی اعلام کرده است: «سامانه ثبت سفارش کتابهای درسی همچنان باز است. در مهرماه هم امکان سفارش کتابهای درسی برای دانشآموزان بازمانده وجود دارد.»
حضور ۷۴ هزار معلم جدید در مدارس
به رغم آنکه در سال تحصیلی جدید و در مدارس کشور ۱۷۶ هزار کمبود معلم وجود دارد؛ ۹۳ هزار نفر از طریق آزمون استخدامی، فارغالتحصیلان دانشگاه فرهنگیان و معلمان خرید خدمات تأمین شده است. ولی به گفته مسئولان وزارت آموزش و پرورش، قرار است باقیمانده این کمبود از طریق اضافهتدریس معلمان شاغل و تدریس معلمان بازنشسته جبران خواهد شد.
اولین ابلاغیه شورای عالی آموزش و پرورش، دولت چهاردهم، مجوز جذب ۷۰ هزار معلم بازنشسته را صادر و ابلاغ کرده است. در بخشی از این ابلاغیه که به امضای رییس جمهور تحت عنوان رییس شورای عالی رسیده، آمده است: «به کارگیری معلمان بازنشسته دارای مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی و بالاتر بهصورت حقالتدریس تماموقت (حداکثر تا سقف ۲۴ ساعت تدریس در هفته) در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ در مدارس تمام دورههای تحصیلی با رعایت نیاز ادارات آموزش و پرورش شهرستانها و مناطق و حسب دستورالعمل توسعه سنواتی سال تحصیلی جاری، بلامانع است.»
حداکثر سقف مجاز پرداخت حقالتدریس
در تبصره این ابلاغ آمده است: «بهکارگیری معلمان بازنشسته دارای مدرک تخصیلی پایینتر از لیسانس، صرفا در صورت نبود فرد دارنده لیسانس و بالاتر، پس از تایید و تصویب در کارگروه توسعه مدیریت ادارهکل آموزش و پرورش استان، بلامانع خواهد بود. حداکثر سقف مجاز پرداخت حقالتدریس به افراد بهکارگیری شده طبق بند ۱ و تبصره ذیل، در هفته ۲۴ ساعت و ماهانه ۱۰۰ ساعت است. مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و امور اداری ملزم به رعایت استفاده از بهکارگیری معلمان بازنشسته در مدارس، تا سقف ۷۰ هزار نفر است.»
به کارگیری مجدد معلمان بازنشسته در حالی است که «۲۱ هزار نفر در رشته آموزگاری، ۱۷هزار نفر در رشته دبیری و هنرآموزی و ۱۱هزار نفر مربی پرورشی، تربیتبدنی و مربی سلامت هم از طریق آزمون استخدامی برای مدارس جذب شدهاند. ۱۸هزار نفر هم از فارغالتحصیلان دانشگاههای فرهنگیان و شهید رجایی و ۲۶ هزار نیروی خرید خدمات امسال در مدارس به کار گرفته میشوند».
تدریس ۲۶ هزار بازنشسته
با احتساب ۷۴ هزار معلم جدید و ۲۶ هزار معلم خرید خدمات، ۹۳ هزار معلم امسال به مدارس اضافه خواهند شد. اما بر اساس آمارها امسال ۷۴ هزار معلم هم بازنشسته شدند. از این تعداد ۲۶هزار نفر متقاضی ادامه خدمت بودهاند که از مهرماه در مدارس به تدریس ادامه خواهند داد.
پیشتر «رضامراد صحرایی»، وزیر آموزش وپرورش دولت سیزدهم، از جذب و استخدام ۱۲۹هزار معلم در سال تحصیلی ۴۰۲-۴۰۳ خبر داده بود. براساس ادعای او: «تعداد معلمی که در این سه سال جذب شد، به اندازه ۳۰ درصد کل معلمان است. تعداد معلمی که در این سه سال جذب شد به اندازه ۳۰ درصد کل معلمان است.»
او که روز ۲۵مرداد۱۴۰۳در آیین افتتاح دوره توانمندسازی معلمان جدید استخدام آموزش و پرورش استثنایی سخن گفته بود، با تاکید بر اینکه «استثنایی در اصلاح ساختار و جذب معلم کارهای ارزشمندی انجام داده» گفته است: «اگر مدیری آیندهنگر باشد،به آموزشوپرورش توجه ویژه خواهد کرد.»
آیا کشور کمبود معلمان تحصیل کرده روبهرو است؟
به کارگیری مجدد معلمان بازنشسته در حالی به امضای پزشکیان رسیده است که «احسان عظیمی راد»، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی روز ۱۳تیرماه سال جاری با اعلام اینکه وضعیت نیروهای خرید خدمات باید در آموزش و پرورش مشخص شود، گفته بود: «معلمان نهضتی و خرید خدمات که سالهای طولانی خدمات آموزشی ارائه دادهاند باید در سیستم استخدام رسمی وارد شوند تا در تبدیل وضعیت قراردادی مورد توجه قرار بگیرند.» او در مورد جبران کمبود معلم، گفته بود: «با کمبود حدود ۲۰۰ هزار معلم در کشور روبرو هستیم که وزارت آموزش و پرورش برای جبران آن با روشهای مختلف اقدام به تامین آن میکند، اما تاکنون این مهم عملی نشده است.»
یک معلم ساکن اصفهان در پاسخ به این پرسش که «آیا کشور به کمبود معلمان تحصیلکرده رسیده که بهسراغ طلاب یا بازنشستگان رفته» به ایران وایر گفته بود: «بله. بهشدت با کمبود معلم متخصص و توانمند مواجه است. از تخصص آموزش ابتدایی تا دروس تخصصی ریاضی و زیست و فیزیک و جامعه شناسی و ادبیات و سایر دروس -چه در دبیرستان و چه در مدارس فنیوحرفهای- اتفاقا فارغالتحصیلان دانشگاهی بسیاری در این رشتهها وجود دارد. با برگزاری حداقل یک سال دورههای عمومی و تخصصی آموزش روش و فنون تدریس و یادگیری، میتوانند در کلاسهای درس حاضر شوند.»
به گفته او اما عدم تخصیص بودجه کافی به آموزشوپرورش از یک طرف و نگرش بسته، ایدئولوژیک، مطلقگرا و تمامیتخواه از طرف دیگر، موجب شده تا حکومت نه توان مالی لازم برای استخدام نیروی متخصص داشته باشد و نه اینکه بتواند به متخصصان جوان دهه هفتاد و هشتادی دارای شخصیت مستقل و اندیشه انتقادی، اعتماد کند.
مدارس دولتی کلاسهای خالی از معلم ندارند
مسئولان وزارت آموزش و پرورش همچنین وعده دادهاند که امسال کلاسهای خالی از معلم در مدارس دولتی وجود نخواهد داشت و مشکل کلاسهای درس بدون معلم که در سال تحصیلی گذشته تا اوایل آذرماه هم در مدارس دولتی عادی مشاهده میشد، دیگر وجود نداشته باشد.