در حال حاضر، درگیری میان اسرائیل و ایران به همین دو کشور محدود شده است. در سازمان ملل متحد و دیگر محافل، درخواست‌های گسترده‌ای برای خویشتنداری مطرح شده است.

اما اگر این درخواست‌ها نادیده گرفته شوند چه؟ اگر درگیری گسترش یابد و تشدید شود چه اتفاقی می‌افتد؟

در ادامه تنها چند سناریوی ممکن از بدترین حالت‌ها را می‌خوانید:

آمریکا وارد جنگ می‌شود

با وجود انکارهای مکرر ایالات متحده، ایران به‌وضوح معتقد است که نیروهای آمریکایی حملات اسرائیل را تأیید کرده و دست‌کم به‌طور ضمنی از آن حمایت کرده‌اند.

ایران ممکن است اهداف آمریکایی در سراسر خاورمیانه را هدف قرار دهد – مانند اردوگاه‌های نیروهای ویژه در عراق، پایگاه‌های نظامی در خلیج فارس و نمایندگی‌های دیپلماتیک در منطقه. هرچند گروه‌های نیابتی ایران مانند حماس و حزب‌الله به‌شدت تضعیف شده‌اند، اما شبه‌نظامیان متحد ایران در عراق همچنان مسلح و فعال باقی مانده‌اند.

ایالات متحده نسبت به احتمال چنین حملاتی نگران بود و بخشی از نیروهای خود را از منطقه خارج کرد. در پیام‌های رسمی خود، آمریکا هشدار داده است که ایران در صورت حمله به اهداف آمریکایی، با عواقب جدی مواجه خواهد شد.

اما اگر یک شهروند آمریکایی – برای مثال در تل‌آویو یا مکان دیگری – کشته شود چه اتفاقی خواهد افتاد؟

دونالد ترامپ ممکن است خود را در موقعیتی بیابد که ناچار به واکنش شود. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، مدت‌هاست که متهم به تلاش برای کشاندن آمریکا به میدان جنگ علیه ایران است.

تحلیل‌گران نظامی می‌گویند تنها ایالات متحده است که بمب‌افکن‌ها و بمب‌های سنگرشکن کافی برای نفوذ به عمیق‌ترین تأسیسات هسته‌ای ایران، به‌ویژه سایت فردو، را در اختیار دارد.

ترامپ به حامیان خود جریان ماگا وعده داده بود که وارد هیچ جنگ «بی‌پایانی» در خاورمیانه نخواهد شد. اما در عین حال، بسیاری از جمهوری‌خواهان از دولت اسرائیل و این دیدگاه که اکنون زمان مناسب برای تلاش جهت تغییر رژیم در تهران است، حمایت می‌کنند.

با این حال، اگر آمریکا به یک طرف فعال در جنگ تبدیل شود، این موضوع تشدیدی عظیم در درگیری‌ها خواهد بود که دنباله‌ای طولانی و بالقوه ویرانگر به دنبال خواهد داشت.

کشورهای خلیج فارس نیز ممکن است به درگیری کشیده شوند.

اگر ایران نتواند به اهداف نظامی و سایر اهداف به‌خوبی محافظت‌شده در اسرائیل آسیب بزند، ممکن است موشک‌هایش را به‌سوی اهداف دیگری در خلیج فارس نشانه بگیرد—به‌ویژه کشورهایی که ایران آن‌ها را طی سال‌ها به حمایت و پشتیبانی از دشمنانش متهم کرده است.

اهداف انرژی و زیرساختی زیادی در این منطقه وجود دارد. به یاد داشته باشیم که در سال ۲۰۱۹، ایران به حمله به تأسیسات نفتی عربستان سعودی متهم شد و نیروهای نیابتی حوثی آن در سال ۲۰۲۲ اهدافی در امارات متحده عربی را هدف قرار دادند.

از آن زمان، نوعی آشتی میان ایران و برخی کشورهای منطقه صورت گرفته است.

اما این کشورها میزبان پایگاه‌های هوایی ایالات متحده هستند. برخی از آن‌ها همچنین—به‌طور پنهانی—در سال گذشته به دفاع از اسرائیل در برابر حمله موشکی ایران کمک کرده‌اند.

اگر خلیج فارس مورد حمله قرار گیرد، ممکن است این کشورها نیز خواستار آن شوند که جنگنده‌های آمریکایی نه‌تنها از اسرائیل، بلکه از آن‌ها نیز دفاع کنند.

شکست اسرائیل در نابودی توان هسته‌ای ایران

اگر حمله اسرائیل ناکام بماند چه می‌شود؟ اگر تأسیسات هسته‌ای ایران بیش از حد عمیق یا به‌خوبی محافظت‌شده باشند چه؟ اگر ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی ایران—سوخت هسته‌ای که فقط یک گام تا تبدیل شدن به اورانیوم مناسب برای ساخت سلاح فاصله دارد و برای ساخت حدود ده بمب کافی است—نابود نشود چه؟

گمان می‌رود این ذخایر در اعماق معادن مخفی پنهان شده باشند. ممکن است اسرائیل برخی دانشمندان هسته‌ای ایران را کشته باشد، اما هیچ بمبی نمی‌تواند دانش و تخصص هسته‌ای ایران را نابود کند.

اگر حمله اسرائیل رهبران ایران را به این نتیجه برساند که تنها راه بازدارندگی در برابر حملات آینده، دستیابی سریع به توان هسته‌ای است چه؟

اگر فرماندهان نظامی تازه‌وارد، سرسخت‌تر و بی‌احتیاط‌تر از پیشینیان کشته‌شده خود باشند چه؟

دست‌کم، چنین شرایطی ممکن است اسرائیل را وادار به حملات بیشتر کند—و منطقه را وارد دور باطلی از حمله و تلافی کند. اسرائیلی‌ها برای این راهبرد، اصطلاحی بی‌رحمانه دارند: به آن «چمن‌زنی» می‌گویند.

شوک اقتصادی جهان

قیمت نفت همین حالا هم در حال افزایش است.

اگر ایران تنگه هرمز را ببندد و حرکت نفتکش‌ها را بیشتر محدود کند چه می‌شود؟

اگر در سوی دیگر شبه‌جزیره عربستان، حوثی‌های یمن تلاش‌های خود را برای حمله به کشتی‌رانی در دریای سرخ تشدید کنند چه؟ آن‌ها آخرین متحد نیابتی باقی‌مانده ایران هستند که سابقه‌ای در بی‌ثباتی و تمایل به ریسک بالا دارند.

بسیاری از کشورها در حال حاضر با بحران هزینه‌های معیشت مواجه‌اند. افزایش بهای نفت به تورمی دامن خواهد زد که نظام اقتصادی جهانی—که همین حالا هم زیر بار جنگ تعرفه‌ای ترامپ در حال خم شدن است—را بیش از پیش تحت فشار قرار می‌دهد.

و فراموش نکنیم، تنها کسی که از افزایش قیمت نفت سود می‌برد، رئیس‌جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین است—کسی که ناگهان میلیاردها دلار پول بیشتری روانه خزانه کرملین می‌بیند تا هزینه جنگش علیه اوکراین را تأمین کند.

سقوط حکومت ایران و خلأ قدرت

اگر اسرائیل در رسیدن به هدف دیرینه‌اش برای سرنگونی رژیم انقلابی اسلامی ایران موفق شود چه خواهد شد؟

نتانیاهو مدعی است هدف اصلی‌اش نابودی توانایی هسته‌ای ایران است. اما او در بیانیه دیروز خود به‌روشنی اعلام کرد که هدفی گسترده‌تر، یعنی تغییر رژیم، را نیز دنبال می‌کند.

او خطاب به «ملت سرافراز ایران» گفت که حمله‌اش «راه را برای شما هموار می‌کند تا به آزادی برسید» و حکومت کنونی ایران را «رژیمی شیطانی و ستمگر» توصیف کرد.

سرنگونی حکومت ایران ممکن است برای برخی در منطقه، به‌ویژه برخی از اسرائیلی‌ها، جذاب باشد. اما این تغییر چه خلأیی به‌جا خواهد گذاشت؟ پیامدهای پیش‌بینی‌نشده آن چه خواهد بود؟ بحران داخلی در ایران چه شکلی خواهد داشت؟

بسیاری هنوز به‌خاطر دارند که پس از سقوط حکومت‌های مرکزی قدرتمند در عراق و لیبی چه اتفاقی افتاد.

بنابراین، بسیاری از مسائل به این بستگی دارد که در روزهای آینده این جنگ چگونه پیش خواهد رفت.

ایران چگونه و با چه شدت پاسخ خواهد داد؟ و ایالات متحده تا چه حد و آیا اصولا می‌تواند اسرائیل را به خویشتنداری وادارد؟

پاسخ به این دو سوال، تعیین‌کننده بسیاری از تحولات خواهد بود.

از: بی بی سی