برای یک دیدار خصوصی و دیدن دوستی به هلند رفته بودم ولی مگر می شود به هلند بروی و از دادگاه لاهه دیدن نکنی ؟ به ویژه آن که این شانس را داشتم که دوست عزیزم آقای جاماسب سلطانی همراهم شود و با اطلاعات وسیعی که داشت این دیدار را برایم دلپذیرتر کند.
در ذهن بسیاری از ایرانیان لاهه همراه با نام دادگاه لاهه همراه با یاد و نام مصدق و کوشش او در مبارزه با امپراتوری انگلیس همانند کلیشه حک شده است ا. لاهه گرچه از لحاظ جمعیت شهر چهارم یا پنجم هلند محسوب می شود ولی از لحاظ اهمیت همردیف با آمستردام است و در رتبه اول قرار دارد و در اصل شاید مهمتر هم باشد. دلیلش شاید عجیب به نظر بیاید ولى هلند دو پایتخت دارد: یکى پایتخت واقعى (آمستردام) یکى پایتخت سیاسى (لاهه) که محل سکونت اصلى پادشاه هلند است و همچنین مجلس و تمام وزارتخانه ها و اداره هاى مهم دولتى و حتا سفارتخانه ها هم در لاهه قرار دارند. دادگاه هاى بین المللى زیر مجموع دادگاه لاهه در این شهر است .
زبان هلندی مخلوطی از زبان های سوئدی آلمانی و انگلیسی و غیره است و الحق بسیار به گوش ناخوشایند یا حتا گوشخراش می آید. لاهه به زبان هلندی : Den Haag دِنهاخ گفته می شود و البته نمی دانستم این کلمه لاهه به این نرمی چرا برعکس تبدیل به این کلمه زمخت شده که تلفظ آن آدم را یاد هیتلر و نوادگانش می اندازد.
دوستم توضیح داد که لاهه برگردان فارسى واژه la haye فرانسوى است و ما مانند بسیاری دیگر از نام های تاریخی و جغرافیایی را از فرانسه گرفته ایم .
اولین پرسشی که دوستم از یکی از مسئولان آنجا کرد این بود که صندلی دکتر مصدق کجاست ؟ من شنیده بودم صندلی که مصدق بر روی آن نشسته بود سالها جداگانه بنام وی نگهداری می شده است . مسئول آنجا در پاسخ گفت که آن صندلی کماکان موجود است ولی به سبب تعمیردر انبار است و امروز نمی توانیم آن را ببینیم . اقای سلطانی توضیح داد که آن کرسى که دکتر مصدق نیز بر آن نشسته بودند تا چند سال پیش همچنان موجود بود و از آن استفاده می شد ولى سالن بزرگ، که پرونده ی اختلاف بین دولت ها در آن برگزار می شود نیازمند دکوراسیون جدیدى است غ اسباب قدیمی به انبار فرستاده شده اما این کرسى اختصاصاً بخاطر اهمیت تاریخى دکتر مصدق نگهدارى نشده، طبیعتاً چون بى طرفى دادگاه را زیر سوال می برد.
اینجا دادگاه لاهه است
از: ایران لیبرال