گزارشگران بدون مرز که یک سازمان غیرانتفاعی مدافع آزادی رسانه ها و روزنامهنگاران در فرانسه است، گزارش جدیدی از ردهبندی جهانی آزادی رسانهها منتشر کرده که بر اساس آن از میان ۱۸۰ کشوری که وضعیت رسانه ها در آن بررسی شده ایران در رتبه ۱۶۴ و در انتهای جدول قرار دارد.
رتبه ایران ۱۶ پله تا جایگاه ۱۸۰ یعنی انتهای جدول که متعلق به کره شمالی دارنده رکورد بدترین وضعیت رسانه ای موجود در جهان است، فاصله دارد.
پس از ایران کشورهایی همچون سومالی، بحرین، عربستان سعودی، یمن، اریتره، چین و کره شمالی قرار دارند.
وضعیت ایران نسبت به گزارش سال گذشته یک پله ترقی کرده اما گزارشگران بدون مرز میگوید این بهبود ظاهری “در اصل به دلیل بدتر شدن وضعیت دیگر کشورها است” که به زیر رتبه ایران سقوط کرده و باعث صعود رتبه ایران شده اند.
براساس این گزارش ایران در سال ۲۰۱۷ همچنان یکی از ۵ زندان بزرگ جهان برای روزنامهنگاران و شهروند خبرنگاران بوده است و طی ۱۶ سالی که این گزارش از سوی گزارشگران بدون مرز منتشر می شود “هیچگاه ردههای آخر جدول و همسایگی در جوار بدترینها را ترک نکرده است”.
گزارشگران بدون مرز می گوید از ۱۱ دی ۱۳۹۶ (اول ژانویه ۲۰۱۷) بیش از ۲۰ روزنامهنگار و ۵۰ شهروندخبرنگار در ایران بازداشت شدهاند. “شماری از آنها به صورت موقت و در انتظار صدور حکم دادگاه تجدید نظر با وثیقههای سنگین آزاد شدهاند. تاثیر این بازداشتها افزون بر ایجاد وحشت و عدم امنیت شغلی، تحمیل خودسانسوری به این روزنامهنگاران و همکاران آنهاست”.
در این گزارش لایحه دولت حسن روحانی موسوم به لایحه نظام رسانهای جمهوری اسلامی “آخرین ضربه در تحکیم قانونهای آزادی ستیز و سانسور بیشتر” در ایران توصیف شده است. این لایحه به دلیل مخالفت دست اندرکاران رسانه ها در ایران فعلا مسکوت گذاشته شده است.
گزارشگران بدون مرز می گوید “سرکوب آزادی اطلاعرسانی در مرزهای ایران محدود نمانده و رسانههای جهانی و به ویژه رسانههای فارسی زبان در خارج از کشور نیز قربانی سرکوب وتهدید و سانسور شدهاند”.
براساس تازه ترین گزارش گزارشگران بدون مرز در حالی که سال ۲۰۱۷ افغانستان در این سال رتبه ۱۱۸ را از میان ۱۸۰ کشور به خود اختصاص داده است. سال ۲۰۱۷ به تعبیر گزارشگران بدون مرز “بازهم سالی مرگبار برای افغانستان بود، اما در جدول ردهبندی جهانی آزادی رسانهها، افغانستان دو رده بالاتر آمده است”.
گزارشگران بدون مرز می گوید “در این سال و در حملههای متعدد طالبان و گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) در کابل و دیگر ولایات دستکم ۱۵ خبرنگار و دستاندرکار رسانهها کشته شدند. ناگواری وضعیت آزادی رسانهها در دیگر کشورها و سقوط آنها از یک سو و از سوی دیگر پیشرفتهایی در عرصه آزادی اطلاع رسانی عامل این فرا رفتن بوده است”.
در ارتباط با وضعیت رسانه های در کشور تاجیکستان، گزارشگران بدون مرز می گوید این کشور در جایگاه ۱۴۹ قرار دارد اما “رسانههای تاجیکستان در سال ۲۰۱۷ هم از سرکوب و تهدید در امان نبودند، رسانه مستقل یا تهدید شدند و یا مجبور بودند به فعالیت خود پایان دهند امری که به گریز خبرنگاران از کشور منجر شد”.
هر دو کشور افغانستان و تاجیکستان با رتبه هایی به ترتیب ۱۱۸ و ۱۴۹ جایگاه بهتر و مطلوب تری از وضعیت ایران با رتبه ۱۶۴ در میان ۱۸۰ کشور دارند.