رئیس سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید ایران در برخی زمینه‌ها نظیر مصرف انرژی دارای “یکی از آمارهای ننگین جهان” است. به گفته کلانتری، سرانه آب در سال جاری نصف میزانی است که وضعیت بحرانی محسوب می‌شود.
معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست “یک‌جانبه‌نگری” در سیاست‌های زیست‌محیطی چهار دهه گذشته را عامل در معرض بی‌آبی قرار گرفتن ۷۰ درصد جمعیت ایران عنوان کرد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، عیسی کلانتری این سخنان را شب گذشته (پنج‌شنبه ۲۴ خرداد) در مراسم معارفه مدیرکل جدید اداره حفاظت محیط زیست خراسان‌رضوی بیان کرد. او گفت: «باید توجه داشت که سرانه آب در سال جاری به زیر ۵۰۰ متر مکعب رسیده، حال آنکه زیر ۱۰۰۰ متر مکعب بحران محسوب می‌شود.»
کلانتری می‌گوید از ابتدای تاسیس حکومت جمهوری اسلامی “به علت جهل و ناآگاهی” همواره امر توسعه در برابر محیط زیست قرار گرفته و به توسعه پایدار توجهی نشده است.
او به عنوان مثال گفت: «ما نسبت به استقرار آمایشی کشور بی‌توجه بوده‌ایم. در واقع در مناطقی که آب وجود ندارد اجازه داده شده تا صنعت آب‌بر مستقر شود، مانند شهر چند میلیونی اصفهان که آب آشامیدنی ندارد، حال آنکه آب‌برترین صنایع کشور در اصفهان ایجاد شده است.»
معضل کم‌آبی و سوءمدیریت مسئولان در استان اصفهان و برخی استان‌های دیگر با اعتراض‌های شدیدی روبرو شده که در سال‌های اخیر گسترش یافته و در مواردی به درگیری میان مردم و ماموران انتظامی نیز کشیده شده است.
عیسی کلانتری با اشاره به استفاده بی‌رویه از منابع آب تجدیدپذیر می‌گوید بر اساس استاندارد جهانی این میزان نباید بیش از ۴۰ درصد باشد در صورتی که در ایران به طور میانگین به ۱۱۰ درصد می‌رسد. او مصرف آب تجدیدپذیر در خراسان رضوی را ۱۳۰ درصد و “بسیار دردناک” خواند.
شاخص‌های “ننگین” زیست‌محیطی
کلانتری با بیان این‌که در دنیا برای تولید یک واحد کالا یک واحد انرژی مصرف می‌شود گفته است: «متاسفانه در ایران برای هر واحد کالا، ۴ واحد انرژی مصرف می‌شود که یکی از آمارهای ننگین جهان است. ایران در راستای حفظ محیط زیست یکی از کشورهای سرافکنده در دنیاست و حتی جرأت نداریم شاخص‌های واقعی محیط زیست خود را در مجامع جهانی بیان کنیم.»
پیشتر مسئولان دیگری نیز درباره بحران کم‌آبی و پیامدهای آن هشدار داده بودند. شاهرخ فاتح، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران چندی پیش از کمبود جدی آب در ۹۷ درصد از مساحت ایران خبر داده و گفته است بر پایه شاخص‌های کوتاه و بلندمدت تقریبا تمام ایران با درجات مختلف خشکسالی اعم از خفیف تا بسیار شدید مواجه است.
وزیر نیرو، رضا اردکانیان نیز اول اردیبهشت ماه، سال ۹۷ را سخت‌ترین سال ایران به لحاظ تامین آب در نیم قرن اخیر توصیف کرد و هشدار داد که ۳۵ میلیون ساکنان بیش از ۳۳۰ شهر ایران با تنش آبی روبرو هستند.
شماری از کارشناسان معتقدند بحران کم‌آبی در آینده نه چندان دور می‌تواند عامل مهاجرت‌های گسترده درون کشوری شود و تنش‌ها و درگیری‌های محلی بر سر آب را تشدید کند.
آلودگی هوای ۱۰ کلان‌شهر
سدسازی بی‌رویه و برداشت بیش از حد استاندارد از منابع آب تجدیدپذیر و آب‌های زیرزمینی پیامدهایی نظیر خشک شدن دریاچه‌ها و تالاب‌ها دارد که خود عامل بحران‌های دیگر از جمله افزایش گرد و غبار می‌شوند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان این‌که میزان آبی که در ایران وارد زمین می‌شود ۱۹ و نیم میلیارد مترمکعب است، گفت که با این حال میزان برداشت آب حدود دو و نیم برابر این مقدار است.
به گزارش ایسنا، کلانتری گفت: «امروز هیچ تالابی به صورت تقریبی در کشور زنده نیست. سخت‌ترین کار ما در تالاب‌هاست. زمانی که در زاینده‌رود آبی برای برداشت و مصرف نیست، دیگر تکلیف گاوخونی روشن است. ۳۷ سد روی آب رودخانه‌ها در ارومیه ساخته شد و موجب خشک‌شدن دریاچه ارومیه شده است.»
معاون رئیس دولت دوازدهم تالاب‌های خشک شده را یکی از منشاءهای داخلی گرد و غبار عنوان کرد و افزود “سیاست‌های غلط” باعث شده که امروز ۱۰ کلان‌شهر ایران با مشکل آلودگی هوا رو به رو باشند.
کلانتری “سیاست خودکفایی در زمینه غذا” را از عوامل مهم خشک شدن دریاچه‌ها و تالاب‌ها عنوان کرد و از مسئولان خواست گناه مشکلات خودساخته را به گردن دیگران نیندازند.
بر باد دادن منابع آب و خاک
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست سال گذشته در مراسم معارفه خود در این سمت، مسئولان را متهم کرد که در دهه‌های گذشته با سیاست‌های احساسی و “به خاطر تولید چند تن گندم اضافی” منابع آب و خاک را بر باد دادند و بحران کم‌آبی را به وضعیت “فاجعه‌آمیز” امروز کشاندند.
روزنامه شهروند ۲۴ مهرماه ۹۶ خود با اشاره به تکرار این سخنان از سوی کلانتری نوشت: «زمانی تلاش برای رسیدن به خودکفایی در محصولات کشاورزی از بزرگترین افتخارات کلانتری بود و حالا او یکی از منتقدان این سیاست شده و از ورشکستگی آبی و سکوت انجمن‌های علمی کشور می‌گوید.»
عیسی کلانتری در بخش پایانی سخنرانی خود در مراسم معارفه مدیرکل جدید اداره حفاظت محیط زیست خراسان رضوی خواستار توجیه مسئولان برای دست برداشتن از “رفتارهای غیرمتوازن و غیرپایدار” شد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست دستور داده که از ابتدای امسال هیچ صنعت آب‌بری در ایران ایجاد نشود. او اما درباره صنایع آب‌بری که شهرهایی نظیر اصفهان را با بحران کم‌آبی رو به رو کرده و سدهایی که باعث خشکی تلاب‌ها شده‌اند، چیزی نگفته است.
از: دویچه وله
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید