بر اساس آمار رسمی در ایران، تعداد کل مبتلایان به «کووید ۱۹» تا ساعت دو بعدازظهر روز ۲۷ اسفند ۱۳۹۸ از ۱۶ هزار نفر گذشت. آمار کشته شدگان به نزدیک هزار نفر رسیده و گفته شده است که چیزی در حدود پنج هزار نفر هم بهبود یافته از این ویروس مرگبار جان سالم به در بردهاند.
تردیدهای زیادی درباره صحت یا دقت این آمار وجود دارد. شواهد و قرائن حکایت از آن دارند که آمار واقعی ابتلا به ویروس «کرونا» چندین برابر بیش از آمار رسمی است. اما آیا امکانات برای این حجم از بیمار در ایران وجود دارد؟ قطعا اگر منظور از امکانات، تختهای مراقبتهای ویژه (آیسییو) باشد، جواب این سوال منفی است.
حتی با احتساب آمار رسمی، همین الان هم تعداد کل مبتلایان در کشور دو برابر بیشتر از تعداد کل تختهای مراقبتهای ویژه است. حتی اگر تعداد افراد بهبود یافته را هم کم کنیم، باز هم طبق آمار رسمی، چیزی در حدود دوهزار تخت کمتر از تعداد بیماران خواهد بود.
اما پیش از دقیق شدن در جزییات آمار، ببینیم آیا همه افراد مبتلا به کرونا نیاز به مراقبتهای ویژه دارند؟
خیر. اما نکته اینجا است که با توجه به شرایط و قرائن، اغلب افرادی که در آمارهای رسمی شمارش میشوند، نیاز به مراقبتهای ویژه دارند.
روز چهارشنیه ۲۸ اسفند ۱۳۹۸، مدیر اورژانس جهانی بهداشت خاورمیانه که به تازگی از ایران بازگشته است، اعلام کرد: «تعداد مبتلایان به کرونا در ایران ممکن است پنج برابر میزان رسمی اعلام شده باشد. به این دلیل که آزمایشهای کرونا فقط بر روی افرادی با علایم شدید انجام میشود.»
با این حساب، میتوان گفت به دلیل کمبود امکانات، تنها از کسانی آزمایش کرونا گرفته میشود که علایم شدیدی دارند.
پیش از این نیز در لابهلای اظهارات مقامهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نشانههایی از آن بود که به جز موارد خاص مانند سیاستمداران و افراد مشهور، آزمایش کرونا تنها برای بیماران بستری، آن هم نه همه آنها انجام میشود؛ از جمله میتوان به اظهارات روز ۱۳ اسفند «علیرضا رئیسی»، معاون وزیر بهداشت اشاره کرد که گفته بود: «از ابتدا تاکنون بیش از هشت هزار و ۵۳۲ نفر به علت ابتلا به این ویروس بستری شدهاند که برای پنجهزار و ۷۳۷ نفر تست انجام شده است و دو هزار و ۳۳۶ نفر به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شدهاند.»
معنی حرفهای این مقام وزارت بهداشت این است که نه فقط موارد مشکوک سرپایی با علایم عمومی ابتلا به ویروس مانند تب، و سرفه، بلکه یک سوم کسانی که به خاطر وضعیتشان در بیمارستان بستری شدهاند، آزمایش نشدهاند.
با این حساب میتوان مطمئن بود که اغلب کسانی که نامشان در فهرست آمار رسمی کرونا درج میشود، افرادی هستند که به بستری و مراقبتهای ویژه بیمارستانی نیاز دارند.
اما آیا در ایران به اندازه بیماران بدحال کرونا، تخت مراقبتهای ویژه وجود دارد؟
پایگاه «داده باز ایران»، روز ۱۴ اسفند ۱۳۹۸ در گزارشی به بررسی و مقایسه آمار کرونا با آمار تختهای بیمارستانی پرداخته بود. در این گزارش آمده بود که طبق آمار رسمی وزارت بهداشت، تعداد کل تختهای مراقبتهای ویژه در کل کشور، هشتهزار و۲۱۲ تخت (سال ۱۳۹۶) بوده است. این آمار در زمان انتشار این گزارش، چهار برابر بیشتر از آمار رسمی مبتلایان کرونا بود. اما الان شمار افراد مبتلا تا ۲۷ اسفند با ۱۶هزار و ۱۶۹ فرد مبتلا، دو برابر از ظرفیت تختهای آیسییو بیشتر شده است.
تا روز سهشنبه ۲۷ اسفند، طبق آمار رسمی، در استان تهران چهار هزار و ۴۷ نفر به کرونا مبتلا بودهاند. در حالی که تعداد کل تختهای مراقبتهای ویژه در استان تهران تا دو سال پیش، دو هزار و ۴۰۲ تخت بوده است.
در قم تعداد افراد مبتلا هزار و ۵۲ نفر و تعداد تختهای آیسییو فقط ۵۷ نفر است. این یعنی تعداد بیماران نیازمند تخت ۱۸ برابر بیشتر از ظرفیت موجود آیسییو در کل استان است.
جدول زیر نشان میدهد که وضعیت در استانهای مختلف چهگونه است. چنانکه پیدا است، در اکثر استانهای کشور آمار رسمی ابتلا از تعداد تختهای مراقبتهای ویژه فزونی گرفته و عملا بیماری از امکانات بیمارستانی در ایران جلو افتاده است.
به قطع و یقین، در روزهای آتی اوضاع از این نیز بدتر خواهد شد. قاعدتا تعداد تختهای آیسییو ثابت یا سرعت رشد آن محدود و پایین است. از سوی دیگر، سرعت رشد و گسترش کرونا در ایران همچنان زیاد است. معلوم نیست با تداوم این وضعیت، چه خواهد شد و سازمان و ساختار مدیریت بحران در جمهوری اسلامی برای برون رفت از این وضعیت چه کاری انجام خواهد داد.
از: ایران وایر