محمدرضا باطنی، زبانشناس و فرهنگ‌نویس مشهور ایرانی در گذشت

چهارشنبه, 22ام اردیبهشت, 1400
اندازه قلم متن

دکتر محمدرضا باطنی، چهره مطرح زبان‌شناسی، در سن ۸۷سالگی درگذشت.

خانواده باطنی این خبر را تایید کرده‌ است. این نویسنده، مترجم و فرهنگ‌نویس در پی دوره‌ای بیماری ساعتی پیش (در روز سه‌شنبه، ۲۱ اردیبهشت‌ماه) درگذشت.

همچنین انتشارات فرهنگ معاصر، ناشر «فرهنگ معاصر پویا» (انگلیسی – فارسی) تالیف محمدرضا باطنی با اعلام خبر درگذشت او نوشته است: «یار دیرین سال‌های دور تا به امروزمان دکتر محمدرضا باطنی را از دست دادیم.

انتشارات فرهنگ معاصر فقدان ایشان را به اهل فرهنگ، جامعه‌ زبان‌شناسی و فرهنگ‌نویسی ایران و خانواده‌ محترم‌شان تسلیت عرض می‌کند. باشد که راهشان ادامه یابد.»

محمدرضا باطنی سال ۱۳۱۳ در اصفهان متولد شد. او پس از پایان دوره دبیرستان به عنوان معلم در آموزش و پرورش استخدام شد. باطنی پس از دریافت دیپلم ادبی وارد دانشسرای عالی شد و در سال ۱۳۳۹ از رشته زبان و ادبیات انگلیسی فارغ‌التحصیل شد. او در سال ۱۳۴۰ به انگلستان رفت و از دانشگاه لیدز فوق لیسانس زبان‌شناسی گرفت و با دفاع از رساله‌ای که بنا بود از آن در لندن دفاع کند، در دوره تازه‌تاسیس دکتری زبان‌شناسی دانشگاه تهران، در خردادماه ۱۳۴۶ دکتری زبان‌شناسی همگانی و زبان‌های باستانی دریافت کرد. پس از آن در مهرماه ۱۳۴۶ به عنوان استادیار زبان‌شناسی در گروه زبان‌شناسی دانشگاه تهران آغاز به کار کرد. 

محمدرضا باطنی از سال‌های تدریس در دانشگاهی با مطبوعات در زمینه نگارش مقاله‌هایی درباره مسائل اجتماعی و فرهنگی همکاری داشت، این همکاری پس از انقلاب نیز با ماهنامه «آدینه» و سپس «دنیای سخن» و چند نشریه ادامه داشت. از جمله مقاله‌های تاثیرگذار او «اجازه بدهید غلط بنویسیم»، نقدی بر کتاب «غلط ننویسیم» ابوالحسن نجفی بود. 

پس از آن، باطنی در سال ۱۳۶۴ با تقاضای موسسه فرهنگ معاصر شروع به تالیف یک فرهنگ دوزبانه انگلیسی-فارسی کرد و این فرهنگ در اردیبهشت ۱۳۷۲ به بازار عرضه شد. او پس از آن به همکاری با موسسه فرهنگ معاصر ادامه داد و حاصل این همکاری تالیف و تدوین طرح‌های گوناگون فرهنگ‌نویسی بود. 

از آثار او در حوزه زبان‌شناسی می‌توان به «توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی»، «مسائل زبان‌شناسی نوین»، «نگاهی تازه به دستور زبان»، «چهار گفتار درباره زبان»، «درباره زبان»، «زبان و تفکر»، «پیرامون زبان و زبان‌شناسی» و … اشاره کرد. از آثارش در زمینه ترجمه نیز «زبان و زبان‌شناسی» رابرت هال، «زبان‌شناسی جدید» مانفرد بی یرویش، «درآمدی بر فلسفه» بوخینسکی، «دانشنامه مصور»، «مغز و رفتار» فرانک کمپ بل، «خواب» یان اوزوالد،«ساخت و کار ذهن» بلیک مور، «انسان به روایت زیست‌شناسی» و … هستند. فرهنگ‌ها نیز بخش دیگری از تالیفات او هستند. 

فرج سرکوهی که در دوران سردبیری آدینه با محمد رضا باطنی در ارتباط بود در صفحه تلگرام خود در متن کوتاهی با عنوان «دانشمند شورشی» و« داوِ اولِ عشق» نوشت:
«سال‌ها پیش با او مصاحبه و مصاحبه را با عنوان «دانشمند شورشی» در آدینه منتشر کردم و در مقدمه ی مصاحبه توضیح دادم که در او دانش گسترده چنان با ذهنیتِ انتقادی، آزادگی، پای‌بندی به حقیقت و شجاعتِ بیانِ بی‌پرده‌‌ی نقد و شرافتِ انسانی تلفیق شده‌است که آدمی در محضرِ او سلسله‌ی جلیلِ داشنمندانی چون جردانو برونو را به یاد می‌آورد که به گفته‌ی حافظ «داو اولِ» عشق را با «نقدِ جان» می‌زنند و پروا نمی‌کنند.
بعدتر که در ماجرای‌هایی چون رخدادهای کانونِ نویسندگان از جمله متنِ ۱۳۴، شورای اصلاح و بازنگری آئین نگارش خطِ فارسی و.. در کنار او بودم بیش از پیش دریافتم که توصیف دانشمند شورشی در باب او درست و دقیق است.»
از : اخبار امروز


به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید

هنوز نظری اضافه نشده است. شما اولین نظر را بدهید.