۱۰۳ روز است که کانال نهر زیتون روستاهای مرزی یارسان‌نشین «زرده» و «سید احمد» شهرستان دالاهو از توابع استان کرمانشاه به دست تعدادی از اهالی شهر «ریجاب» و روستاهای بالادست و همجوار اهل سنت این استان بر این دو روستا بسته شده و ده‌ها هکتار از باغ‌های زیتون این منطقه در حال نابودی و مرگ هستند.
به گفته منابع محلی روز گذشته کانال نهر با دخالت و نظارت نیروهای امنیتی باز شد؛ اما تا لحظه تنظیم این گزارش معلوم نیست که کانال آب دوباره بسته شده است یا خیر.
مردم محلی علت بستن کانال آب کشاورزی و قطع حقابه خود از این منبع آبی را به ادامه درگیری‌های خونین میان «ایل جاف» (کردهای اهل سنت) و «ایل قلخانی» (کردهای پیرو آیین یارسان) در خردادماه سال جاری در اطراف روستای «کوئیک» سرپل‌ذهاب بر سر مراتع نسبت می‌دهند که جان پنج نفر را گرفت.
اگرچه پیش‌تر خشکسالی و تنش آبی استان کرمانشاه هم باعث بروز اختلافاتی میان اهالی ریجاب و روستاهای این منطقه بر سر چگونگی تقسیم آب کشاورزی شده بود؛ اما بسیاری از اهالی زرده و سیداحمد معتقدند اهمال و تعلل «شک‌برانگیز» دستگاه قضایی استان در شناسایی و بازداشت مسببان و عوامل اصلی درگیری خون‌آلود میان این دو ایل عملا زندگی، امنیت و کار آن‌ها را قربانی برخورد تلافی‌جویانه برخی از خانواده قربانیان در ریجاب و روستاهای بالادست کرده است؛ اما تداوم این درگیری در سکوت و بی‌اعتنایی مسئولان امنیتی و انتظامی نیز در حال تبدیل شدن به تنشی میان اهل سنت و یارسانی‌ها است.
***
به گفته یکی از اهالی روستای زرده چهار روز قبل، یعنی چهارشنبه ۲۷ مرداد، تعدادی از کشاورزان روستای زرده، در حال حرکت به سوی منطقه بالادست (حاج حبیب) برای باز کردن کانال آب‌رسانی بودند که در مسیر ریجاب از سوی افراد ناشناس مسلح با رگبار شلیک گلوله‌های غیرمستقیم روبه‌رو شدند. آنان بدون آسیب اما وحشت‌زده و ناامید بلافاصله به روستای زرده بازگشتند.
او در رابطه با موقعیت جغرافیایی این دو روستا به «ایران‌وایر» گفت روستای زرده و سیداحمد جزو روستاهای یارسان‌نشین مرزی استان کرمانشاه است و جاده اصلی این روستا ابتدا از مناطق بالادست، یعنی روستاهای قلقله، یاران، داراب، گوش‌کری و ژالکه بعد از وسط شهر ریجاب رد شده و در نهایت به شهرستان دالاهو منتهی می‌شود.
اهالی ریجاب و روستاهای تابعه آن، غیر از زرده و سیداحمد جملگی از کردهای اهل سنت هستند.
به گفته همین منبع، مسیر رفت‌وآمد اهالی این دو روستا از تنها جاده ریجاب به دالاهو، بعد از درگیری خردادماه بسیار کم شده و غیر از مواقع ضروری آن‌هم در ساعاتی که مسیر جاده شلوغ است، به شهر نمی‌روند.
«شورای تامین شهرستان دالاهو» در تاریخ ۳تیر۱۴۰۰ با موافقت بزرگان ریجاب (ایل جاف) طی صورت‌جلسه‌ای متعهد شدند که برای ۴۸ ساعت کانال آب در مسیر کانال آب‌رسانی به زرده قرار گیرد.
اما با وجود این‌که پای این صورت جلسه را فرماندار و معاون فرمانداری، بخشداری مرکزی، مدیریت امور آب شهرستان دالاهو، فرمانده سپاه و جانشین پاسگاه انتظامی ریجاب با حضور تعدادی از مردم و بزرگان این شهر و روستاهای تابعه آن از جمله روستاهای زرده و سیداحمد، امضا کردند، ولی کانال باز نشد و پیگیری و تلاش‌های دهیاری و شورای این دو روستا و درخواست‌های مکرر آنان از مقامات محلی و استانی هم بی‌نتیجه مانده است.
نقض موافقت‌نامه شورای تامین شهرستان دالاهو از سوی تعدادی از بزرگان ریجاب کشاورزان و مردم زرده و سیداحمد را ناچار کرد دو روز بعد، یعنی ۵تیرماه در مقابل استانداری کرمانشاه دست به اعتراض بزنند، اما اعتراضات آن‌ها با وعده «رفع مشکل در کم‌ترین زمان ممکن» به پایان رسید.
به گفته «شیرمحمد کرمی»، رییس «شورای روستای زرده»، این روستا بیش از ۳۰۰ هکتار باغ زیتون دارد و در اثر تنش خشکی ناشی از آبیاری نشدن باغ‌ها و قطع آب از بالادست، احتمال افت بیش از ۵۰ درصدی عملکرد باغات در سال جاری و آینده وجود دارد.
یکی از باغداران زرده در رابطه با محاسبات و برآورد آماری رییس شورای روستای خود به «ایران‌وایر» گفت محاسبه آقای کرمی دست‌کم به دو ماه قبل برمی‌گردد، یعنی زمانی که میزان رطوبت در تنه درخت‌های زیتون تا این حد کاهش نیافته و هنوز امیدی بود. اما در حال حاضر بسیاری از درخت‌ها بر اثر گرما و افزایش دما در تابستان سوزان سال جاری عملا خشک شده‌اند و امکان باروری و همچنین توان قبلی خود برای بهره‌دهی را کاملا از دست داده و تقریبا خشک شده‌اند.
او در ادامه با اشاره به تلاش‌های نافرجام برای باز کردن کانال آب گفت: «اواخر هفته گذشته دهیاری روستا خبر داد یک هیات دولتی مرکب از فرمانده انتظامی شهرستان دالاهو، فرمانده سپاه، فرمانده پایگاه مقاومت بسیج ریجاب، فرماندار و بخشدار مرکزی و مدیریت امور آب دالاهو قرار است که روز ۲۶مرداد کانال نهر زیتون برای آبیاری کل باغات این دو روستا با نظارت نیروهای امنیتی باز شود. اما تا روز گذشته، یعنی بعد از ۱۰۳ روز متوالی [۳۰ مرداد]، کانال باز نشد و معلوم هم نیست که چند ساعت باز می‌ماند. چون بدون نظارت نیروهای امنیتی کانال دوباره بسته خواهد شد و دوباره به خانه اول باز خواهیم گشت.»
به گفته این کشاورز اهل زرده، که با دهیار روستا هم رابطه فامیلی دارد، علی‌رغم تلاش‌های صورت گرفته از سوی «سیدنصرالدین حیدری»، رهبر اقلیت مذهبی یارسان، «ملا قادر قادری»، امام جمعه شهرستان پاوه و برخی از معتمدین منطقه برای حل تنش‌های میان ایل جاف و یاری‌ها گفت: «اگرچه درگیری خردادماه بلافاصله بعد از پادرمیانی سیدنصرالدین حیدری و برخی معتمدین و مقامات دولتی خاتمه یافت؛ اما به علت تحریکات و تبلیغ برخی تندروهای جهادی اهل سنت منطقه علیه یارسانی‌ها و برخورد غیرقاطعانه نیروهای امنیتی و انتظامی، به‌ویژه مراجع قضایی استان در شناسایی، بازداشت و محاکمه مسببان اصلی درگیری خردادماه تنش‌های میان دو ایل کرد دارد به جنگ مذهبی میان اهل سنت و یاری‌ها تبدیل می‌شود. در حالی که درگیری میان دو طایفه بوده نه میان اهل سنت و یارسانی‌ها.»
او در ادامه با انتقاد از رویکرد مقامات دولتی و استانی کرمانشاه گفت راه‌حل نهایی آن‌ها برای حل مشکلی که منطقه را در کام کشیده به تحقیقات نهایی مراجع قضایی استان کرمانشاه در شناسایی، بازداشت و محاکمه عوامل درگیری خرداد منوط کرده‌اند: «در واقع، ادامه تحقیقات در حالی است که از خردادماه تاکنون قاتلان شناسایی نشده و معلوم نیست روند پایان‌ناپذیر تحقیقات تا چه زمانی ادامه خواهد داشت.»
یک فعال مدنی اهل دالاهو با ابراز تاسف از خشک‌شدن باغ‌های زیتون و خسارت‌های وارد شده به کشاورزان زرده و سیداحمد به «ایران‌وایر» گفت در رابطه با درگیری میان ایل جاف و ایل قلخانی نکته قابل تامل این است که به لحاظ ایلی و طایفه‌ای اهالی زرده اصالتا هورامی و جزو ایل قلخانی نیستند. اهالی این دو روستا هیچ نقشی هم در درگیری‌های خردادماه نداشته و از مناطق درگیری هم دور بوده‌اند. اما تندروهای جهادی با تشخیص موقعیت شکننده جغرافیایی این دو روستای یارسان‌نشین، مردم و ساکنان اهل سنت همجوار را به مقابله تلافی‌جویانه علیه آن‌ها تحریک و تهیج می‌کنند. از نظر این افراد، قطع نهر زیتون یکی از راه‌های ممکن و زیان‌بارتر علیه پیروان آیین یارسان در این دو روستا است.
او اضافه کرد: «تعدادی از تندروهای اهل سنت، به‌ویژه در منطقه ریجاب و اطراف آن، با تبلیغ و تهییج و در سکوت نیروی انتظامی و امنیتی تلاش می‌کنند اهالی زرده و سیداحمد را به بخشی از این درگیری تبدیل کنند تا به گونه‌ای جلوه داده شود که جنگ، جنگ میان یاری‌ها و اهل سنت است. در حالی که غیر از عده قلیلی از هم‌کیشانشان بر همه آشکار است که همین افراد به‌رغم تحریکات و نفرت‌پراکنی‌های علیه یارسانی‌ها چرا تاکنون از سوی نیروهای امنیتی و انتظامی بازداشت نشده‌اند. گفتنی است که بسیاری از اهالی روستاهای این منطقه، یعنی یارسانی‌ها و اهل سنت، از قدیم روابط فامیلی و سببی دارند اما این افراد معدود و شناخته شده قصد دارند رابطه، نظم و موازین اجتماعی میان مردم منطقه را برای همیشه قطع و یا مختل کنند.»
یکی دیگر از باغداران زرده، که تعداد زیادی از درختان باغش کاملا خشک شده‌اند، در حالی که بغض گلویش را می‌فشرد، بیش از آن‌که ناراحت بی‌جان شدن چند هکتار از باغ زیتون‌هایش باشد، برای روابطی افسوس می‌خورد که به گفته خودش «افراد نااهل» می‌خواهند آن را بر هم بزنند: «سال‌ها است که با مردم منطقه و روستاهای اطراف رابطه نزدیک و رفت‌وآمد خانوادگی داریم؛ چرا باید این خصم چنان عمیق شود که همسایگان دیروز، آب را بر ما و زندگی‌مان ببندند؟»
درباره ویدیو: باز شدن کانال نهر باغ‌های زیتون روستاهای مرزی یارسان‌نشین «زرده» و «سید احمد» از توابع شهر ریجاب استان کرمانشاه پس از ۱۰۳ روز. این کانال به دلیل کدورت و درگیری خونین میان «ایل جاف» (کردهای اهل سنت) و «ایل قلخانی» (کردهای پیرو آیین یارسان) در خردادماه سال جاری در اطراف سرپل‌ذهاب از سوی تعدادی از اهالی مناطق بالادست بسته شده بود.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید