تهران- مهدی سرافراز، شهروندخبرنگار
«گراند هتل» معروف حالا سالها است به عنوان انبار، در قبضه فروشندگان لوازم برقی در «لالهزار» است و به نظر میرسد تا نابودی کامل و تخریب صددرصد این عمارت قدیمی، زمان زیادی باقی نمانده است.
گراندهتل قصههای تاریخی زیادی دارد. پای ناصرالدینشاه قاجار که به فرنگ باز شد و در هتلهای آنجا اقامت کرد، هنگام برگشت تصمیم گرفت هتلی شبیه هتلهای آنها در تهران تاسیس کند و گراندهتل ساخته شد. حالا این هتل که نماد زندگی مدرن در تهران قدیم بوده، به انبار کالاهای فروشندگان لوازم برقی تبدیل شده است.
گراندهتل توسط یک مهاجر قفقازی و به سبک هتلهای اروپایی ساخته شده است. سالن این هتل مدتی بعد از تاسیس، محل اجرای نمایشنامههای «میرزاده عشقی»، شعرخوانی «عارف قزوینی» و آواز خوانی «قمرالملوک وزیری» شد.
امروزه عمارت تاریخی گراندهتل در قبضه فروشندگان لوازم الکتریکی است که چند سالی است جانشین خیاطان و تریکوبافان در این ساختمان شدهاند. آجرکاریهای ظریف هتل یکسره زیر سیمان رفته و بالکنهایش از لوازم برق ساختمان انباشته شدهاند. فروشندگان میان کف و سقف بلند اتاقها، تاق زده و مغازه را دوبلکس کردهاند. دیوارهای رو به راهرو را نیز برداشته و درهای قدی شیشهای گذاشتهاند. حیاط داخلی گراندهتل که یک زمان برای خودش باغچه مصفایی بود، اینک بارانداز کالا است.
«شهاب» عکاس است. میگوید: «گراندهتل یک تاریخ مصور است. کافی است سری به آرشیو عکس اسناد تاریخی کشور بزنید یا یک جستوجوی ساده در اینترنت داشته باشید تا ببینید چه کسانی در این هتل اقامت کردهاند و یا عکس معروفی که در شهریور اوایل دهه ۱۳۲۰ از پنجره گراندهتل گرفته شده است و داغ اشغال ایران با وجود بیطرفی در جنگ جهانی دوم را به وضوح نشان میدهد، همه گویای اهمیت این بنا هستند که حالا به این روز افتاده است.»
او صحبتهایش را ادامه میدهد و میگوید: «گراندهتل تا پایان دوره پهلوی اول اعتبار خود را حفظ کرد، تا نیمههای سلطنت محمدرضاشاه به کار خود ادامه داد و بعد از رونق آن کاسته و تعطیل شد. علی حاتمی که مدل این هتل را چند کیلومتر دورتر از تهران ساخت، دوباره نامش را بر سر زبانها انداخت ولی دیگر کسی از خود گراندهتل سراغی نگرفت.»
«ژاله»، خبرنگار حوزه میراث فرهنگی درباره گراندهتل میگوید: «این بنا تا همین چند وقت پیش توسط سازمان میراث فرهنگی به عنوان متولی حفاظت از بناهای تاریخی، ناشناخته بود تا این که در سال ۱۳۸۱ به فهرست میراث ملی اضافه شد و یک تابلوی نقرهای شکل تنها اقدامی بود که برای حفاظت از آن روی دیوار هتل نصب کردند؛ دیواری که نام آن روی سر در به پاساژ گراندهتل تبدیل شده است.»
او در ادامه صحبتهایش میگوید: «واقعا متاسفم و کاری از دستم بر نمیآید. اما وقتی در مورد گذشته اینجا میخوانم یا در فیلمها میبینم و یادم میآید این بنای مخروبه همان گراندهتل معروف است، خیلی حالم گرفته میشود. البته این را هم بگویم که حتی همین تابلوی نقرهای هم شاکی و معارض برای میراث فرهنگی درست کرده است.»
بعد صحبتهایش را این طور ادامه میدهد: «آقایی سال ۷۵ سه دانگ اینجا را خریده و الان از میراث فرهنگی شکایت کرده است که چرا این ساختمان مخروبه را ثبت ملی کردهاید؟ گفته است اینجا ۵۰ سال است کاربری تجاری دارد و دیگر گراندهتلی در کار نیست و من هم میخواهم خرابش کنم و یک ساختمان نو بسازم. گفته است مسوول حفظ آثار تاریخی، دولتها هستند نه مردم، الان هم این ملک را با قیمت روز بازار از من بخرند و هر کاری میخواهند، انجام بدهند نه این که به من بگویند این مخروبه را مرمت کن و یاد گراندهتل معروف تاریخ را زنده نگهدار.»