در حالیکه مذاکرات اخیر ایران و گروه پنج بعلاوه یک در ژنو از رسیدن به توافق بازماند، ایران فرانسه را عامل شکست در این مذاکرات خوانده و معتقد است فرانسه با پافشاری بر تعطیلی رآکتور آب سنگین اراک از شکل گیری توافق احتمالی و خاتمه بن بست هسته ای ایران جلوگیری کرده است.
در این رابطه رادیو فردا در گفتگو با بهروز بیات، کارشناس فیزیک هسته ای، ابتدا درباره کارکرد رآکتور هسته ای آب سنگین اراک پرسیده است:
بیات: رآکتور آب سنگین اراک آن طوریکه دولت ایران اعلام کرده، قرار است که از آن به عنوان یک راکتور پژوهشی استفاده بشود.
یعنی اینکه با استفاده از آن بتوان رادیو دارو تولید کرد یا اینکه می توان با کمک این رآکتور بخشی از تحقیقات علمی در این حوزه را انجام داد و این جنبه، جنبه ای نیست که مورد ایراد باشد.
آنچه که از طرف غرب مورد ایراد قرار گرفته، این است که از زمانی که رآکتور آب سنگین به راه می افتد، پس از استفاده از این رآکتور، همواره در داخل سوخت آن که مصرف می شود، پلوتونیوم ۲۳۹ به وجود می آید. پلوتونیوم ۲۳۹، تقریبا همان خاصیت اورانیوم ۲۳۵ را دارد، یعنی می شود از آن در ساخت بمب هسته ای استفاده کرد.
ایران می گوید، رآکتور هسته ای آب سنگین اراک، برای تولید ایزوتوپ درمانی درست شده، آیا ایران می تواند برای تولید ایزوتوپ درمانی جایگزین دیگری برای راکتور هسته ای آب سنگین اراک، پیدا کند؟
البته که می شود. بیشتر رآکتورهای پژوهشی دنیا، راکتورهای آب سبک یا انواع دیگری هستند. اما اینکه چرا ایران این راه استفاده از رآکتور آب سنگین را رفته است، البته اندکی جای شبهه باز می کند با توجه به اینکه روش متداولی نیست. البته رآکتور آب سنگین را می شود با اورانیوم طبیعی ساخت و طبیعتا احتیاجی به غنی سازی ندارد.
ولی اصولا این رآکتور متداولی در دنیا نیست و امکان سوء ظن را هم فراهم می کند که مبادا کسی بخواهد از آن استفاده دیگری بکند.
آیا بین تاسیسات آب سنگین اراک و رآکتورهسته ای آب سنگین اراک، تفاوتی هم وجود دارد؟
تفاوت بسیار اساسی وجود دارد. یکی از آنها کارخانه تولید آب سنگین است، حالا این آب سنگین می تواند مصارف مختلفی داشته باشد. البته نسبت تاسیسات آب سنگین با رآکتور آب سنگین اراک بلاواسطه است. اما صرف تولید آب سنگین هیچ خطری ایجاد نمی کند.
به روایت دولت ایران، رآکتور آب سنگین اراک هنوز یک سال احتیاج دارد تا ساختمان آن تمام شود. دوم اینکه وقتی که به کار بیفتد، این طور نیست که به محض به کار افتادن پلوتونیوم تولید کند، این فرآیند زمان می خواهد.
به مرور زمان همین طور که سوخت مصرف می شود، در این پروسه پلوتونیوم هم تولید می شود. سوم اینکه اصولا رآکتور پژوهشی اراک، مثل بسیاری دیگر از تاسیاست ایران تحت نظارت آژانس بین المللی خواهد بود و حتی اگر دولت ایران بخواهد از سوختی که مصرف می شود، برداشت کرده و از آن پلوتونیوم استخراج و بازفراوری بکند، با توجه به نظارت اژانس نمی تواند.
نکته دیگر اینکه صحبت از این می شد که اگر رآکتور اراک به کار بیفتد، دیگر نمی توان به ایران حمله کرد و آن را نابود کرد چون مواد هسته ای آزاد می شود، اما این صحبت دقیقا برای سایر تاسیسات هسته ای ایران نیز مصداق دارد، چون تمام تاسیسات اتمی ایران، همین الان هم پر از مواد هسته ای هستند و حتی ابعاد بسیار بیشتری نسبت به رآکتور آب سنگین اراک، مواد هسته ای در خود جای داده اند.
از: رادیو فردا
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید