ساعت ۱:۰۳ صبح دوشنبه ۵ دسامبر قویترین لیزر روی کره زمین در آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور در کالیفرنیا در آزمایشی که جهان فیزیک و فراتر از آن را تکان داد، پا به عرصه وجود نهاد.
این لیزر کپسولی از سوخت به اندازه یک دانه فلفل را هدف قرار داد و دماها و فشارهایی را ایجاد کرد که باعث واکنش گداخت هستهای شد – واکنشی که نیروی خورشید را تأمین میکند.
تأسیسات ملی احتراق (NIF) آزمایشهایی از این قبیل را قبلاً هم انجام داد بود ولی این بار انرژی حاصل از این واکنش بیشتر از نیروی لیزری بود که برای آزاد ساختن آن به کار رفته بود.
این ماجرا لحظهای تاریخی برای محققان گداخت هستهای بود و هر چند رآکتورهای گداخت هستهای هنوز راه درازی برای تولید برقی دارند که بتوانیم از آن استفاده کنیم، این آزمایش نشان میدهد که فیزیک جواب میدهد.
کیم بودیل، رئیس آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور، میگوید: «ما اولین قدمهای آزمایشی را به سوی یک منبع انرژی پاک برداشتهایم که میتواند انقلابی در جهان ایجاد کند.»
نوید یک رآکتور گداخت کارآمد خیرهکننده است. چنین رآکتوری مقادیر نسبتاً کمی سوخت لازم دارد، هیچ نوع گاز گلخانهای تولید نمیکند و زباله رادیواکتیو بسیار کمی به جا میگذارد که آن را در مقایسه با رآکتورهای اتمی فعلی بسیار محبوبتر میکند.
فراوانی گداخت
موفقیتهای تأسیسات ملی احتراق دهها شرکت خصوصی را که امیدوارند روزی یک رآکتور گداخت تجاری بسازند، برخواهد انگیخت.
یک طرح خصوصی در بریتانیا امیدوار است که در سال ۲۰۲۳ دستاورد بزرگی داشته باشد. پروژه «گداخت سپیدهدم» (First Light Fusion) که بیرون آکسفورد واقع است، شیوه بدیعی برای ایجاد شرایط گداخت دارد.
یک قرص آلومینیومی کوچک را با سرعتی نزدیک به ۲۰ کیلومتر در ثانیه به سوی هدفهایی ویژهای پرتاب میکند که حاوی سوخت مورد نیاز برای گداخت هستند.
در لحظه برخورد، هدف فرو میپاشد و امواج فشار عظیمی ایجاد میکند که میتواند جرقه یک واکنش گداخت را بزند.