بر اساس آماری که سازمان ثبت احوال منتشر کرده، علیرغم سیاستهای تشویقی جمهوری اسلامی در زمینه افزایش جمعیت، آمار فرزندآوری در ایران در سال ۱۴۰۱، به کمترین میزان در ۱۱ سال اخیر رسیده است.
بر اساس تازهترین گزارش سازمان ثبت احوال که در سایت «نود اقتصادی» منتشر شده، در ۱۰ ماه اول سال ۱۴۰۱، تنها ۸۹۳ هزار و ۷۸۶ کودک در ایران به دنیا آمدهاند که در مقایسه با مدت مشابه سال پیش از آن، ۴.۷ درصد کاهش نشان میدهد.
در ۱۰ ماهه نخست سال ۱۴۰۰، تعداد ۹۳۷ هزار و ۷۴۹ کودک در ایران به دنیا آمدند که ۴۴ هزار تن بیشتر از مدت مشابه در سال ۱۴۰۱ است.
گزارش نود اقتصادی آمار متولدان ۹ ماهه سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ را مقایسه کرده و نوشته است که تعداد متولدان سال ۱۴۰۱، کمترین تعداد فرزندآوری از سال ۱۳۹۰ تاکنون بوده است.
کاهش بیسابقه فرزندآوری در ایران طی ۱۱ سال گذشته درحالی صورت گرفته که مقامات جمهوری اسلامی با تحدید حق مالکیت بر بدن زنان، سیاستهایی را در جهت افزایش جمعیت تدوین و تبلیغ کردهاند.
این سیاستها که در قالب طرح «جوانی جمعیت» دنبال میشود، از تخصیص خودرو تا پرداخت تسهیلات قرضالحسنه را شامل میشود.
مقامات جمهوری اسلامی بدون توجه به تبعاتی که برخی از مفاد این طرح دارد، دسترسی زنان و مردان به وسایل جلوگیری از بارداری را محدود کرده و آزمایشهای غربالگری که میتواند انواع ناهنجاری ژنتیکی و مشکلات فیزیکی و ذهنی جنین را تشخیص دهد را، ممنوع کرده یا انجام آن را به شرایط خاص و ویژهای مشروط کردند.
صدور مجوز بازگشت دختران متاهل به مدارس، اعطای خانه و زمین و دهها برنامه ریزودرشت از دیگر، اقدامهاییاند که برای افزایش جمعیت در ایران به اجرا گذاشته شدهاند.
خرداد۱۳۹۸، آیتالله «علی خامنهای»، رهبر جمهوری اسلامی در شورای اجتماعی وزارت کشور، برای تشویق فرزندآوری تشکیل جلسه داد.
در این جلسه رهبر جمهوری اسلامی از وزیر کشور خواست تا گزارشهای سه ماه را برای «رفع دغدغه»های او ابلاغ کنند.
پیشتر در شهریور۱۳۹۵، رهبر جمهوری اسلامی فرمان ۱۶ مادهای را با عنوان «سیاستهای کلی خانواده» به دستگاههای حکومتی ابلاغ کرد که در آن بر ترویج فرزندآوری، نقش مادری و خانهداری زنان، ازدواج افراد مجرد و ازدواج مجدد زنان سرپرست خانواده تاکید شده است.
کارشناسان اقتصادی در گفتوگو با نود تصریح کردند: «بهبود چشمانداز اقتصادی، بهترین راهکار برای افزایش فرزندآوری است و صرف اعطای خودرو و وام نمیتواند جمعیت را افزایش دهد.»
آمارهای رسمی نشان میدهد در ۱۰ ماه گذشته، دستکم ۲۹ هزار ۵۰۰ میلیارد تومان تسهیلات فرزندآوری به ۷۳۰ هزار نفر پرداخت شده است. بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، تنها به ۴۰ درصد از یک میلیون ۲۸۳ هزار نفری که در هشت ماه نخست سال ۱۴۰۱ برای دریافت وام فرزندآوری ثبتنام کردهاند، تسهیلات پرداخت شده است.
کمیسیون تلفیق مجلس بهتازگی در بودجه سال ۱۴۰۲ به دولت اجازه داد برای اجرای قانون جوانی جمعیت، تا سقف پنج هزار میلیارد تومان اوراق اسلامی منتشر کند.
مقامات جمهوری اسلامی در راستای تشویق و تبلیغ سیاستهای فرزندآوری، حتی به بازنشستگان متوسل شدند. اقدامی جنجالبرانگیز و حاشیهساز که به بازنشستگان وعده میداد در صورتیکه تاریخ ازدواج آنها و تاریخ تولد فرزند یا فرزندانش در سال ۱۴۰۱ ثبت شده باشد، مبلغ عائلهمندی ۸۱۴ هزار و ۷۷۹ تومان و حق اولاد نیز ۳۱۶ هزار و ۸۵۸ تومان دریافت خواهند کرد.
با اینهمه، رشد جمعیت در ایران از ۳.۹ درصد در سال ۱۳۶۵ به ۱.۲ درصد در سال ۱۳۹۵ کاهش یافته و در سال ۱۳۹۸ هم میزان رشد طبیعی جمعیت به رقم ۰.۸۹ درصد رسیده و به پایینتر از یک درصد کاهش یافته است.
آمار تولدها در هر سال یکی از مهمترین شاخصهایی است که در زمینه سنجش میزان فرزندآوری در ایران موردتوجه است. بررسی دادههای رسمی نشان میدهد در سال ۱۳۶۰، بیش از دو میلیون و ۴۰۰ هزار تولد ثبت شده که این آمار در سالهای بعد کاهشی شده است. این روند کاهشی از سال ۱۳۶۵ آغاز شد و از سال ۱۳۹۴ شدت بیشتری یافت و در سالهای ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹، به کمترین میزان نسبت به سالهای قبل خود رسید و حالا هم رکورد نزولی جدیدی ثبت کرده است.
بررسیها نشان میدهد نه تنها سیاستهای تشویقی حکومت به فرزندآوری و در راستای افزایش جمعیت با شکست مواجه شده، که جوانان ایران حتی در زمینه اقدام به ازدواج نیز توجهی به وعدههای حاکمیت در این زمینه ندارند.
کاهش آمار ازدواج در ایران و میانگین تعداد فرزندان در هر خانوار نشان میدهد که رفتارهای باروری در ایرانیها به سمت کاهش تعداد فرزندان میل میکند.
اغلب شهروندان ایران که در نظرسنجیها در خصوص فرزندآوری و تمایل به تشکیل خانواده با معنا و مفهوم مورد نظر جمهوری اسلامی شرکت کردهاند، «سخت بودن تربیت فرزندان و ناتوانی در تامین هزینه آنها» را از عوامل عدم تمایل به فرزندآوری اعلام کردهاند.
نتایج یک تحقیق سازمان ثبت احوال هم نشان میدهد ۳۹ درصد والدین اساسا علاقهای به فرزندآوری ندارند و ۳۸ درصد هم گفتهاند به دلیل سن بالا حاضر به بچهدار شدن نیستند.
۲۰ درصد هم گفتهاند که مشکلات اقتصادی و معیشتی مانع از فرزندآوری آنها شده است.
از: ایران وایر