خبرگزاری فرانسه در گزارشی از بادگیرهای شهر یزد در ایران این سازه را یکی از «شگفتی‌های مهندسی در این شهر باستانی» ایران خوانده و نوشته است که ایرانیان در شهری که دمای هوا در تابستان اغلب بالای ۴۰ درجه است، قرن‌ها‌ست با این بادگیرها، که برخلاف تهویه‌های امروزی بدون هزینه و آلودگی هستند، خانه‌های خود را خنک می‌کنند.

قدیمی‌ترین بادگیر در یزد قدمتی حدود ۷۰۰ ساله دارد و به قرن چهاردهم میلادی بر می‌گردد، اما بسیاری معتقدند که این سازه‌ها از ۲۵۰۰ سال پیش در این منطقه وجود داشته‌اند.

یونسکو شهر یزد را در سال ۲۰۱۷ در فهرست میراث جهانی خود قرار داده و از آن به عنوان «شاهدی زنده برای استفاده‌ی هوشمندانه از منابع محدود موجود برای بقا در کویر» یاد کرده است.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، معماری زیست‌اقلیمی ویژه‌ی یزد در سایر نقاط گرم کره زمین نیز مورد توجه ویژه قرار گرفته است. یک معمار ساکن پاریس به این خبرگزاری گفته که بسیاری گمان می‌کنند راه‌حل‌های پایدار باید پیچیده یا با تکنولوژی بالا باشند، اما بادگیرهای یزد نشانه‌ای از آن است که سادگی می‌تواند یکی از ویژگی‌های اساسی در پایداری باشد.

این معمار همچنین می‌گوید که شهر یزد الهام‌بخش معماری مدرن شهر مصدر در امارات متحده عربی است.

شهر مصدر یک منطقه‌ی مسکونی در ابوظبی است که توسط یک شرکت معماری بریتانیایی طراحی شده و به طور کامل وابسته به انرژی خورشیدی و دیگر منابع تجدیدپذیر مدیریت می‌شود.

خبرگزاری فرانسه همچنین از سیستم خنک‌کننده‌ی مرکز خرید ایست‌گیت در هراره پایتخت زیمبابوه نیز به عنوان سازه‌ی دیگری که با الهام از بادگیرهای یزد ساخته شده نام می‌برد.

با این حال این سنت منحصر به فرد معماری در یزد، زادگاه خود، تا حد زیادی به فراموشی سپرده شده است.

این خبرگزاری در انتهای گزارش خود به ویژگی دیگر معماری در یزد، یعنی قنات‌های زیر زمینی نیز اشاره می‌کند؛ سیستم پیچیده و کاربردی که در زیر زمین حفر می‌شود تا آب در آن برای رسیدن به سطح زمین جریان پیدا کند. آب حاصل سپس برای آشامیدن، کشاورزی، خنک کردن خانه‌ها و نگهداری مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

تخمین زده می‌شود که امروز حدود ۳۳ هزار قنات عملیاتی در ایران وجود داشته باشد که کاهش قابل توجهی نسبت به ۵۵۰۰۰ قنات مورد استفاده در اواسط قرن بیستم در ایران دارد.

یونسکو می‌گوید کاهش قنات‌ها تا حد زیادی به دلیل خشک شدن منابع آب زیرزمینی به دلیل مصرف بیش از حد است.

منابع: خبرگزاری فرانسه، رادیوفردا/ ا. ط./ ف. دو.