هفتاد و هفتمین دوره جشنواره جهانی فیلم کن که مهم‌ترین جشنواره سینمایی جهان است، سه‌شنبه چهاردهم مه، بیست و پنجم اردیبهشت، در این شهر جنوبی فرانسه افتتاح می‌شود.

امسال دو فیلم‌ساز ایرانی در بخش مسابقه حضور دارند و برای دریافت نخل طلا با هم رقابت می‌کنند: محمد رسول‌اف و علی عباسی.

جشنواره کن در آخرین روزهای اعلام فیلم‌های پذیرفته‌شده، همه را شوکه کرد: با اعلام نام فیلم «دانه‌ انجیر معابد» ساخته محمد رسول‌اف در بخش مسابقه. کسی از چند و چون و ساخت این فیلم خبر نداشت و محمد رسول‌اف که از زندان آزاد شده بود، بی‌سر و صدا و در خفای کامل این فیلم را خلق کرد؛ فیلمی که موضوعی جنجالی دارد و ظاهرا باعث شد حکم تازه‌ای علیه رسول‌اف تایید شود که بر اساس آن به موجب حکم صادره از شعبه ۲۹ دادگاه انقلاب اسلامی به تحمل هشت سال زندان( پنج سال قابل اجرا)، شلاق، جزای نقدی و ضبط مال محکوم شده است. این حکم که به دلیل ساخت فیلم مستند و فعالیت‌های صنفی و سینمایی‌ای که دادگاه اقدام علیه امنیت ملی خوانده، صادر شده بود و حالا دقیقا پس از اعلام حضور فیلم در جشنواره کن، تایید و اعلام شده است.

همزمان وکیل رسول‌اف خبر داد عوامل این فیلم در ایران احضار شده‌اند و از آن‌ها خواسته شده که به رسول‌اف فشار بیاورند تا فیلم را از جشنواره کن خارج کند. به نظر می‌رسد این میزان حساسیت درباره فیلم به موضوع جنجالی آن باز می‌گردد: ظاهرا دانه‌ انجیر معابد که بدون حجاب اجباری ساخته شده، به مانند آثار اخیر رسول‌اف مایه‌های تند و تیز سیاسی/اجتماعی دارد. این فیلم طبق اعلام مجله معروف اسکرین، درباره قاضی دادگاهی‌ است که اسلحه‌اش در خانه گم می‌شود و در میانه اعتراضات خیابانی به همسر و دو دختر خود شک می‌کند. این فیلم دو ساعت و ۵۰ دقیقه‌ای کنکاشی است در نیروهای خودی جمهوری اسلامی و طرز تفکر آن‌ها که در یک موقعیت خاص در برابر خواسته‌های زنان از جمله همسر و فرزند خود، دچار مشکلات جدی می‌شوند.

محمد رسول‌اف، ۱۳ مه روز دوشنبه با انتشار یک ویدئو از کوهستان اعلام کرد از ایران بیرون آمده و در اروپاست: «اگر فکر می‌کنید مرزهای ایران در دست شماست در خواب خوشی هستید… از امروز من ساکن ایران فرهنگی‌ام. سرزمینی بی‌مرز که میلیون‌ها ایرانی با تاریخ و فرهنگی کهن در هر گوشه و کنار جهان آن را ساخته‌اند. و بی‌صبرانه در انتظارند تا شما و دستگاه ظلم‌تان را در قعر تاریخ دفن کنند.»

رسول‌اف تاکنون بارها در جشنواره کن شرکت داشته و در سال ۲۰۲۳ هم به عنوان داور جشنواره انتخاب شد، اما به دلیل ممنوع‌الخروجی امکان حضور در جشنواره را نداشت.

دیگر فیلم‌های رسول اف نظیر «دست‌نوشته‌ها نمی‌سوزند» پیش‌تر در بخش‌های مختلف کن همچون نوعی نگاه نمایش داشته‌اند و جوایزی را هم در این بخش دریافت کرده‌اند، اما دانه‌ انجیر معابد اولین حضور رسول‌اف در بخش مسابقه است که در صورت موفقیت در نزد داوران، می‌تواند دومین نخل طلای سینمای ایران را به ثمر برساند.

دانه‌ انجیر معابد روز جمعه بیست و چهارم ماه مه(چهارم خرداد) یعنی یک روز مانده به اعلام جوایز، اولین نمایش جهانی خود را تجربه می‌کند و با توجه به حضور رسول‌اف در اروپا، قطعا با حضور خود فیلمساز نمایش داده خواهد شد.

اما در سوی دیگر ماجرا، علی عباسی، فیلمساز ایرانی مهاجری که با فیلم «مرز» جای پایش را در جشنواره کن محکم کرد و پس از آن راهش را به هالیوود و سریال‌سازی هم باز کرد، برای بار دوم در بخش مسابقه کن حضور دارد. فیلم قبلی او با نام «عنکبوت مقدس» که داستان یک قاتل زنجیره‌ای در مشهد را روایت می‌کند و از جوایز جشنواره هم بی‌نصیب نماند، در ایران با مخالفت جدی مقامات روبه‌رو شد.

حالا علی عباسی با فیلم کاملا متفاوتی در کن حضور خواهد داشت: «کارآموز» درباره دونالد ترامپ.

فیلم داستان دونالد ترامپ در دهه ۷۰ و ۸۰ را روایت می‌کند، زمانی که کارش را با خرید و فروش املاک آغاز کرد. رابطه او با یک وکیل بدنام بخش مهمی از فیلم را تشکیل می‌دهد. اطلاعات بیشتری درباره فیلم منتشر نشده و مشخص نیست که علی عباسی که پیش‌تر به داستان‌های غریب و پر تنش علاقه نشان می‌داد، در دل این داستان ساده به دنبال چه چیز خواهد بود. همین طور تصویری که از ترامپ در این فیلم ترسیم شده مشخص نیست چه سمت و سویی از این شخصیت جنجالی را تصویر می‌کند. با این حال علی عباسی از دونالد ترامپ برای تماشای فیلم دعوت کرده است.

حضور بزرگان

امسال طبق معمول هر سال چندین چهره شناخته شده و تحسین‌شده سینما در کنار نام‌ها و چهره‌های تازه حضور خواهند داشت.

فرانسیس فورد کوپولا، سازنده سه قسمت «پدرخوانده»، پس از سال‌ها با فیلم تازه‌ای به جشنواره کن آمده است: «مگالوپلیس». کوپولا که سال‌ها سعی داشت این فیلم را بسازد، بالاخره با سرمایه شخصی دست به کار شده و فیلم آرزویی‌اش را به بخش مسابقه جشنواره کن، جایی که دو نخل طلای آن را در کارنامه دارد، فرستاده است. در صورت دریافت نخل طلای امسال، کوپولا اولین فیلمساز تاریخ سینمای جهان خواهد بود که سه نخل طلای این جشنواره را به خانه می‌برد.

اما کوپولا یک رقیب بسیار قدر دارد: یورگوس لانتیموس. این فیلمساز یونانی که سال گذشته با فیلم شگفت انگیز «بیچارگان» چشم‌ها را خیره کرد و شیر طلای جشنواره ونیز را به خانه برد، حالا بلافاصله با فیلم تازه‌ای به نام «انواع مهربانی» در بخش مسابقه کن حضور دارد. این فیلم که باز بازی اما استون (برنده به‌حق اسکار بهترین بازیگر زن برای بیچارگان) را به هم دارد، گفته شده که بی‌پرواتر از فیلم قبلی است.

ژاک اودیار، دیوید کراننبرگ، میشل هازاناویسیوس، ژیا ژانگ‌که، پل شریدر، کیریل سربرنیکوف و پائولو سورنتینو از دیگر فیلم‌سازان تحسین‌شده هستند که در بخش مسابقه کن امسال حضور دارند و هر یک می‌توانند مدعی جدی‌ای برای نخل طلای امسال باشند.

جوایز جشنواره طی مراسم اختتامیه در روز شنبه بیست و پنجم ماه مه (پنجم خرداد) اهدا خواهد شد.