صدای آمریکا
آزادی و بازگشت حمید نوری، دادیار پیشین زندان گوهردشت و از دست‌اندرکاران اعدام گروهی زندانیان سیاسی در دهه ۶۰ که با حکم دادگاه عالی استکهلم به حبس ابد محکوم شده بود، واکنش‌های گسترده‌ای را در میان کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی برانگیخته است.
شاهزاده رضا پهلوی، روز شنبه ۲۶ خرداد، حمید نوری را «یک جنایتکار جنگی» نامید که آزادی او «از سوی دولت سوئد، اهانتی است به حاکمیت قانون، حقوق بشر و شرافت حداقلی.»
به تأکید شاهزاده رضا پهلوی، «این مماشات غیرمسئولانه با رژیم جنایتکار حاکم بر ایران حتی نتوانست تمامی گروگان‌ها را نجات دهد، و باعث گروگان‌گیری و باج‌گیری‌های بیشتری هم خواهد شد.»
شیرین عبادی، برنده جایزه نوبل صلح نیز، آزادی حمید نوری را «تحویل یک جنایتکار به جمهوری اسلامی» دانست که «به چهره عدالت نیم‌بندی که در جهان وجود داشت خاک پاشید.»
او در کانال تلگرامی خود نوشت: «این ننگ و رسوایی بزرگ هرگز فراموش نخواهد شد. اروپا اگر می‌داند برای آزادی شهروندانش راهی جز تحویل جنایتکاران ندارد، باید با صراحت به شهروندانش بگوید که ایران مقصدی خطرناک است و هر شهروند اروپایی در خاک ایران یک گروگان بالقوه برای جمهوری اسلامی محسوب می‌شود.»
غزاله شارمهد، فرزند جمشید شارمهد زندانی دوتابعیتی محکوم به ایران، در اظهاراتی کنایی گفت که به وزیر امور خارجه سوئد، و مقامات اتحادیه اروپا که «برای آزادی قاتل کشتار دسته‌جمعی رژیم اسلامی، حمید نوری، تلاش خستگی‌ناپذیری کردند» تبریک گفت.
خانم شارمهد از این که «جنایتکاران کشورهای دیگر می‌توانند در خاک اروپا تحت تعقیب قرار گیرند، در محاکمه‌ای عادلانه به حبس ابد محکوم شوند، و امروز آزادانه راه بروند»، انتقاد کرد و افزود: «رژیم‌های جهادی می‌توانند شهروندان ما را بربایند، گروگان بگیرند، اعدام کنند» اما در مقابل از کشورهای غربی «پاداش بگیرند.»
او آزادی حمید نوری را به عنوان «ربودن عدات» از خانواده‌های دادخواهی «۳۰ هزار اعدام‌شده» دهه ۶۰ دانست که «مجبور شدند به بیش از ۹۰ جلسه دادگاه در سوئد سفر کنند، بارها و بارها با شکنجه‌گر خود، حمید نوری روبه‌رو شوند.»
عرفان نجف‌آبادی، فعال مدنی در ایران، با انتقاد از این اقدام دولت سوئد، با کنایه گفت که اگر «صد تومان بیشتر» به آنها بدهی، «بعید نیست یک جایزه صلح نوبل هم توشه راه حمید نوری کند تا دست خالی به ایران نیاید.»
شهریار شمس، فعال مدنی در ایران نیز با اشاره به این که آزاد شدن حمید نوری پس از مرگ ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان صورت گرفته، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «این نشانگر این نکته است که مذاکرات جمهوری اسلامی با دولت‌های خارجی توسط ریاست‌جمهوری و تیمش انجام نمی‌شود؛ پس با وعده و به بهانه “گشایش و تعامل با دنیا” رأی ندهید.»
از میان خانواده‌های دادخواه دهه ۶۰ نیز، لادن بازرگان در گفت‌وگو با صدای آمریکا گفت که دولت سوئد را سرزنش نمی‌کند، چرا که آنها به دنبال منافع خود هستند و برای آزادی مردم خودشان همه کار می‌کنند.
به گفته او، این که حمید نوری در حالی که قرار بوده در ایران ادامه مجازات خود را متحمل شود، به محض بازگشت «چپ و راست مصاحبه می‌کند، نشان می‌دهد دولت جمهوری اسلامی چقدر وحشی و غیردموکراتیک است.»
لادن بازرگان همچنین تأکید کرد که پروسه دادگاه و حکم صادره «بزرگترین ضربه را به جمهوری اسلامی زده و تا ابد مقامات جمهوری اسلامی هوس مسافرت به اروپا را نخواهند کرد.»
همچنین، علیرضا کیانی، فعال سیاسی نیز گفت: «در نگاه بلندمدت، بازگشت حمید نوری به ایران اشغالی، به سود ملت ایران است. طبعا در فردای سرنگونی جمهوری اسلامی، زندان‌های سوئد جای امن‌تری برای حمید نوری بود تا خیابان‌های تهران. اگر خواهان امنیت و آرامش حمید نوری نیستید از بازگشت او به ایران ناخرسند نباشید.»
نیما قاسمی، پژوهشگر فلسفه، با بیان این که «تلخی زد و بند سیاسی برای لگدمال کردن حقیقت و عدالت را در آزادی حمید نوری همگی احساس می‌کنیم»، گفت: «آزادی حمید نوری معروف به عباسی، منوط به تداوم حیات این اساس تبهکارانه است. چنانچه اراده من و شما در براندازی این اساس تبهکارانه محکم باشد، بازداشت او در سوئد، در حکم بازداشت موقت، و آزادی فعلی‌اش، در حکم دولت مستعجل است. امثال او باید در یک دادگاه ایرانی، و با داوران ایرانی محاکمه شوند.»
شاهین نجفی، هنرمند مخالف جمهوری اسلامی نیز گفت که هرچند «حمید نوری جنایتکار جمهوری اسلامی را سوئدی‌ها آزاد کردند»، «اما سرنوشت او پایان آیشمن است.»
اشاره او به آدولف آیشمن، مسئول اداره امور مربوط به یهودیان در آلمان در دوره جنگ جهانی دوم است که دستور انتقال بسیاری از یهودیان به کوره‌های آدم‌سوزی را داده بود و پس از شکست آلمان نازی در جنگ هرچند موفق شد به آرژانتین فرار کند، اما توسط موساد شناسایی و بازداشت و سپس اعدام شد.
به گفته او، «دولت‌های جهان سیاست‌های خود را بر منافعِ خود تنظیم می‌کنند» و «رهایی ایران تنها به دست مردم ایران» به پیروزی می‌رسد.
ایرج مصداقی، نویسنده و فعال سیاسی که در بازداشت و محاکمه دادیار پیشین زندان گوهردشت نقش قابل توجهی داشت نیز به صدای آمریکا گفت: «نمی‌دانیم چه اتفاقی افتاده که دولت سوئد سراسیمه این معامله را انجام داده و حمید نوری را با دو نفر از زندانیان یا گروگان‌های سوئدی در ایران معاوضه کرده است.»
حامد اسماعیلیون، از دادخواهان مسافران کشته شده در هواپیمای اوکراینی که با موشک‌های سپاه پاسداران سرنگون شد، با بیان این که این مبادله غیرقابل پیش‌بینی نبود، گفت که جمهوری اسلامی «در آینده به آدم‌ربایی و چانه زدن برای آزادی تروریست‌های خود ادامه خواهد داد.»
او دادگاه حمید نوری را «نمونه‌ای موفق در عدالت انتقالی» خواند که «می‌تواند پس از سرنگونی جمهوری اسلامی در داخل کشور برگزار شود» و «فرصتی برای قربانیان و خانواده‌های بازمانده» باشد «که از رنج خود و از جزییات جنایت سخن بگویند.»
سوران منصورنیا، از دادخواهان آبان ۹۸ هم گفت که آزادی حمید نوری هرچند «بسیار تلخ است»، اما «از بزرگ بودن دستاورد دادگاه استکهلم نمی‌کاهد» و شواهد ارائه شده در دادگاه نشان داد «او جنایتکار علیه بشریت است» و «این ننگ از پیشانی او، خانواده‌اش و جمهوری اسلامی پاک نخواهد شد.»
مسیح علینژاد، فعال سیاسی و حقوق بشر نیز استرداد حمید نوری از سوئد به ایران را «همدستی دولت سوئد با جمهوری اسلامی در فراری دادن مجرمی» دانست که «جنایت علیه بشریت مرتکب شده بود.»
او این اقدام را «خیانت به حقوق انسان‌ها و پشت کردن به تلاش خانواده‌های دادخواه دهه ۶۰» خواند و استرداد حمید نوری به جمهوری اسلامی را «تقویت نظام خونخوار جمهوری اسلامی» داسنت.
شیما بابایی، فعال حقوق بشر نیز با اشاره به گستردن فرش قرمز زیر پای حمید نوری حین ورود به ایران گفت: «سرخی این فرش از خون است. خونی که می‌جوشد و می‌جوشد و در زمین فرو نمی‌رود تا رسیدن به روز عدالت.»
مبادله حمید نوری با نام مستعار حمید عباسی دادیار سابق قوه قضاییه جمهوری اسلامی با دو زندانی سوئدی در ایران، در حالی صورت گرفت که دادگاه عالی استکهلم حکم حبس ابد را برای او تأیید کرده بود. حبس ابد بالاترین مجازات در قوانین سوئد است و برای او با اتهام دست داشتن در اعدام‌های دسته‌جمعی زندانیان سیاسی دهه ۶۰ صادر شده بود.
مبادله نوری با یوهان فلودروس و سعید عزیزی، دو تبعه سوئد که در ایران زندانی بودند صورت گرفت.
ویدا مهران‌نیا، همسر احمدرضا جلالی شهروند دوتابعیتی که در ایران زندانی است و در خطر اعدام قرار دارد، پیش از این به صدای آمریکا گفته که دولت سوئد هیچ کاری برای آزادی او نکرده است.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید