مختار وفایی
هدر بار، از سازمان دیده‌بان حقوق بشر، گفت سازمان ملل متحد به توصیه‌های گزارشگرش توجه نمی‌کند
یک عضو طالبان در حال نظارت بر تجمع زنان نیازمند کمک‌های بشردوستانه در کابل‌‌ــAFP
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، در پنجاه‌وششمین نشست خود که روز سه‌شنبه ۲۹ خرداد (۱۸ ژوییه) در ژنو آغاز شد، وضعیت حقوق بشر در افغانستان را بررسی کرد. در این نشست که شماری از فعالان حقوق بشر و حقوق زن و نمایندگان جامعه دگرباشان جنسی افغانستان حضور داشتند، ریچارد بنت، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر، گزارش جدیدش را درباره افغانستان ارائه کرد.
بنت در این گزارش اعلام کرد که طالبان به سیاست شکنجه، ناپدیدسازی قهری، تجاوز و قتل‌های غیرقانونی در افغانستان ادامه می‌دهند و با این ابزارهای سرکوب سلطه خود را بر افغانستان حفظ می‌کنند. او اضافه کرد: «نهادینه شدن نظام سرکوب زنان و دختران در حکومت طالبان و آسیب‌هایی که همچنان وارد می‌کند، باید وجدان بشریت را شوکه کند.»
گزارشگر شورای حقوق بشر سازمان ملل برخوردهای طالبان با زنان و حقوق بشر در این کشور را «ظلم سازمان‌یافته» خواند و تصریح کرد که فرمان‌های طالبان، آزادی‌های اساسی زنان و دختران افغانستان را از آنان سلب کرده است.
نمایندگان شماری از کشورهای جهان که در جریان ارائه گزارش ریچارد بنت حضور داشتند، با محکوم کردن عملکرد طالبان، اتخاذ «رویکردی همه‌جانبه» به منظور تحت فشار گذاشتن طالبان و پاسخگو کردن آنان در قبال وضعیت جاری در افغانستان را خواستار شدند.
البته گزارش ریچارد بنت از راه دور و بدون حضور او در افغانستان تهیه شده و فاقد آمار و جزئیات قتل‌ها، بازداشت‌ها، ناپدیدسازی‌های قهری و اعدام‌های طالبان در یک سال گذشته است. ریچارد بنت در ماه مه ۲۰۲۲ و پس از تایید شورای امنیت سازمان ملل، برای تهیه گزارش از وضعیت حقوق بشر در افغانستان مامور شد و این سومین گزارشی است که از وضعیت افغانستان ارائه می‌کند.
ریچارد بنت در گزارش‌های قبلی‌اش در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان، هم راهکارهایی را برای کمک به زنان و دختران در افغانستان و پاسخگو کردن طالبان در برابر عملکردشان پیشنهاد کرده بود، اما سازمان ملل متحد هنوز این پیشنهادها را پیگیری نکرده است. در این راستا هدر بار، از مسئولان ارشد سازمان دیده‌بان حقوق بشر، در پیام ویدیویی به مناسبت برگزاری نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل در مورد افغانستان، گفت که این سازمان به توصیه‌های گزارشگرش گوش نمی‌دهد.
به گفته هدر بار، وضعیت حقوق بشر و به‌ویژه وضعیت زنان و دختران در افغانستان تحت سلطه طالبان، جدی‌ترین بحران حقوق بشر در جهان است که هر روز هم تشدید می‌شود. او تاکید کرد که بحران حقوق بشری در افغانستان نیازمند توجه ویژه دولت‌های جهان است.
مژده صمدی، فعال حقوق بشر اهل افغانستان هم که در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو حضور داشت، به ایندیپندنت فارسی گفت: «با وجودی که دیپلمات‌های شماری از کشورهای حاضر در محل نشست به گزارش ریچارد واکنش نشان دادند و در همدردی با زنان و دختران افغانستان پیام‌هایی منتشر کردند، بی‌توجهی و بی‌اعتنایی علنی به موضوع افغانستان مشهود است.»
او اعلام کرد که در میان دولت‌های حاضر، تنها دیپلمات‌های فنلاند و شیلی برخورد طالبان با زنان و دختران را «جنایت علیه بشریت» خواندند و گفتند که حاضرند وجود آپارتاید جنسیتی در افغانستان را به رسمیت بشناسند.
صمدی تصریح کرد که برگزاری نشست، صدور اعلامیه و ارائه گزارش‌ها درباره وضعیت افغانستان چیزی را در داخل این کشور تغییر نمی‌دهد، چون در میان دولت‌ها برای فشار وارد کردن روی طالبان یک تصمیم جمعی وجود ندارد. در پیام‌هایی هم که دیپلمات‌های کشورهای عضو سازمان ملل در مورد وضعیت افغانستان صادر کردند، بحران‌ها در این کشور صرفا به بسته شدن درهای مدارس و دانشگاه‌ها به روی دختران و زنان تقلیل داده شد و هیچ یک از دیپلمات‌ها به پیامد‌های سلطه طالبان برای افغانستان، تشدید بحران انسانی در این کشور و خطر بی‌توجهی جهان به این وضعیت اشاره نکرد.
با وجودی که زنان افغانستان و شماری از سازمان‌های حقوق بشری و نیز ریچارد بنت، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر، از نزدیک به دو سال پیش همواره از سازمان ملل متحد و دولت‌های عضو این سازمان خواسته‌اند آپارتاید جنسیتی در افغانستان را به رسمیت بشناسند تا مسیرهای بیشتری برای دادخواهی به نفع زنان و دختران افغانستان باز شوند، سازمان ملل متحد به این درخواست‌ها توجهی نکرده است.
ریچارد بنت پیشنهاد کرد که پرونده نقض حقوق بشر در افغانستان در دادگاه کیفری بین‌المللی و دیوان بین‌المللی دادگستری پیگیری شود و دولت‌های حامی حقوق بشر نیز در این راستا فعالانه سهیم شوند و از همه ابزارهای لازم برای تحت فشار قرار دادن طالبان استفاده کنند.
گزارشگر شورای حقوق بشر در ادامه «شجاعت بی‌نظیر» زنان افغانستان در ایستادگی مقابل ستم و شکنجه طالبان را ستود و خاطرنشان کرد که زنان در داخل افغانستان تسلیم خواست‌های طالبان نشده‌اند و همچنان برای دستیابی به حقوق و آرزوهایشان مبارزه می‌کنند.
گزارش ریچارد بنت در حالی منتشر شد که سازمان ملل متحد قرار است ۳۰ ژوئن در قطر، نشستی با حضور نمایندگان ویژه کشورهای جهان در امور افغانستان و نیز هیئتی از طالبان برگزار کند. این سومین دور نشست نمایندگان ویژه با میزبانی سازمان ملل در مورد افغانستان خواهد بود و تمرکز آن بر موضوع انتصاب فرستاده ویژه دبیرکل در امور افغانستان و جلب کمک‌های بشردوستانه برای افغانستان است.
یک منبع مطلع که در دومین دور نشست نمایندگان ویژه در امور افغانستان که فوریه ۲۰۲۴ در قطر برگزار شد، حضور داشت، به ایندیپندنت فارسی گفت که در سومین دور این نشست، از زنان و فعالان مدنی افغانستان دعوت نشده است. به گفته این منبع، سازمان ملل متحد به درخواست طالبان از دعوت زنان و نمایندگان جامعه مدنی خودداری کرده چون طالبان شرکت در این نشست را به این مشروط کردند که کسی دیگری به نمایندگی از افغانستان حضور نداشته باشد.
یکشنبه گذشته، قهار عابد، سخنگوی وزارت خارجه طالبان، در مطلبی که در ایکس منتشر کرد، هشدار داد که اگر دستورکار یا فهرست شرکت‌کنندگان نشست دوحه تغییر کند، این گروه هم ممکن است در مورد حضورش در این نشست تجدیدنظر کند.
با این حال، فرحان حق، معاون سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه در نشست خبری گفت که در نشست دوحه، با طالبان به‌عنوان «قدرت فعلی در افغانستان» تعامل خواهد شد نه به‌عنوان دولت قانونی افغانستان.
از: ایندیپندنت
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید