رویترز بر اساس اعلام شرکت مشاور وورتکسا (Vortexa) که عبور و مرور نفت‌کش‌ها را ردیابی می‌کند گزارش داده که واردات نفت خام ایران با وجود تحریم‌های ایالات متحده آمریکا بازار جدیدی در شمال شرق چین پیدا کرده است و این میزان خرید، به حفظ سطح بالای خرید نفت از ایران بسیار کمک کرده است.

تغییر مقصد فروش نفت ایران در شرایطی صورت می‌گیرد که بحران در اثر افزایش قیمت نفت و کاهش حاشیه سود شرکت‌های کوچک، تقاضا برای خرید نفت خام ایران را توسط خریداران کوچک در مرکز پالایشگاهی مستقل در استان شاندونگ، کاهش داده بود.

این گزارش می‌افزاید که این بازار جدید به خصوص از سوی خریداران کوچک در استان شاندونگ به مرحله‌ای رسیده که در فاصله زمان بین اکتبر ۲۰۲۳ و ژوئن ۲۰۲۴، بیست و سه محموله و در مجموع ۴۵ میلیون بشکه نفت ایران در بندر دالیان تخلیه شده است.

بر اساس این گزارش، این میزان نفت خام، ۲۸ میلیون بشکه تخلیه شده در جزیره چانگشینگ، حدود ۸۵ کیلومتری شمال غربی مرکز دالیان را نیز شامل می‌شود.

گزارش رویترز با اشاره به این که این خریداران از سال ۲۰۱۹ خریداران اصلی نفت ایران در چین بوده‌اند می‌نویسد که ایران، از جمله نفت آن، تحت آن دسته از تحریم‌های آمریکا قرار دارد که در سال ۲۰۱۸ به دلیل نگرانی‌ها درباره برنامه هسته‌ای این کشور مجددا برقرار شد، اما چین خرید نفت ایران را متوقف نکرد و در حالی که شرکت‌های بزرگ دولتی در خصوص تحریم‌ها احتیاط می‌کردند، پالایشگاه‌های کوچک مستقل جای خالی این شرکت‌‌ها را پر کردند.

برآوردهای یک شرکت مشاور دیگر به نام کپلر (Kpler) نیز حاکی از آنند که چین در همین بازه زمانی، ۳۴ میلیون بشکه نفت به دالیان وارد کرده است. این ارقام معادل ۱۲۴هزار تا ۱۶۴هزار بشکه در روز است، که حدود ۱۳٪ از کل واردات نفت ایران توسط چین در نیمه اول سال ۲۰۲۴ به شمار می‌رود.

تحلیلگران تخمین می‌زنند که چین در این دوره ۱.۲ تا ۱.۴ میلیون بشکه در روز نفت خام ایران وارد کرده است. به گفته شرکت وورتکسا، واردات نفت ایران به چین در اکتبر گذشته به رکورد ۱.۵۲ میلیون بشکه در روز رسید.

وزارت امور خارجه چین در پاسخ به پرسشی درباره واردات نفت ایران به دالیان به رویترز گفت که چین و ایران “همواره تجارت عادی و قانونی تحت چارچوب قانونی بین‌المللی داشته‌اند.”

چین مدعی است که مخالف “تحریم‌های یکجانبه” است. با این حال، ردیاب‌های نفت‌کش و دلالان نفتی می‌گویند که نفت ایران به گونه‌ای فروخته می‌شود که منشا آن به عنوان کشورهای دیگری مانند مالزی، عمان یا امارات متحده عربی نشان داده شود تا با “تغییر برند”، بتوان تحریم‌ها را دور زد.

از این رو بر اساس گزارش‌های رسمی گمرکات چین از ژوئن ۲۰۲۲ هیچ وارداتی از نفت ایران گزارش نشده است. پیش از این موسسه مالی استاندارد چارترد با انتشار گزارشی اعلام کرده بود که آب‌های مالزی به مسیری برای انتقال کشتی به کشتی نفت ایران تبدیل شده است و گفته بود که این یکی از عوامل افزایش صادرات نفت ایران بوده است.

این گزارش همچنین میزان واردات نفت خام ایران توسط چین از طریق مالزی در ماه ژوئن را ۱ میلیون و ۴۵۶ بشکه در روز تخمین زده است.

اخیرا جواد اوجی وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران مدعی شده بود که صادرات نفت ایران به ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است که “در مقایسه با روزهای پایانی دولت دوازدهم، یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه افزایش داشته است.”

بر اساس گزارش‌ شرکت‌های ردیاب و مانیتورینگ نفتکش‌ها، جمهوری اسلامی برای فروش نفت از گروهی از نفتکش‌های قدیمی استفاده می‌کند که اغلب بیمه‌گر قابل شناسایی ندارند و این روش نقل و انتقال ممکن است خطراتی نظیر نشت و برخورد به دنبال داشته باشند، چرا که بسیاری از این تانکرها در مسیر تجاری باریکی جمع می‌شوند و حتی فرستنده‌های خود را نیز خاموش می‌کنند.

از جمله این حوادث می‌توان به سانحه برخورد دو کشتی در ۱۹ ژوئیه (۲۹ تیر) در سواحل سنگاپور و آتش گرفتن آن‌ها اشاره کرد. اگرچه حکومت ایران، مالکیت محموله نفت این کشتی‌ها را تکذیب کرد اما بسیاری از رسانه‌های تحقیقی، از مدت‌ها پیش از وجود این ناوگان پنهان نقل و انتقال نفت خبر داده‌ بودند.

طرح لیندزی گراهام برای فشار بر خریداران نفت ایران

در همین رابطه، لیندزی گراهام، نماینده ایالت کارولینای جنوبی و عضو بلندپایه حزب جمهوری‌خواه در سنای آمریکا روز چهارشنبه ۲۴ ژوئیه (۳ مرداد ماه) اعلام کرد، طرحی قانونی به منظور اعمال تعرفه بر کالاهای وارداتی از کشورهایی که فراورده‌های نفتی از ایران خریداری می‌کنند، ارائه کرده است.

او با انتشار پیامی در شبکه اکس (توییتر سابق) ضمن اعلام این خبر تصریح کرد، “کسانی که این رژیم تروریستی [جمهوری اسلامی] را ثروتمند می‌کنند خیلی قبل‌تر باید هزینه چنین اقدامی را می‌پرداختند و هیچ هزینه‌ای بهتر از اعمال تعرفه بر محصولاتی که به ایالات متحده وارد می‌شوند، نیست”.

این نماینده جمهوری‌‌خواه همچنین نوشت که این طرح را “پس از گفت‌وگوهای فراوان” با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا و نامزد جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ ارائه کرده است.

او در بیانیه‌ای یادآور شد که میزان صادرات نفت ایران در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ به ۳۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته بود، در حالیکه جمهوری اسلامی در دوران ریاست جمهوری جو بایدن، تنها در ماه اکتبر سال ۲۰۲۳ نزدیک به ۱.۴ میلیون بشکه نفت در روز صادر کرده است.

گراهام همچنین یادآور شد که ترامپ در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری، “در همان روز اول فشار حداکثری بر ایران را دوباره اعمال خواهد کرد.” او افزود “تعرفه‌ها بر کشورهایی که تروریسم و آیت‌الله‌ها را تقویت می‌کنند، نقطه خوبی برای شروع است.”

پیش از او تد کروز، سناتور جمهوری‌خواه نیز در یک جلسه استماع مجلس سنا در روز اول خرداد از آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا از او پرسیده بود که چرا فروش نفت جمهوری اسلامی از میزان ۳۰۰ هزار بشکه به دو میلیون بشکه رسیده است و بلینکن در پاسخ او بدون اشاره به چشم بستن دولت کنونی آمریکا بر روی دور زدن تحریم‌ها از سوی جمهوری اسلامی گفته بود که “جمهوری اسلامی در انجام این کار مصمم است و واشنگتن نیز عزم دارد جلوی آن را بگیرد.”

بلینکن در ادامه در پاسخ به این پرسش تد کروز که چرا جمهوری اسلامی در زمان دولت ترامپ برای انجام این کار مصمم نبود اظهار داشت که حکومت ایران “آن زمان هم در انجام این کار مصمم بود.”

این سناتور جمهوری‌خواه همچنین ضمن ارائه آمارهای مربوط به صادرات نفت جمهوری اسلامی گفته بود که دولت بایدن با “ریختن پول بر روی سر جمهوری اسلامی”، بودجه حمله مرگبار گروه تروریستی حماس در هفتم اکتبر به اسرائیل را فراهم کرده‌ است.

از: دویچه وله