«محمدجعفر منتظری»، رییس دیوان عالی کل کشور، باز هم در رابطه با «حجاب اجباری» و در دفاع از «گشت ارشاد» جنجال آفرید. او سهشنبه ۲۷شهریور۱۴۰۳، خواستار برخورد با خبرنگاری شد که در جریان اولین نشست خبری رییسجمهور چهاردهم، به او از «گشت ارشاد» گلایه کرده بود.
منتظری در جلسه هیات عمومی اصراری کیفری دیوان عالی کشور گفت: «روز گذشته خانمی با وضعیت نامناسب پوششی بهمحض اینکه پشت تریبون قرار گرفت، به گشت ارشاد طعنه زد و آقای رییسجمهور هم گفتند که مگر گشت ارشاد هنوز هست و اذیت میکند؟ و قول برخورد با آن را دادند که باید عرض کنیم اگر قرار است با گشت ارشاد برخورد شود، باید با وضع نامناسب حجاب آن فرد هم برخورد شود و نباید ارزشها پایمال شود.»
***
سوال یک خبرنگار و جنجال رسانهای حامیان حجاب اجباری
«مریم شبانی»، روزنامهنگار ماهنامه «اندیشه پویا»، روز دوشنبه ۲۶شهریور۱۴۰۳، در جریان نشست رسانهای «مسعود پزشکیان»، رییسجمهور چهاردهم گفته بود که «برای اینکه به اینجا برسم، خیلی میانبر و کوچهپسکوچه رفتم که گیر گشت ارشاد نیفتم.»
در واکنش به این اظهارات، رییس دولت چهاردهم خندیده و گفته بود: «باز هم گشت ارشاد اذیت میکند؟ قرار نبود برخورد کنند. حالا باز پیگیری میکنیم اذیت نکنند شما را.»
سوال روزنامهنگار ماهنامه اندیشه پویا، ریشه در اظهارات مسعود پزشکیان در دوران کمپین انتخاباتی ریاستجمهوری چهاردهم داشت. مسعود پزشکیان در دوران تبلیغات انتخاباتی، از «طرح نور» و گشت ارشاد انتقاد کرده بود. او ضمن تاکید بر اینکه باید بهجای طرحهای پلیسی، «آموزش» کودکان را در دستور کار قرار داد، طرح نور را «طرح تاریکی» خوانده بود.
سوال مریم شبانی و جواب مسعود پزشکیان، بازتاب گستردهای در افکار عمومی یافت.
گروهی از مدافعان حجاب اجباری، ازجمله «علیرضا تقوینیا»، فعال رسانهای اصولگرا و کارشناس صداوسیما، به سوال مریم شبانی با ادبیاتی زنستیزانه در رابطه با این روزنامهنگار با سابقه و سوال او از رییسجمهور واکنش نشان دادند.
همچنین «علیاصغر شفیعیان»، مدیرمسوول وبسایت «انصافنیوز» و از چهرههای رسانهای نزدیک به دولت، با انتشار تصویری از مریم شبانی با اشاره به پوشش او، اظهاراتش را زیر سوال برد و نوشت: «آیا واقعا اگر کسی با این میزان حجاب در خیابان باشد، گشت ارشاد گیر میدهد که نیاز به میانبر شود؟»
جدیترین واکنش را اما رییس دیوان عالی کشور نشان داد. او ضمن اعلام درخواست برخورد با زن خبرنگاری که در رابطه با گشت ارشاد از رییسجمهور سوال پرسیده بود، گفت که از پزشکیان توقع داشت در برنامه زنده صداوسیما «موضع صحیح» در مورد گشت ارشاد بگیرد.
ساعتی پس از انتشار سخنان منتظری اما، خبرگزاریهای رسمی اقدام به سانسور سخنان او کردند. خبرگزاریهای «ایسنا» و «میزان»، ساعتی پس از انتشار سخنان کامل محمدجعفر منتظری، بخشهای مربوط به گشت ارشاد و «انتقاد از پزشکیان» را حذف کرد. در مقابل اما خبرگزاریهای «فارس» و «تسنیم»، وابسته به سپاه پاسداران، این خبر را بهصورت کامل منتشر کردند.
بااینحال «ایرنا»، خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ضمن تکذیب سخنان منتظری ادعا کرد: «اظهارات منتسب به رییس دیوان عالی کشور در انتقاد از رییسجمهور در خبرگزاری قوهقضاییه و سایت دیوان عالی کشور، منتشر نشده است.»
جنجالهای رییس دیوان عالی کل کشور بر سر حجاب
این اولین بار نیست که محمدجعفر منتظری، رییس دیوان عالی کل کشور، بر سر حجاب اجباری جنجال آفریده است. او ۱۲آذر۱۴۰۱، در نشست موسوم به «جهاد تبیین» در جایگاه «دادستان کل کشور»، به سوال یکی از حاضران که پرسیده بود «چرا گشت ارشاد تعطیل شد؟» پاسخ داده بود: «گشت ارشاد ربطی به قوهقضاییه ندارد و از همان جایی که در گذشته تاسیس شد، از همانجا نیز تعطیل شد.»
این اظهارات منتظری بازتاب گستردهای در رسانههای خارجی و افکار عمومی یافت. بااینحال پس از سرکوب شدید معترضان «زن، زندگی، آزادی»، دوباره گشتهای ارشاد به خیابانها بازگشتند؛ با نام و نشانی متفاوت.
از فروردین۱۴۰۲، جمهوری اسلامی سیاست فشار برای رعایت حجاب اجباری بر زنان را افزایش داد و از فروردین۱۴۰۳ نیز، ماموران انتظامی و امنیتی در قالب طرح نور، بهشکل گستردهتری در فضای عمومی جامعه بازگشتند.
منتظری همچنین در خرداد۱۴۰۲، «بدحجابی و بیحجابی» را «خط قرمز» نظام جمهوری اسلامی توصیف کرد و گفته بود که دستگاه قضایی اجازه بیحجابی در کشور را نمیدهد. او همچنین تاکید کرده بود که دستگاه قضایی و نیروی انتظامی در مقابله با بدحجابی کوتاه نیامده و تمام تلاش خود را در مبارزه با آنچه بی بندوباری خواند، ادامه خواهد داد. او در اظهارنظری دیگر نیز، مساله «حجاب و عفاف» را دستاویزی برای رواج فرهنگ غربی در کشور عنوان کرده بود.
موضعگیری پزشکیان در مورد گشت ارشاد چقدر صادقانه بود؟
مسعود پزشکیان، رییسجمهور، در واکنش به سوال خبرنگار ماهنامه اندیشه پویا در رابطه با مزاحمتهای گشت ارشاد، از ادامه سرکوب خشونتآمیز زنانی که پوشش اختیاری دارند، اظهار تعجب کرده بود. این درحالیست که همزمان با دومین سالگرد جانباختن «مهسا (ژینا) امینی» در بازداشت گشت ارشاد و کنفرانس خبری پزشکیان، ماموران انتظامی و امنیتی در خیابانها و میادین شهرهای ایران، در پی بازداشت زنان بدون حجاب اجباری بودند.
بنابر گزارشهای شهروندان در روز دوشنبه ۲۶شهریور۱۴۰۳، ماموران طرح نور در میادین تجریش، ولیعصر و ونک در تهران، خیابان چهارباغ اصفهان و میدان دانشجو شیراز، برای سرکوب زنان با پوشش اختیاری مستقر بودند.
یک روز پس از وعده پزشکیان برای «پیگیری» نیز، وضعیت تغییری نکرده بود. به نظر میرسد در حقیقت تنها «پیگیری» واقعی دولت چهاردهم، «بازپسگیری لایحه حجاب توسط دولت» است؛ امری که ممکن به نظر نمیرسد.
«مرتضی آقاتهرانی»، رییس کمیسیون فرهنگی مجلس دوازدهم، مرداد سال جاری در گفتوگویی اعلام کرده بود که بههیچوجه امکان بازپسگیری لایحه حجاب توسط دولت مسعود پزشکیان نیست. او تاکید کرده که موضوع حجاب و مصوبهاش «قانون شده و تمام است.» البته لایحه «حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب»، هنوز توسط شورای نگهبان تایید نشده و بهصورت رسمی «قانون» نیست.
بااینحال، استرداد این لایحه توسط دولت پزشکیان از نظر حقوقی چندان ممکن نیست؛ چراکه به گفته ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس، «لایحه حجاب را ابتدا قوهقضاییه تهیه کرد و به مجلس فرستاد و کار بررسی این موضوع در مجلس تمام شده و به شورای نگهبان رفته و دولت نمیتواند مصوبهای را از شورای نگهبان پس بگیرد.»
علاوهبر این، از اساس دولت نمیتواند دخل و تصرفی در لوایح قوهقضاییه داشته باشد، یعنی نهاد دولت صرفا لایحه قوهقضاییه را تحویل میگیرد و به مجلس میدهد تا در مجلس درباره آن تصمیمگیری شود؛ و امکانی برای استرداد آن ندارد.
البته طرح نور توسط فراجا در حال اجراست. طرحی که مجری اصلی آن، «احمدرضا رادان»، فرمانده فراجا، بر اجرای بدون کموکاست آن تاکید کرد و گفته بود که طرح نور، ارتباطی با دولت ندارد.
از سوی دیگر، مسعود پزشکیان و هیات دولت او، به دو مورد برخورد خشونتآمیز ماموران طرح نور علیه زنان بدون حجاب اجباری که رسانهای شدند، هیچ واکنشی نداشتهاند. «نفس جاجیشریف»، دختر ۱۴سالهای که بههمراه دوستش توسط ماموران گشت ارشاد مورد ضربوشتم قرار گرفت و «آرزو بدری»، زنی که بهدلیل عدم رعایت حجاب اجباری هدف شلیک گلوله قرار گرفت.
پوشش اجباری زنان یکی از مهمترین نمادهای جمهوری اسلامی است. نمادی که زنان ایرانی از اولین روزهای پساز اجباری شدن حجاب به مبارزه با آن پرداختند؛ مبارزهای که طی دو سال گذشته شدت گرفته است.
بااینحال جمهوری اسلامی فارغ از دولتهایی که میآیند و میروند، قصد عقبنشینی در این رابطه را ندارد. همچنان و هرروزه زنان برای پافشاری بر حق «انتخاب نوع پوشش» بدون حجاب معیار جمهوری اسلامی به خیابانها میروند و جمهوری اسلامی با به کار بستن توان انتظامی و امنیتی خود، در حال جنگ با زنان است.
از: ایران وایر