به گفته یک مقام مسئول در ایران، ۵۴ دانشجو از دانشگاهها اخراج شده بودند که “با برخی تجدیدنظرها” شمار آنها به ۴ نفر کاهش یافت. منابع دانشجویی میگویند بهرغم وعدههای پزشکیان اما فشارهای امنیتی علیه دانشگاهیان ادامه دارد.
خبرگزاری مهر روز دوشنبه ۳۰ مهرماه در گزارشی از قول رئیس سازمان امور دانشجویان، شمار دانشجویانی که حکم اخراج قطعی از دانشگاهها را داشتهاند، ۴ نفر اعلام کرد.
به گفته سعید حبیبا، در مجموع ۵۴ دانشجوها از دانشگاهها اخراج شده بودند اما “در پی تجدیدنظرهایی که صورت گرفته، در نهایت آنچه به سازمان امور دانشجویان اعلام شده ۴ نفر بوده است.”
او افزود که از بین این ۴ دانشجو نیز حکم دو نفر نقض و دو مورد دیگر قطعی شده است.
سال ۱۴۰۱ و در جریان خیزش سراسری “زن، زندگی، آزادی”، دانشگاهها یکی از اصلیترین کانونهای اعتراضی علیه جمهوری اسلامی بودند و از این رو، تحت فشارهای امنیتی فراوانی قرار گرفتند؛ به طوری که شمار زیادی از دانشجویان بازداشت، احضار و برای چند ترم از تحصیل محروم شدند؛ شمار زیادی از اساتیدی که با این خیزش همراهی کرده بودند نیز به دلایل مختلف اخراج شدند یا از ادامه تدریس در دانشگاهها بازماندند.
رئیس سازمان امور دانشجویان درباره شمار پروندههای مربوط به اخراج دانشجویان گفت: «در مجموع ۳۵۰ پرونده به سازمان امور دانشجویان رسیده بود و در فراخوانی هم که اعلام کردیم حدود ۱۴۰ الی ۱۵۰ پرونده به دست ما رسیده است.»
به گفته او، این پروندهها “دارای ایرادات شکلی و ماهوی بودند” و از این رو، “یک گروه از حقوقدانها توسط وزیر علوم تشکیل شد که این پروندهها را بررسی کردند و ایرادات آن را احصا و به وزیر علوم گزارشی دادند.”
“هیچ دانشجویی به طور کامل اخراج نشده است”
خبرگزاری مهر از قول معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز نوشت که “بیشتر دانشجویانی که از تحصیل محروم شده بودند به تحصیل بازگشتهاند و پروندههای آنان مجدداً به کمیته انضباطی ارجاع شده است.”
مسعود حبیبی افزود که “هیچ دانشجویی به طور کامل اخراج نشده است، به جز ۳ مورد که ۲ نفر آنها هم به دلیل مشکلات حقوقی در حال بررسی هستند.”
رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز محرومیت از تحصیل برخی دانشجویان در این دانشگاه را به دلیل “مسائل علمی” دانست و افزود: «در بین دانشجویان ۱۴۰۱ نیز هیچ مورد دانشجوی محروم کلی از تحصیل نداشتیم؛ محرومیتها در حد یک ترم و دو ترم بوده و همگی به دانشگاه برگشتهاند.»
علیرضا رهایی تصریح کرد: «ما در دانشگاه امیرکبیر هیچ مورد استاد اخراجی نداشتیم.»
امیررضا شاهانی، رئیس سابق دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی هم با بیان اینکه “خیلی نباید به موضوع اساتید و دانشجویان اخراجی پرداخته شود”، گفت: «هیچ استادی در دانشگاه ما اخراج نشده غیر از یک مورد که مورد اخلاقی بوده است.»
زهرا ناظم بکایی، رئیس دانشگاه الزهرا هم با بیان اینکه “ما دانشجوی اخراجی نداشتیم و تنها افراد تعلیقی داشتیم”، ادامه داد: «خیلی از دانشجویان در مرحله ارشادی از کار خود پشیمان میشدند و ادامه نمیدادند و تعداد خیلی کمی به تخلف خود ادامه میدادند.»
منابع دانشجویی از ادامه فشارهای امنیتی خبر میدهند
مقامهای مسئول در دولت مسعود پزشکیان و همچنین شماری از روسای دانشگاهها در حالی از بازشدن فضای دانشگاهها و کاهش فشارهای امنیتی خبر میدهند که به گزارش شماری از منابع دانشجویی، فشارها و تهدیدهای امنیتی علیه دانشگاهیان همچنان ادامه دارد.
از جمله آنها، کانال تلگرامی “خبرنامه امیرکبیر” روز شنبه ۲۸ مهرماه نوشت که محمدمهدی طبایی، دانشجوی کارشناسی ارشد رشته شیمی تجزیه در دانشگاه یزد پس از اجرای سه ترم محرومیت از تحصیل در معرض اخراج قرار دارد.
تصویری از اعتراضهای دانشجویی در ایران: SalamPix/ABACA/picture alliance
بنا بر این گزارش، او فروردین ۱۴۰۲ به دلیل ملاقات با یک دانشجوی اخراجشده “تنها به دلیل حضور در بیمارستان، بدون تشکیل جلسات کمیته انضباطی و طی شدن فرایند و بدون وجود هیچ ادله قانونی به مدت دو ترم از تحصیل معلق شد.”
همچنین در پی حمله تروریستی حماس به اسرائیل، این دانشجو “به دلیل جدا کردن پوستر از دیوار با شکایت و پروندهسازی شخص ریاست دانشگاه یزد مجددا یک ترم دیگر از تحصیل معلق شد.”
این منبع خبری دو روز پیشتر نیز گزارش داده بود که زهرا رحیمی، دانشجوی اخراجی دانشکده شیمی دانشگاه یزد، “پس از شرکت مجدد در امتحان سراسری کنکور” در ترم جاری به دانشگاه برگشت. این گزارش افزود که برخلاف صحبتهای وزیر علوم دولت پزشکیان، نه تنها این دانشجو با کمک دولت به دانشگاه بازنگشت، بلکه پس از قبولی مجدد از طریق کنکور سراسری، دانشگاه از معادلسازی واحدهایی که قبلا گذرانده بود نیز خودداری کرد.
در خبری دیگر، وبسایت انصافنیوز نیز روز دوشنبه ۳۰ مهرماه در گزارشی از موج جدید تعلیق دانشجویان در دانشگاه گیلان خبر داد.
سه دانشجوی دانشگاه گیلان به انصافنیوز گفتهاند که احکام انضباطیشان در تابستان سال ۱۴۰۳ صادر شد و این افراد به “تشویش اذهان عمومی از راه نشر اکاذیب” متهم شدهاند.
این دانشجویان میگویند که به صورت مکتوب هیچ حکمی به آنها داده نشده و به صورت شفاهی از این موضوع مطلع شدهاند.
به گفته یکی از این دانشجویان، در کارتابل دانشگاهی او ستون درس و نام درس به صورت خالی و غیرقابل انتخاب درآمده و بالای صفحه نیز پیام “منع موقت از تحصیل” درج شده است.
انتقاد دانشگاهیان از وعدههای عملینشده پزشکیان
منابع دانشجویی در حالی از ادامه فشارهای امنیتی بر دانشگاهیان خبر میدهند که مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری اسلامی در ابتدای آغاز به کارش در این سمت خواستار بازگشت تمام دانشجویان معترض اخراجشده از دانشگاهها و بازنگری در پرونده استادان اخراجی شده بود.
او همچنین خواستار آن شده بود تا پرونده تمامی اساتیدی که اخراج یا قرارداد کاری آنها با دانشگاهها لغو شده بود، مورد بازنگری قرار گیرد.
پزشکیان درباره دانشجویان معترض و اخراجشده از دانشگاهها تصریح کرده بود: «باید دید یا حرفش حق است که اگر حق است، باید پذیرفت یا اینکه اگر اشتباه میگوید، هدایت شود.»
دانشگاهیان اما همچنان از عملینشدن وعدههای مسعود پزشکیان خبر میدهند.
در یکی از جدیدترین موارد در این زمینه، ۱۲ تن از اساتید اخراجی در نامهای که روز اول مهر منتشر شد خطاب به مسعود پزشکیان نوشتند: «با وجود دستور صریح شما، هنوز سازوکار روشنی درباره بازگشت استادان اخراجی به دانشگاه اعلام نشده و اقدام مؤثری در این مورد صورت نگرفته است.»
چندی پیشتر نیز محمدعلی کینژاد، دبیر هیأت عالی جذب شورای عالی انقلاب فرهنگی در یک نشست خبری اعلام کرد پرونده ۱۰۰ استادی که به دلایل مواضع سیاسی از دانشگاه اخراج یا تعلیق شدهاند، مورد بررسی این شورا قرار گرفته و مشخص شده که تنها پنج استاد به دلیل حمایت از اعتراضات ۱۴۰۱ اخراج شدهاند.
این بدان معناست که برای بقیه دلایل دیگری ذکر شده و در نتیجه بازگشتشان به دانشگاه “منتفی” است.
آمار دقیقی از شمار دانشجویان و اساتید اخراجشده از دانشگاهها در شهرهای مختلف ایران در دست نیست.
در یکی از گزارشها در این خصوص، روزنامه اعتماد شهریورماه سال گذشته در گزارشی فهرستی از ۵۲ استاد اخراجشده از دانشگاههای ایران را منتشر کرد؛ این گزارش حاکی از آن بود که موج اخیر اخراج استادان دانشگاه از ابتدای کار دولت ابراهیم رئیسی در سال ۱۴۰۰ آغاز شد و در جریان خیزش سراسری “زن، زندگی، آزادی” شدت گرفت.
از: دویچه وله