ادامه درگیری و کشمکش در سوریه به این معنی است که شبح جنگ، خشونت و تروریسم همچنان بر سر منطقه سایه خواهد افکند

JACK GUEZ / AFP

سقوط رژیم بشار اسد در سوریه این فرصت را برای اسرائیل فراهم کرد تا به صدها پایگاه نظامی سوریه حمله کند. تنها چند روز پس از سقوط بشار اسد و فرار او به مسکو، ارتش اسرائیل اعلام کرد که حدود ۴۸۰ حمله در سراسر سوریه انجام داده و به بسیاری از انبارهای تسلیحات استراتژیک آن ضربه زده است. سپس، یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، اظهار داشت که نیروی دریایی اسرائیل ناوگان دریایی سوریه را منهدم کرده است. علاوه برآن، نیروی هوایی و دریایی اسرائیل اعلام کرد که در نتیجه حملات آن به سوریه حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد تجهیزات نظامی سوریه و تاسیسات دریایی، راداری و پدافند هوایی این کشور منهدم شده است.

اسرائیل مدعی است که حملاتش به سوریه به دلیل نگرانی از روند انتقال قدرت به رهبری جدید دمشق است که هنوز سیاست آن در قبال اسرائیل مشخص نیست. از سوی دیگر، اسرائیل با تصرف منطقه حائل ایجاد‌شده میان نیروهای دو کشور در بلندی‌های جولان، توافقنامه توقف درگیری اسرائیل و سوریه را که در سال ۱۹۷۴ امضا شد یک‌جانبه لغو کرده است. افزون برآن، ارتش اسرائیل به خارج از منطقه حائل پیشروی کرده و بخش‌های دیگری از قلمرو سوریه را در دامنه‌های شرقی کوه هرمون و حومه شام ​​در نزدیکی پایتخت سوریه تصرف کرده و به فاصله ۱۵ کیلومتری دمشق رسیده است.

اصول جنگ با تعریف دلایل مشروع ورود به جنگ، روشن می‌کند که جنگ و توسل به اقدام نظامی مستلزم توجیه اخلاقی است، زیرا جنگ زمانی مشروعیت پیدا می‌کند که تمامی راه‌های دیگر برای حل‌وفصل اختلاف مسدود باشد. باید دلیل یا اقدامی عادلانه وجود داشته باشد تا پاسخ نظامی مشروعیت یابد. همچنین، جنگ باید به‌واسطه یک نهاد مشروع با هدف دستیابی به صلح راه‌اندازی شود. فقط برای دفاع از خود یا پس از کسب مجوز سازمان ملل می‌توان جنگ را آغاز کرد.

تا پایان جنگ جهانی اول، توسل به زور برای حل‌وفصل اختلافات بین‌المللی امری عادی بود. بعدها برای جرم‌انگاری کامل جنگ تلاش‌های بسیاری شد که ازجمله آنها پیمان پاریس (پیمان بریان–کلوگ) بود. پس از جنگ جهانی دوم نیز برای توجیه آغاز هرگونه جنگ یا توسل به ابزار نظامی برای حل اختلافات، شروط بسیار سختی تعیین شد. البته این اصل در منشور سازمان ملل متحد هم ذکر شده است. بنابراین، حمله به یک کشور با هدف از بین بردن توانایی‌های دفاعی آن و صرفا به دلیل دشمن بودن یا منفور بودن رژیم آن، یا بهبود امنیت یا تامین منافع تحت هیچ شرایطی مجاز نیست.

از این رو، می‌توان گفت حملات اسرائیل به سامانه‌های دفاعی و پایگاه‌های نظامی سوریه مغایر با قوانین بین‌المللی است، به‌ویژه اینکه هنوز مشخص نیست چه کسی قدرت را در سوریه به دست خواهد گرفت و در قبال اسرائیل چه سیاستی اتخاذ خواهد کرد. علاوه برآن، احمد الشرع، فرمانده عملیات نظامی سوریه، اعلام کرد که شورشیان نه قصد دارند به اسرائیل حمله کنند و نه اجازه می‌دهند که از خاک سوریه برای حمله علیه اسرائیل استفاده شود.

در سال ۱۹۸۱، تل‌آویو بخش‌هایی از بلندی‌های جولان را که در سال ۱۹۶۷ اشغال کرده بود به قلمرو اسرائیل ضمیمه کرد، اما هیچ کشوری این الحاق را به رسمیت نشناخت. سپس دونالد ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان را به رسمیت شناخت.

از سوی دیگر، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، اعلام کرد تا زمانی که ترتیبات دیگری برای تضمین امنیت اسرائیل ایجاد نشود، نیروهای ارتش اسرائیل در منطقه حائل در سوریه باقی خواهند ماند.

بنابراین، تداوم حملات اسرائیل به سوریه دولت جدید دمشق را، که با چالش‌های بی‌شمار ناشی از جنگ‌های داخلی مواجه است، با خطرات بیشتری روبه‌رو می‌کند که عبور از آن‌ها به شدت دشوار است. علاوه برآن، ادامه درگیری و کشمکش در سوریه به این معنی است که شبح جنگ، خشونت و تروریسم همچنان بر سر منطقه باقی است.

از: ایندیپندنت