ایران وایر
«مهبانو خشنودی‌کیا»، ملیپوش سابق تیراندازی با کمان ایران و از آسیب‌دیدگان چشمی اعتراضات ۱۴۰۱ با انتشار متنی در استوری صفحه اینستاگرام خود، به تصمیمات نهادهای امنیتی و وزارت ورزش و جوانان در قبال ورزشکاران ملیپوش ایرانی واکنش نشان داده است.
خشنودی‌کیا با اشاره به تلاش «احمد دنیامالی»، وزیر ورزش و جوانان دولت «مسعود پزشکیان» برای حذف «ناهید کیانی» و جایگزین کردن «مبینا نعمت‌زاده» نوشته است: «همین فرد و اطرافیانش چند بار با من تماس گرفتند که شما باید برگردی به تیم ملی! دقیقا در همین حد وقیح. معلوم نبود اگر حماقت به خرج می‌دادم و برمی‌گشتم چه برنامه‌‌ای هم برای من داشتند. الان خیلی خوشحالم از جوابی که در آخرین تماس بهشون دادم: من برای این سیستم جنایت‌کار تیر نمی‌زنم، تمام.»
از زمان آغاز اعتراضات ۱۴۰۱ تاکنون، ورزشکاران و مربیان بسیاری از سوی نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت، بازجویی و شکنجه شده‌اند. برخی را از ورزش ایران محو کردند و برخی را در مسیرهای پرچالشی برای بقا قرار دادند. در این گزارش نگاهی می‌اندازیم به چهره‌های ورزشی که به‌دلیل همراهی با مردم ایران در جریان اعتراضات یا حتی همسو نشدن با ایدئولوژی رژیم، از سوی وزارت ورزش، کمیته المپیک، فدراسیون‌ها و سازمان اطلاعات سپاه، مورد آزار و رانده‌شدن قرار گرفتند.
مهبانو خشنودی‌کیا که بود و چه بر او گذشت؟
مهبانو خشنودی‌کیا، اول فروردین۱۴۰۱، پس از این‌که موفق شد به مقام سوم و مدال برنز رقابت‌های آسیایی پوکت در «تایلند» در بخش کامپوند دست یابد، به خبرنگاران گفته بود که اولین و مهم‌ترین هدف زندگی‌اش، کسب مدال از مسابقات المپیک ۲۰۲۸ است.
نیروهای سرکوب‌گر جمهوری اسلامی اما به چشمش اجازه دوباره دیدن و دوباره هدف گرفتن را ندادند. او آذر۱۴۰۱ و در جریان اعتراضات سراسری، از ناحیه چشم چپ مورد حمله نیروهای سرکوب‌گر قرار گرفت.
آن شب، مهبانو خوشنودی‌کیا با پدرش، بخشی از اعتراضات خیابانی بود که هر دو مورد هدف شلیک نیروهای امنیتی قرار گرفتند. یکی از تیرها به النگوی دست مهبانو برخورد کرده بود و تکه‌ای از تیر ساچمه سلاح سرکوب‌گران، در چشم‌‌اش نشست. همان‌طور که خودش می‌گوید، حالا باید با یک چشم به دنیا نگاه کند. ساچمه‌ای هم در دست چپش است.
مهبانو خشنودی‌کیا از بهترین کمان‌دارهای ایران بود. او آبان۱۴۰۰، در اولین حضور خود همراه تیم ملی تیروکمان در مسابقات «آسیایی بنگلادش» در بخش تیمی، همراه با «گیسا بایبوردی» و «راحله فارسی»، به مقام نایب‌قهرمانی آسیا دست یافت. کمی بعد، در ۱۱دی۱۴۰۰، در مسابقات قهرمانی کشور در بخش «کامپوند» زنان، به مقام قهرمانی رسید و بار دیگر در اردوی تیم ملی، «بهترین امتیاز در رکوردگیری» را به نام خودش ثبت کرد.
این نخستین‌بار است که خانم خشنودی‌کیا، پس از دو سال دوری از تیم ملی تیراندازی با کمان ایران، با صراحت از تماس‌های مقامات ورزشی دولت جمهوری اسلامی ایران می‌نویسد. او که بیش از دو سال است دیگر برای تیم‌های تیراندازی جمهوری اسلامی دست به کمان نبرده، فاش کرده است که وزارت ورزش و جوانان تلاش کرده بود او را در سکوت و خفا به ورزش برگرداند.
شاید بتوان این سوال را مطرح کرد که اگر احمد دنیامالی، وزیر ورزش جمهوری اسلامی، تمایل قلبی و واقعی برای بازگشت خانم خشنودی‌کیا به تیم‌های ملی تیراندازی با کمان داشت، این موضوع را به‌صورت علنی اعلام می‌کرد، نه در خفا.
مهبانو خشنودی‌کیا در روزها، هفته‌ها و ماه‌های پس از آسیب دیدن چشمش، جمله‌ای را به کرات در دل‌نوشته‌ها و متن‌های خود که در اینستاگرام شخصی‌اش بازنشر می‌کند به کار برده است: ««بمیرد دلی که بترسد.»
از زنان ورزشکاری که قربانی حکومت شدند چه می‌دانیم؟
دختران ورزشکاری که جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر، آن‌ها را حذف یا بازیچه دست خود کرده کم‌تعداد نیستند.
۱۹آبان۱۴۰۱، «پارمیدا قاسمی»، کمان‌دار رشته «ریکرو» تیم ملی ایران، در مراسم اهدای مدال اختتامیه لیگ تیروکمان جام خلیج فارس در تهران، حجاب اجباری را از سر برداشت. او نخستین ورزشکار زن ایرانی بود که در کشور خودش حاضر نشد که مقابل چشم مدیران ورزش، تن به حجاب اجباری دهد.
او در فاصله دو روز بعد مقابل دوربین، همان جمله‌ای را تکرار کرد که پیش از این از زنان ورزشکاری که کشف حجاب کرده بودند به زبان می‌آوردند: «نمی‌دانستم و حجاب از سرم افتاد.» اما همین اعتراف اجباری هم برای حکومت کفایت نمی‌کرد و او را از تیم ملی تیراندازی با کمان ایران حذف کردند.
«نیلوفر مردانی»، دختر اسکیت‌باز سرشناس ایران، ۱۷آبان ۱۴۰۱ در رقابت‌های جهانی بین‌المللی ترکیه بدون حجاب اجباری شرکت کرد و زمان ایستادن روی سکو نیز، پیراهن مشکی‌اش که روی آن نام «ایران» نوشته بود را به جمعیت نشان داد.
همان روز، وزارت ورزش و جوانان در بیانیه‌ای او را ورزشکار غیررسمی نامید و خبرگزاری «تسنیم» وابسته به سپاه خواهان برخورد دستگاه‌های قضایی با او شد.
نیلوفر مردانی ساعاتی بعد در مصاحبه‌ای اجباری، از مدیران وزارت ورزش بابت آن‌چه «فراموش کردن» حجابش می‌خواند، عذرخواهی کرد. او را با وعده «بخشیده شدن بخاطر پذیرش اشتباهش» به ایران برگرداندند، اما دیگر جایی در اردوهای تیم ملی پیدا نکرد.
نیلوفر مردانی اما سال ۲۰۲۳ با هزینه شخصی خود به رقابت‌های اسکیت بین‌المللی ماراتن «مرسین» که در شهر مرسین ترکیه برگزار می‌شد رفت و به مقام نخست دست یافت. این مقام او را هیچ رسانه داخلی پوشش خبر نداد.
«شیدا فهیمی»، نایب‌قهرمان کشتی آلیش زنان در مسابقات ۲۰۲۲ قرقیزستان، عضو تیم ملی جودو و دارنده مقام‌های قهرمانی و سوم کشور در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ و مربی کلیستنیکس، مرداد ۱۴۰۲ به عجیب‌ترین شکل ممکن و با هجوم نیروهای امنیتی، بازداشت شد.
رسانه‌های نزدیک به سپاه پاسداران دلیل بازداشت خانم فهیمی را «رعایت نکردن حجاب اسلامی» اعلام کردند. شیدا فهیمی در برخی از پست‌های اینستاگرامی خود بدون حجاب اجباری ظاهر می‌شد و حرکات ورزشی را آموزش می‌داد.
از نگاه حکومت، فعالیت‌های اجتماعی او به معنی قانون‌شکنی بود. ویدیویی که مرداد۱۴۰۲ از سوی نهادهای امنیتی منتشر شد، لحظاتی از بازداشت شیدا فهیمی که دست‌هایش با دست‌بند بسته شده و بیرون آمدنش از آسانسور خانه‌اش، همراه با دو زن چادری و امنیتی را نمایش می‌داد. او پس از آزادی متعهد شد که فقط با پوشش کامل اسلامی در ویدیوهایش ظاهر شود.
«فاطمه آزاد»، قهرمان ووشوی زنان ایران یکی دیگر از چهره‌های بازداشت شده میان زنان ورزشکار ایران بود. او را ۲آبان۱۴۰۱، شبانه و با هجوم به منزلش بازداشت و ربوده بودند. نزدیکان خانم آزاد و همچنین شاهدان عینی، تعداد نیروهای امنیتی را بیش از ده نفر تخمین می‌زدند. با وجود این‌که فدراسیون ووشوی جمهوری اسلامی به خانواده خانم آزاد وعده داده بود که راه را برای بازگشت او به اردوهای تیم ملی زنان ایران باز کند، اما او به صورت کامل از چرخه ورزش کشور حذف شد.
تعداد ورزشکاران مرد یا زن ایرانی که در سال‌های اخیر، زیر فشار نهادهای امنیتی قرار گرفته‌اند کم‌شمار نیستند. اما در این بین زنان و مردان ورزشکاری نیز هستند که بازیچه دست نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی برای قدرت‌نمایی حکومت شده‌اند.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید